Fyrir nokkru skrif­aði ég grein­ina Færið oss hrunið í nýjum bún­ingi í Kjarn­ann þar sem greint var frá spurn­ingum sem ég bað til­nefn­ing­ar­nefnd almenn­ings­hluta­fé­lags­ins Festi h.f. um svör við nokkrum spurn­ing­um. For­maður nefnd­ar­innar kvaðst ekki mundu svara spurn­ingum mín­um. Meðal þess sem ég vakti máls á var að stjórn­ar­for­maður félags­ins hefði sagt af sér eftir ósæm­andi fram­komu við unga konu og að félagið hefði afvega­leitt opin­bera aðila til að láta þá færa sér við­skipta­vini til að geta okrað á þeim.

Síðan hefur það gerst að félagið hyggst end­ur­greiða allt það sem þeir okr­uðu á við­skipta­vinum sínum og mér bár­ust svör frá lög­manni til­nefn­ing­ar­nefnd­ar­inn­ar.

Spurn­ing­arnar sem ég spurði og svörin sem ég fékk voru eft­ir­farar­andi:

• Hver til­nefndi þá ein­stak­linga sem nú sitja í til­nefn­ing­ar­nefnd­inni?
  • Svar: Stjórn félags­ins til­nefnir öll þrjú sem sitja í til­nefn­ing­ar­nefnd­inni
• Hvernig er nefndin kjör­in/­skip­uð?
  • Svar: Aðal­fundur kýs tvo nefnd­ar­menn, stjórnin skipar einn.
• Hvað fá ein­stakir nefnd­ar­menn greitt fyrir störf sín í nefnd­inni?
  • Svar: Launin nema 135 þús. kr. á mán­uði alla 12 mán­uði árs­ins til for­manns nefnd­ar­innar og 115 þús. kr. á mán­uði til ann­arra.
• Hver ákveður upp­hæð greiðsl­unn­ar?
  • Svar: Aðal­fundur ákveður launin [vænt­an­lega að til­lögu stjórnar félags­ins]
• Flettir til­nefn­ing­ar­nefndin upp í skýrslum rann­sókn­ar­nefnda Alþingis um hrunið þegar mat er lagt á hverjir eru til­nefndir til stjórn­ar­setu og skoðar umfjöllun um við­kom­andi þar?
  • Svar: Ekki gott að segja.
• Má búast við að nefndin til­nefni til stjórn­ar­setu ein­stak­linga sem í fyrri störfum sínum áttu hlut að því að veru­legir fjár­munir fóru for­görðum þ.á.m. fjár­munir líf­eyr­is­sjóða þó við­kom­andi hafi ekki verið kærður eða hlotið dóm fyr­ir?
  • Svar: Ekki svarað
• Hver er aðkoma for­stjóra félags­ins og frá­far­andi stjórnar að starfi nefnd­ar­inn­ar?
  • Svar: For­stjóri hefur enga aðkomu að vinnu til­nefn­ing­ar­nefnd­ar­inn­ar.
• Var það núver­andi til­nefn­ing­ar­nefnd sem til­nefndi frá­far­andi stjórn­ar­for­mann til stjórn­ar­setu?
  • Svar: Já.

[Til­nefn­ing­ar­nefndin lét það ekki stöðva sig að stinga upp á sem for­manni stjórnar ein­stak­lingi sem nú hefur sagt af sér vegna ósæmi­legrar hegð­unar þrátt fyrir að við­kom­andi hefði fyrir hrun verið í for­svari fyrir gjald­þrota fyr­ir­tæki og gjald­þrotið eitt hið stærsta í Íslands­sög­unni. Fjár­hagstjónið varð veru­legt m.a. fyrir líf­eyr­is­sjóði sem eru stærstu ein­stöku eig­endur Festi h.f. með til­heyr­andi líf­eyr­is­skerð­ingum sjóð­fé­laga]

Af svör­unum má draga ýmsar álykt­anir þ.á.m. að menn hafi dregið lít­inn lær­dóm af hrun­inu og áfram skuli haldið eins og ekk­ert hafi í skorist. Það ber upp­á­stunga til­nefn­ing­ar­nefnd­ar­innar um frá­far­andi stjórn­ar­for­mann félags­ins glöggt vitni um. Einnig má álykta að hin svo­kall­aða til­nefn­ing­ar­nefnd hafi þann eina til­gang að slá ryki í augu fólks til að láta líta svo út að eitt­hvað sem á að heita óháðir aðilar (en sem eru samt til­nefnd af stjórn félags­ins sem jafn­framt gerir til­lögu um laun þeirra!) hafi eitt­hvað um það að segja hverjir verði til­nefndir til stjórn­ar­setu. Ástæða er til að end­ur­taka hvatn­ingu Guð­rúnar John­sen sem sagði í nýlegri grein í Vís­bend­ingu:

„Sem hlut­hafar í skráðum og óskráðum fyr­ir­tækjum hafa líf­eyr­is­­sjóð­irnir ríka ábyrgð. Í krafti eign­­ar­halds síns hafa þeir slag­­kraft til að til­­­nefna stjórn­­­ar­­menn, kalla til hlut­hafa­fundar og krefja stjórn­­endur svara um hin ýmsu atriði, greiða atkvæði á hlut­hafa­fund­um, móta sam­­þykktir fyr­ir­tækja og eftir atvikum aga stjórn­­endur með því að sjá til þess að lög og rétt­indi hlut­hafa séu virt.“

Höf­undur er hag­fræð­ing­ur.