Mik­il­vægt er að hags­muna­að­ilar vandi umsagnir sem fara í sam­ráðs­gátt stjórn­valda. Allar for­sendur útreikn­inga og útreikn­ing­arnir sjálfir verða að vera sem nákvæm­astir ekki síst þegar við­fangs­efnið er á sér­sviði þeirra sem rita umsögn­ina.

Í sam­ráðs­gátt stjórn­valda er umsögn um drög að reglu­gerð um blóð­töku úr fyl­fullum hryssum frá Ísteka ehf. Á bls. 13 í umsögn­inni er fjallað um meint umhverf­is­á­hrif af nýju reglu­gerð­inni. Þar segir meðal ann­ars:

„Kæmi til þess að skiptum til blóð­töku yrði fækkað úr 8 í 6, þá myndi það miðað við árið 2021 leiða af sér minnkun afurða um 13% að rúm­máli. Það segir þó ekki allt, þar sem blóð­magnið er ekki mæli­kvarði á magn hrá­efn­is. Virkni blóð­ein­inga er mjög mis­mun­andi, þar sem ⅞ skipta hryssur eru með lang­mestu virkn­ina yrði minnkun á virku hrá­efni um 22% þegar áhrif af ⅞ skipta hryssum hafa fjarað út.“

Þetta er ekki vönduð fram­setn­ing:

1. Ísteka virð­ist ganga út frá því að vegna nýju reglu­gerð­ar­innar munu „áhrif af ⅞ skipta hryssum fjara út“. Það er frekar ólík­legt enda tals­verð áhætta í því fólgin fyrir bændur að rækta ein­ungis 6-skipta hryss­ur, ekki síst þar sem þær virð­ast ekki allar duga til 6-skipta sbr. það sem fram kemur í umsögn Ísteka. Þetta er eins og að halda því fram að kúabú skipti yfir í mjólk­ur­minna kyn þar sem ein­inga­verð á mjólk er fast.
2. Þótt allir bændur bregði á það ráð í kjöl­far nýju reglu­gerð­ar­innar að skipta yfir í 6-skipta hryssur tekur það langt á annan ára­tug að full­nýta þær ⅞-skipta hryssur sem nú eru til staðar auk þeirra sem verið er að rækta. Því sæj­ust litlar breyt­ingar umfram þá 13% minnkun (skv. Ísteka) vegna nýju reglu­gerð­ar­innar fyrr en í lok næsta ára­tug­ar. Við þetta má bæta að blóð­rúm­mál sem tekið er úr hverri hryssu hefur auk­ist í áranna rás sem og fjöldi hryssa með til­heyr­andi áhrifum á umhverfið og fátt segir að blóð­magn árs­ins 2021 sé rétt upp­hafs­magn eða upp­haf­s­punkt­ur.
3. Lík­legt er að bændur haldi einmitt áfram að rækta hent­ugar blóð­merar (⅞ skipta mer­ar) þrátt fyrir nýju reglu­gerð­ina því að það tekur 5 ár að rækta merar til blóð­töku sam­kvæmt henni og með þessu geta bændur minnkað óviss­una um hverjar þeirra verða vel til þess fallnar til blóð­töku.
4. Loks er ekk­ert heil­agt við verð­skrá Ísteka og ekk­ert ólík­legt að 10. gr nýju reglu­gerð­ar­innar muni taka breyt­ingum hvað verð­lagn­ingu varð­ar. Ekki er sjálf­sagt að mark­aðs­ráð­andi aðili ákveði verð til fram­leið­enda og ekki óeðli­legt að verðið verði ákveðið með svip­uðum hætti og í öðrum greinum land­bún­aðar þar sem ein­ungis einn eða fáir kaup­endur eru til stað­ar.

Að lokum er rétt að benda á að horm­ónið er í hámarks­styrk í blóði fyl­fullrar hryssu á 55.-70. degi með­göngu en fram­leiðsla þess hefst á u.þ.b. 40. degi. Svo fyrsta blóð­takan er í kringum 40. dag og önnur blóð­takan í kringum 47. dag, þriðja í kringum 54 dag, fimmta í kringum 61, dag, 6. í kringum 68. dag. Við þriðju til sjöttu blóð­töku ætti því magn horm­óns­ins að vera í hámarki en fara svo dalandi. Ef Ísteka telur að mesta horm­ónið komi í sjö­unda og átt­unda skipti blóð­töku má ein­fald­lega byrja að taka blóðið seinna, þ.e.a.s. í kringum 50. dag á með­göngu.

Höf­undar eru Guð­rún Sch. Thor­steins­son hesta­eig­andi og læknir og Jón Sch. Thor­steins­son stærð­fræð­ingur og fram­kvæmda­stjóri.