Það hefur mikið verið rætt um færni og þekk­ingu á atvinnu­mark­aði og hversu mik­il­vægt það er að fólk upp­færi þekk­ingu sýna t.d. með því að fara á nám­skeið, bæti við sig námi eða nái sér í ann­ars konar þekk­ingu á net­inu.

Eitt­hvað hefur bólað á ótta við að sjálf­virkni, gervi­greind og/eða vél­menni (ró­bót­ar) muni taka yfir störf og þá sér­stak­lega þau störf sem fel­ast í ein­hvers konar end­ur­tekn­ingu. Til þess að meta líkur á að starfs­stéttir muni "lifa af" gervi­greind og róbóta hefur t.d. verið búin til eft­ir­far­andi vef­síða til að fólk geti metið hvar það stend­ur, enda eru lík­lega margir að velta fyrir sér hver fram­tíð starfa þeirra verði á tímum fjórðu iðn­bylt­ing­ar­inn­ar. Vef­síðan er sett fram til gam­ans, en hér gildir alveg gamla góða mál­tæk­ið: Öllu gríni fylgir nokkur alvara.

Góðu frétt­irnar eru þess­ar. World Economic Forum spáir, þvert á það sem fólk held­ur, að mun fleiri ný störf skap­ast en tap­ast. Þau spá því að það muni verða fjölgun um 58 milljón störf vegna sjálf­virkni og byggja þá spá meðal ann­ars á því sem hefur gerst í fyrri iðn­bylt­ing­um. Þau vilja meina að þessi nýju störf séu blanda af störfum sem krefj­ast meiri mennt­unar (2/3 hluti) og þeirra sem krefj­ast minni mennt­unar (1/3 hlut­i).

Þessi nýju störf munu mörg hver kalla á ýmsa nýja færni. Skap­andi hugs­un, til­finn­inga­greind, færni til að leysa flókin vanda­mál, gagn­rýna hugs­un, hönn­un, for­rit­un, leið­toga­hæfni og margt fleira verið nefnt sem færni sem fólk ætti að til­einka sér til að eiga séns á að eiga far­sæla fram­tíð á atvinnu­mark­aði. En þetta er langt frá því að vera tæm­andi listi.

Ljóst er að við lifum á tímum mik­illa tækni­breyt­inga og mörg störf munu breyt­ast tölu­vert á næsta ára­tug. Þess vegna þurfum við að hafa eft­ir­far­andi í huga.

• Allir á atvinnu­mark­aði þurfa að sinna sí- og end­ur­menntun sem aldrei fyrr.
• Mennta­stofn­anir þurfa að aðlaga sig breyttum þörfum á atvinnu­mark­aði.
• Stjórn­endur ættu að hvetja starfs­fólk sitt til að ná sér í aukna menntun eða færni, sér­stak­lega það starfs­fólk sem vitað er að muni innan fárra ára „fasast út" vegna tækni­legra breyt­inga.

Höf­undur er í vís­inda- og tækni­ráði.