Að und­an­förnu hefur komið skýrt fram að fólk virð­ist frekar vilja taka verð­tryggð lán en óverð­tryggð, í það minnsta sé horft til hlut­falls­legrar skipt­ingar nýrra hús­næð­is­lána eftir teg­und lána. Lík­lega er skipt­ingin um það bil 70 pró­sent velja verð­tryggð en um 30 óverð­tryggð, en upp­færðar upp­lýs­ingar um þróun þess­ara mála má oft lesa í reglu­legum skýrslum Seðla­banka Íslands.

Sveifl­urnar í þessum efnum eru reyndar umtals­verð­ar, og ræður þar ein breyta meiru en aðr­ar. Það verð­bólg­an. Hún mælist nú 2,2 pró­sent og hefur hald­ist undir 2,5 pró­sent marki seðla­bank­ans í um eitt og hálft ár. Á þeim tíma haf vin­sældir verð­tryggðra lána aukist, enda er mán­að­ar­leg greiðslu­byrði þeirra um það bil 30 pró­sent minni heldur en óverð­tryggðra, að með­al­tali.

Eftir hrun fjár­mála­kerf­is­ins hafa lána­stofn­anir - að Íbúða­lána­sjóði og líf­eyr­is­sjóð­unum und­an­skildum - boðið óverð­tryggð hús­næð­is­lán og nutu þau tölu­verðra vin­sælda skömmu eftir hrun­ið, þegar verð­bólga var tölu­verð. Sér­stak­lega voru vin­sældir lána þar sem hægt var að festa vexti í þrjú og fimm ár, sem fyrst var boðið upp árið 2011, miklar og voru á því tíma­bili mun fleiri sem völdu óverð­tryggð lán en verð­tryggð.

Ástæðan fyrir því að þetta er rifjað upp, er að þrátt fyrir að það hafi verið mikið áherslu­mál hjá Fram­sókn­ar­flokknum í kosn­inga­bar­átt­unni 2013, og raunar einnig eftir að flokk­ur­inn komst til valda, þá hefur ekk­ert bólað á útfærslum á því hvernig eigi að „af­nema“ verð­trygg­ing­una. Ekk­ert liggur fyrir um hvað eigi að gera.

Greini­legt er að þol­in­mæðin í bak­landi Fram­sókn­ar­flokks­ins er á þrotum í þessum efn­um, og nefndi Willum Þór Þórs­son, þing­maður flokks­ins, það í útvarps­við­tali að eftir rík­is­stjórnin færi ekki að gera eitt­hvað í mál­inu, þá þyrftu „þing­menn að taka það upp“.

En stóra spurn­ingin er, hvort þetta verði til vin­sælda fallið að afnema verð­trygg­ing­una ef miklar sveiflur verð­bólgu og vaxta verða áfram hluti af íslenskum veru­leika? Svo virð­ist sem vin­sældir verð­trygg­ing­ar­innar fari nákvæm­lega eftir því hvernig verð­bólgan er að þró­ast. Það ætti að gefa vís­bend­ingu um að hugs­an­lega séð það ekki verð­trygg­ingin sem slík sem sé vanda­mál­ið, eitt og sér, heldur kannski frekar stóra sam­hengi pen­inga­kerf­is­ins ­sem verð­trygg­ingin er hluti af.