Davíð taldi víst að neyðarlánið væri tapað

Endurrit úr frægu símtali milli Davíðs Oddssonar og Geirs H. Haarde hefur verið birt. Davíð taldi víst að lánið myndi ekki endurgreiðast og að Geir hefði tekið ákvörðun um veitingu þess. Davíð skipti um síma til að símtalið yrði hljóðritað.

davíð og geir davíð oddsson geir haarde
Auglýsing

Davíð Odds­son, þáver­andi for­maður banka­stjórnar Seðla­banka Íslands og núver­andi rit­stjóri Morg­un­blaðs­ins, taldi víst að neyð­ar­lán til Kaup­þings sem veitt var 6. októ­ber 2008 myndi ekki end­ur­greið­ast og að Geir H. Haar­de, þáver­andi for­sæt­is­ráð­herra, hefði í raun tekið ákvörðun um að veita lán­ið. Hann skipti sér­stak­lega um síma til að geta hljóð­ritað sím­tal sitt við Geir þar sem fjallað var um lán­ið.

Frá þessu var greint í kvöld­fréttum Stöðvar 2 í dag en þar var fjallað um frægt sím­tal milli Dav­íðs og Geirs þegar lán­veit­ingin var ákveð­in. End­ur­rit úr sím­tal­inu er að finna í vitna­skýrslu yfir Sturlu Páls­syn­i, fram­kvæmda­stjóra mark­aðsvið­skipta og fjár­stýr­ingar hjá Seðla­banka Íslands, hjá sér­stökum sak­sókn­ara árið 2012 sem frétta­stofan hefur undir hönd­um. Þegar hefur verið boðað að málið verði til umfjöll­unar í Kast­ljósi kvölds­ins.

Auglýsing

Í vitna­skýrsl­unni yfir Sturlu Páls­syni kemur fram að sím­talið milli Dav­íðs og Geirs hafi átt sér stað klukkan 11.57 mánu­dag­inn 6. októ­ber. Þar segir einnig að það hafi farið fram í gegnum síma Sturlu, sem var við­staddur sím­tal­ið. Við skýrslu­tök­una sagði Sturla að Davíð hafi vitað að sími Sturlu væri hljóð­rit­aður og því frekar tekið sím­talið úr síma sam­starfs­manns síns en úr sínum eig­in. Eng­inn annar var við­staddur sím­tal­ið.

Í vitna­skýrsl­unni, sem birt var í fréttum Stöðvar 2, er birt end­ur­rit af hluta sím­tals­ins, og er það í fyrsta sinn sem slíkt er birt opin­ber­lega. Þar er haft eftir Dav­íð: „Í dag getum við skrapað saman 500 millj­ónir evra og erum þá nátt­úru­lega komnir inn að beini. Getum þá hjálpað Kaup­þingi í ein­hverja fjóra fimm daga en þá getum við ekki hjálpað Lands­bank­anum líka sko.“

Eftir að sím­tal­inu lauk hringdi Davíð í Hreiðar Má Sig­urðs­son, for­stjóra Kaup­þings, og til­kynnti honum að Kaup­þing myndi fá fyr­ir­greiðsl­una sem beðið hefði verið um. Í vitna­skýrsl­unni segir að: „Aðspurður um hvenær sú ákvörðun hefði legið fyrir að SÍ ætl­aði að hjálpa Kaup­þingi en ekki LÍ kvað SP að DO hafa sagt að ekki yrði hæg að bjarga báðum bönk­un­um. DO hafi sagt GHH að þeir fengju þennan pen­ing ekki til baka og að ákvörð­unin hafi í raun verið GHH.“

Hefur áður sagt að Geir beri ábyrgð á lán­inu

Í febr­úar 2015 skrif­aði Davíð Reykja­vík­ur­bréf í Morg­un­blað­ið. Þar sagði að þar sem gjald­eyr­is­vara­­forði Seðla­­banka Íslands í októ­ber 2008 var til­­kom­inn vegna skulda­bréfa­út­­­gáfu rík­­is­­sjóðs hafi banka­­stjórar Seðla­­bank­ans litið svo á að það það yrði að vera vilji rík­­is­­stjórn­­­ar­inn­­ar, ekki bank­ans, sem réði því hvort Kaup­­þing fengi hann nán­­ast allan að láni þennan dag. Í Reykja­vík­ur­bréf­inu stóð: „Þeir sem báðu um aðstoð­ina [Kaup­­þing] héldu því fram, að rík­­is­­stjórnin vildi að þessi fyr­ir­greiðsla yrði veitt. Þess vegna fór sím­talið við for­­sæt­is­ráð­herr­ann fram. Til­­viljun réð því að það sím­­tal var hljóð­­rit­að. Þess vegna átti fyr­ir­greiðslan sér að lokum stað gegn alls­herj­­­ar­veði í banka sem tal­inn var standa mjög ríf­­lega undir því.“ Að sögn Dav­íðs var það því Geir sem tók ákvörð­un­ina um að lána Kaup­þingi.

Geir, sem er núver­andi send­i­herra Íslands í Banda­­ríkj­un­um, sagði hins vegar í fréttum Stöðvar 2 í maí í fyrra að það hafi verið mis­­tök að veita Kaup­­þingi 500 milljón evra lán neyð­­ar­laga­dag­inn 6. októ­ber 2008. Því miður hafi ekki allt verið sem sýnd­ist hjá bank­­anum og hann staðið veikar en látið var. Lánið hefði því aldei dugað til að bjarga bank­­anum og pen­ing­­arnir ekki farið í það sem þeir áttu að fara.  

35 millj­­arða tap skatt­greið­enda

Kjarn­inn greindi frá því í októ­ber 2015 að tap skatt­greið­enda vegna lán­veit­ing­­ar­innar verði um 35 millj­­arðar króna.

Lánið hefur verið ítrekað til umfjöll­unar í opin­berri umræðu á und­an­­förnum árum. Alþingi hefur í nokkur skipti reynt að kom­­ast til botns í því hvers vegna lánið var veitt, og hefur afrit af sím­tali Dav­­íðs Odds­­sonar og Geirs H. Haarde meðal þess sem borið hefur á góma. Þó sím­talið hafi á sínum tíma verið tekið upp, og afrit af því til, þá hefur það ekki verið gert opin­bert.

Lánið hefur einnig komið inn á borð yfir­­­valda sem rann­saka ýmis mál tengd hruni fjár­­­mála­­kerf­is­ins. Í ákæru­skjali emb­ættis sér­­staks sak­­sókn­­ara í máli hans gegn Hreið­­ari Má Sig­­urðs­­syni, Sig­­urði Ein­­ar­s­­syni og Magn­úsi Guð­­munds­­syni vegna umboðs­svika, sem birt var í byrjun maí 2014, kom fram að þær lán­veit­ingar sem emb­ættið telur ólög­­legar hafi meðal ann­­ars átt sér stað eftir veit­ingu Seðla­­bank­ans á 500 milljón evra lán­inu að mati emb­ætt­is­ins.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira eftir höfundinnÞórður Snær Júlíusson
Meira úr sama flokkiFréttaskýringar
None