Joe Biden, nýkjör­inn for­seti Banda­ríkj­anna, hefur til­nefnt Janet Yellen, fyrrum seðla­banka­stjóra Banda­ríkj­anna, sem fjár­mála­ráð­herra og John Kerry, fyrrum utan­rík­is­ráð­herra, sem sér­stakan sendi­herra lofts­lags­mála. Til­nefn­ing­arnar voru form­lega kynntar á blaða­manna­fundi fyrr í dag, en fjöl­miðlar vest­an­hafs stað­festu þær í gær. 

Ferlið form­lega hafið

Rúmum tveimur vikum eftir að helstu fjöl­miðlar í Banda­ríkj­unum lýstu Joe Biden sig­ur­veg­ara for­seta­kosn­ing­anna þar í landi geta valda­skiptin form­lega haf­ist eftir að Stoð­þjón­usta Banda­ríkj­anna (e. General Services Administration) við­ur­kenndi úrslitin síð­ast­lið­inn mánu­dag. 

Yfir­lýs­ing Stoð­þjón­ust­unnar er seinni á ferð­inni en vana­lega, en sein­kun­ina má rekja til tregðu frá­far­andi Banda­ríkja­for­seta, Don­ald Trump, við að við­ur­kenna kosn­inga­úr­slit­in. Trump hefur efnt til fjölda mál­sókna vegna meintra kosn­inga­svika í mörgum ríkjum Banda­ríkj­anna og kraf­ist end­ur­taln­ingar á atkvæð­un­um. Enn hafa mál­sókn­irnar og end­ur­taln­ing­arnar ekki breytt úrslit­unum að neinu ráð­i. 

Sam­kvæmt frétt New York Times um málið lýsti Emily W. Murp­hy, for­stjóri Stoð­þjón­ust­unn­ar, yfir sigri Biden á mánu­dag­inn eftir að þing­menn úr röðum repúblik­ana og áhrifa­fólk í við­skipta­líf­inu höfðu for­dæmt seina­gang­inn í að hefja form­leg valda­skipti. Sjálfur hefur Biden og helstu aðstoð­ar­menn hans hans haldið því fram að þessi seinkun ógni þjóðar­ör­yggi Banda­ríkj­anna og getu nýju rík­is­stjórn­ar­innar til að bregð­ast við kór­ónu­veiru­far­aldr­in­um.

Þrátt fyrir að hafa ekki enn við­ur­kennt ósigur í kosn­ing­unum lagði Trump þó blessun sína yfir ákvörðun Murphy í Twitt­er-­færslu sem birt­ist í gær­kvöldi og sjá má hér að neð­an. Í henni lof­samar frá­far­andi for­set­inn störf hennar hjá Stoð­þjón­ust­unni og segir bar­áttu sinni hvergi nær lok­ið. 

Starfs­hópur undir Biden sem sér um valda­skiptin fagn­aði svo ákvörðun Murphy í frétta­til­kynn­ingu sem send var út í gær­kvöldi, en sam­kvæmt henni var ákvörð­unin „nauð­syn­legt skref til að byrja að takast á við áskor­an­irnar sem þjóðin okkar stendur fyr­ir, að ná stjórn á far­aldr­inum og koma hag­kerf­inu aftur á rétta braut“.

Janet Yellen sem fjár­mála­ráð­herra

Sem liður í valda­skipt­unum hefur starfs­hópur Joe Biden stað­fest til­nefn­ingar til  ráð­herra í verð­andi rík­is­stjórn Banda­ríkj­anna. Sem fjár­mála­ráð­herra ætlar Biden að til­nefna Janet Yellen, fyrrum aðal­hag­fræð­ing seðla­banka Banda­ríkj­anna, seðla­banka­stjóra og aðal­hag­fræð­ing fjár­mála­ráðu­neyt­is­ins. 

Yellen er sér­fræð­ingur í vinnu­mark­aðs­hag­fræði, en hún hefur kennt við háskól­ana Berkel­ey, Harvard og London School of Economics. Hún var seðla­banka­stjóri Banda­ríkj­anna á árunum 2014 til 2018 og sá þar um að vinda ofan af umfangs­mik­illi pen­inga­prentun sem bank­inn hafði ráð­ist í í kjöl­far efna­hag­skrepp­unnar árið 2008. Yellen, sem er 74 ára, var fyrsta konan til að gegna stöðu seðla­banka­stjóra, en ef öld­unga­deild Banda­ríkja­þings stað­festir til­nefn­ingu Biden mun hún einnig verða fyrsti kven­kyns fjár­mála­ráð­herra lands­ins í 231 árs sögu emb­ætt­is­ins.

John Kerry sem sendi­herra lofts­lags­mála

Fjöl­miðlar vest­an­hafs hafa einnig stað­fest að Biden muni til­nefna John Kerry, fyrrum  for­seta­fram­bjóð­anda og utan­rík­is­ráð­herra Banda­ríkj­anna, sem sér­stakan sendi­herra lofts­lags­mála. 

Kerry, sem er 76 ára, var mót­fram­bjóð­andi George Bush yngri í for­seta­kosn­ing­unum árið 2004 og tap­aði þar með 251 kjör­manni gegn 286. Hann gegndi svo emb­ætti utan­rík­is­ráð­herra í rík­is­stjórn Baracks Obama á seinna kjör­tíma­bili hans árin 2013-2017. Sem utan­rík­is­ráð­herra skrif­aði hann undir Par­ís­ar­sátt­mál­ann fyrir hönd Banda­ríkj­anna árið 2016. 

Ólafur Ragnar Gríms­son fyrrum for­seti Íslands fagn­aði til­nefn­ingu Kerrys með Twitt­er-­færslu í gær, sem sjá má hér að neð­an. Í færsl­unni, sem skrifuð er á ensku, kallar Ólafur til­nefn­ing­una sögu­lega, auk þess sem hann deilir mynd­bandi af ræðu Kerry á ráð­stefnu Hring­borðs Norð­ur­slóða í fyrra. 

Fimm aðrir stað­festir

Til við­bótar við Yellen og Kerry hafa fjöl­miðlar stað­fest fimm aðra kandídata í verð­andi rík­is­stjórn Bidens. Alej­andro Mayorkas, sem var aðstoð­ar­for­stjóri inn­an­rík­is­ráðu­neyt­is­ins á tíma­bil­inu 2013-2016, verður til­nefndur sem inn­an­rík­is­ráð­herra, en hann yrði fyrsti Banda­ríkja­mað­ur­inn af rómönskum upp­runa sem hefði umsjón yfir mál­efnum inn­flytj­enda þar í land­i. 

Sem utan­rík­is­ráð­herra hyggst Biden til­nefna Ant­ony J. Blin­ken, en sam­kvæmt breska blað­inu The Guar­dian er hann um margt frá­brugð­inn frá­far­andi utan­rík­is­ráð­herra, Mike Pompeo. Blin­ken, sem ólst að hluta til upp í Frakk­landi, hefur verið yfir­lýstur stuðn­ings­maður auk­innar sam­vinnu Banda­ríkj­anna og Evr­ópu­landa. 

Þar að auki mun Biden til­nefna Avril D. Haines sem yfir­mann grein­ing­ar­deildar banda­rískra stjórn­valda (e. Director of National Intelli­g­ence) og yrði hún fyrst kvenna til að gegna því hlut­verki. Einnig er búist við því að fyrrum þjóðar­ör­ygg­is­ráð­gjafi Bidens þegar hann gegndi emb­ætti vara­for­seta, Jake Sulli­van, verði til­nefndur þjóðar­ör­ygg­is­ráð­gjafi, auk þess sem Linda Thom­a­s-Green­fi­eld verði til­nefnd sem sendi­herra Banda­ríkj­anna við Sam­ein­uðu þjóð­irn­ar.