Getn­að­ar­varn­arpillan hefur löngum valdið vís­inda­mönn­um, konum og mögu­lega fleirum höf­uð­verk. Nota­gildi hennar er ótví­rætt, en það var mikil bylt­ing þegar getn­að­ar­vörn sem þessi kom á mark­að. Í dag eru pillur sem inni­halda tvö horm­ón, sam­sett pilla, algeng­asta getn­að­ar­vörnin sem notuð er í vest­rænum ríkj­um. Þrátt fyrir mikla notkun eru rann­sóknir sem sýna áhrif lyfj­anna á heilsu kvenna ekki á eitt sáttar um áhrif­in.

Margar rann­sóknir hafa bent til þess að notkun horm­ón­anna auki líkur á þung­lyndi, aðrar sýna fram á auknar líkur krabba­meina, meðan enn aðrar rann­sóknir sýna eng­in ­tengsl á notkun horm­ónapill­unnar við nokkur veik­indi. Til að skera úr um slík tengsl er best að not­ast við stórt úrtak, þar sem bæði er not­ast við horm­ónapillu og lyf­leysu til sam­an­burð­ar.

Á dög­unum var ein slík rann­sókn birt í vís­inda­rit­inu Fer­tility and Ster­ility. En hún var fram­kvæmd við Karol­inska Institu­tet í ­Stokk­hólmi. Í rann­sókn­inni fá 340 konur ann­ars vegar lyf­leysu og hins vegar sam­setta horm­ónapillu, með­ horm­ón­un­um ethiny­lestradiol og levonor­gest­rel.

Rann­sóknin var tví­blind svo hvorki þátt­tak­end­ur né rann­sak­endur vissu hvort um horm­ónapillu eða lyf­leysu var að ræða. Þátt­tak­end­ur voru svo eftir þriggja mán­aða með­ferð látin meta ýmsa þætti svo sem and­lega og lík­am­lega líð­an. Í ljós kom að þær konur sem fengu horm­ónapillu mátu lífs­gæði sín mark­tækt lægri eftir þriggja mán­aða með­ferð, m.v. þátt­tak­endur sem fengu lyf­leysu.

Lífs­gæða­skerð­ing­inn birt­ist helst í skap­sveiflum eða orku­leysi yfir dag­inn. Þrátt fyrir þetta voru þær konur sem fengu hormón ekki lík­legri til að þjást af þung­lyndi, sam­an­borið við þær sem fengu lyf­leysu.

Lífs­gæða­skerð­ing­inn var mjög mis­jöfn meðal kvenn­anna en sumar upp­lifðu svo mikil óþæg­indi að getn­að­ar­vörn sem þessi á ekki við, þrátt fyrir að hafa ekki bein áhrif á heilsu. Það er því mik­il­vægt að hafa slíkt í huga þegar konur prófa nýjar getn­að­ar­varnir í sam­ráði við sinn lækni.

Höf­undar rann­sókn­ar­innar benda á að þessi áhrif horm­ón­anna geta leitt til stop­ulla ­notk­un­ar og þar með leitt til þess að getn­að­ar­varnir eru ekki not­aðar sem skyldi. Rétt er að taka fram að í þess­ari rann­sókn var not­ast við eina teg­und af sam­settri pillu, fleiri sam­settar pillur eru til sem mögu­lega hafa ekki sömu áhrif.

Fréttin birt­ist upp­haf­lega á Hvat­inn.is