„Sendiboðinn skotinn“

Prófessor í hagfræði ver hugmynd fjármálaráðherra um að draga úr umfangi reiðufjár.

Gylfi Zoëga, hagfræðiprófessor við Háskóla Íslands.
Gylfi Zoëga, hagfræðiprófessor við Háskóla Íslands.
Auglýsing

Gylfi Zoëga, hag­fræði­pró­fessor við Háskóla Íslands, gagn­rýnir við­brögð við ætlun fjár­mála­ráð­herra um afnám 10.000 króna seð­ils­ins og segir að verið sé að skjóta sendi­boð­ann. 

Í grein sinni „Skatt­svik og umræðu­hefð á Ísland­i“, sem birt­ist í nýjasta tölu­blaði Vís­bend­ing­ar, ver Gylfi hug­myndir fjár­mála­ráð­herra um afnám stórra seðla í umferð. Hann segir hug­mynd­ina vera margra ára gömul og væri sett fram af hag­fræð­ingum sem vildu geta örvað eft­ir­spurn í hag­kerf­inu með öfl­ugri hætti þegar verð­bólga væri engin eða nei­kvæð.

Án seðla í hag­kerf­inu væri hægt að lækka nafn­vexti niður fyrir 0 án þess að fólk myndi safna seðlum og geyma þá hjá sér. Sem dæmi um ástand sem seðla­laust sam­fé­lag ætti auð­veld­ara með að bregð­ast við væri til dæm­is Evru­kreppan sem átti sér stað fyrir nokkrum árum í Evr­ópu. 

Auglýsing

Einnig nefnir Gylfi að afnám seðla og myntar í umferð myndi draga úr skattsvikum og svartri atvinnu­starf­semi. Hann segir það vera rétt­læt­is­mál að sporna við skattsvikum og spyr hvernig sé hægt að láta suma borga skatta á meðan aðrir kom­ast undan því. Auknar skatt­tekjur vegna minni skattsvika myndu einnig hafa jákvæð efna­hags­lega áhrif, þar sem þær opna mögu­leik­ann á að lækka skatt­pró­sentur eða auka rík­is­út­gjöld.

Hins vegar nefnir Gylfi að auð­veld­ara sé að hafa eft­ir­lit með raf­rænum greiðslum og það vera gild sjón­ar­mið að fólk vilji ekki að fylgst sé með þeim þótt engin skatt­svik eigi sér stað. Í litlu sam­fé­lagi þar sem starfs­fólk korta­fyr­ir­tækja geta verið nágrann­ar, vinir eða ætt­ingjar geta komið upp vand­ræða­leg dæmi sem skerða frið­helgi einka­lífs­ins. 

Á hinn bóg­inn nefnir hann að með virkara eft­ir­lits­kerfi yrði einnig auð­veld­ara að fylgj­ast með hvort starfs­fólk hinnar nýju greiðslu­miðl­un­ar­ væri að hnýs­ast í við­skipti ein­stak­linga. 

Enn fremur bendir Gylfi á að þótt gild rök séu með og á móti afnámi seðla og myntar í umferð hafi umræðan orðið um margt dæmi­gerð fyrir íslenska umræðu­hefð. Í loka­orðum sínum segir hann: „Kannski væri best að halda þjóð­ar­at­kvæða­greiðslu um málið þar sem allar hliðar máls­ins koma fram og virð­ing er borin fyrir fólki sem hefur aðrar skoð­anir en maður sjálf­ur.“

Gylfi Zoëga er ekki fyrsti hag­fræð­ing­ur­inn sem varið hefur til­lögu Bene­dikts um tak­mörkun á reiðu­fé, en Vísir greindi frá því að Jón Steins­son, aðstoð­ar­pró­fessor við Col­umbia- háskól­ann í New York, og Gylfi Magn­ús­son, lektor við við­skipta­fræði­deild HÍ, telja hana báðir vera jákvæða.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiInnlent