Sjávarborð hækkar sífellt hraðar

Sterkar vísbendingar eru komnar fram um að hækkun yfirborðs sjávar sé hraðari en áður var gert ráð fyrir.

Bráðnun íss vegna hlýnunar loftslags er aðalástæða þess að yfirborð sjávar hækkar.
Bráðnun íss vegna hlýnunar loftslags er aðalástæða þess að yfirborð sjávar hækkar.
Auglýsing

Yfir­borð sjávar hækkar hraðar og hraðar með hverju ári sem líð­ur, í takt við hækk­andi hita­stig á jörð­inni. Vís­inda­menn greindu frá þessu í síð­ustu viku og til­tóku hrað­ari bráðnun Græn­lands­jök­uls sér­stak­lega í þessu til­liti.

Árleg hækkun yfir­borðs sjávar var 3,3 milli­metrar árið 2014, miðað við 2,2 milli­metra árið 1993. Miðað við árlega hækkun sjáv­ar­borðs árið 2014 verður sjáv­ar­staða 33 senti­metrum hærri eftir um það bil eina öld, ef ekk­ert verður að gert.

Það var fjöl­þjóð­legt teymi vís­inda­manna frá Kína, Ástr­alíu og Banda­ríkj­unum sem unnu rann­sókn­ina og greindu frá nið­ur­stöðum sínum í tíma­rit­inu Nat­ure Climate Change. Climate Central segir frá.

Á und­an­förnum 100 árum hefur yfir­borð sjávar hækkað um um það bil 20 senti­metra að jafn­aði. Rann­sóknir benda til þess að sjáv­ar­staða muni hækka stöðugt fram eftir 21. öld­inni vegna hlýn­unar jarðar af manna­völd­um.

Hingað til hefur það reynst erfitt að áætla hvort bráðnun íss og jökla hafi aukist, staðið í stað eða minnkað síðan árið 1990. Nið­ur­stöður fjöl­þjóð­lega rann­sókn­arteym­is­ins benda hins vegar til þess að gervi­hnatta­gögn hafi ýkt nið­ur­stöður sem fengnar voru með hjálp gervi­tungla á tíunda ára­tug síð­ustu aldar og „falið“ þró­un­ina.

Hækkun yfirborðs sjávar miðað við leiðrétt gögn er hér merkt inn með svörtum lit. Gráu punktarnir merkja þróunina á hverju ári miðað við fyrri þekkingu.

„Það hefur lengi verið stór spurn­ing í lofts­lags­vís­indum hvort hækkun sjáv­ar­borðs sé hraðri nú en áður. Nú eru sterkar vís­bend­ingar komnar fram um að svo sé,“ sagði Brian Hoskins, pró­fessor við Imer­ial Col­lege í London.

„Þetta er mik­il­væg aðvörun til okkar um þær hættur sem stafa af hækkun yfir­borðs sjáv­ar,“ segir Peter Wad­hams, frá Cambridge-há­skóla, í yfir­lýs­ingu vegna rann­sókn­ar­inn­ar. Wad­hams hefur meðal ann­ars skrifað bók sem ber tit­il­inn A farewel to ice og fjallar um ára­tuga­langar rann­sóknir hans á ísbreiðum heims­ins. „Hækkun yfir­borðs­ins mun halda áfram löngu eftir að hlýnun jarðar hefur verið stöðv­uð.“

Auglýsing

Fjórð­ungur sjáv­ar­hækk­unar úr Græn­lands­jökli

Bráðnun Græn­lands­jök­uls bar ábyrgð á 25 pró­sent sjáv­ar­yf­ir­borðs­hækk­un­ar­innar árið 2014 miðað við 5 pró­sent árið 1993, sam­kvæmt rann­sókn­inni.

Aðrar stórar upp­sprettur vatns eru í jöklum Himala­yja-fjall­anna, og And­es-fjalla. Þá hefur ísbreiðan á Suð­ur­skauts­land­inu bráðnað mik­ið.

Ekki síður mik­il­vægur þáttur er að með hlýnun sjávar eykst rúm­mál hans. Hlýnun sjávar veldur þess vegna hækkun sjáv­ar­borðs einnig.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiErlent