Fjórðu hverri konu á Íslandi hefur verið nauðgað eða það reynt

Fyrstu niðurstöður í rannsóknarverkefninu Áfallasaga kvenna sýna að fjórðungur kvenna hefur orðið fyrir nauðgun eða nauðgunartilraun á lífsleiðinni og sama hlutfall hefur verið beitt líkamlegu ofbeldi.

Ónafngreind kona
Auglýsing

Fjórð­ungur kvenna hefur orðið fyrir nauðgun eða nauðg­un­ar­til­raun á lífs­leið­inni og sama hlut­fall hefur verið beitt lík­am­legu ofbeldi. Þetta sýna fyrstu nið­ur­stöður í rann­sókn­ar­verk­efn­inu Áfalla­saga kvenna en Háskóli Íslands sendi til­kynn­ingu varð­andi verk­efnið í morg­un.

Þær leiða enn fremur í ljós að ríf­lega 40 pró­sent þátt­tak­enda í rann­sókn­inni eiga sögu um fram­hjá­hald eða höfnun af hendi maka og svipað hlut­fall hefur orðið fyrir and­legu ofbeldi eða ein­elti í barn­æsku eða á full­orð­ins­ár­um. Einn af hverjum sex þátt­tak­endum í rann­sókn­inni á að baki lífs­hættu­leg veik­indi eða meiðsl og um það bil þriðj­ungur erf­iða fæð­ing­ar­reynslu.

Nið­ur­stöð­urnar eru þær fyrstu sem gerðar hafa verið opin­berar úr rann­sókn­inni.

Auglýsing

Vís­inda­menn við Háskóla Íslands hófu á vor­mán­uðum 2018 afar metn­að­ar­fullt rann­sókn­ar­verk­efni undir yfir­skrift­inni Áfalla­saga kvenna. Rann­sóknin miðar að því að skapa þekk­ingu um umfang, áhættu­þætti og heilsu­fars­legar afleið­ingar áfalla og ofbeldis sem konur verða fyrir en sam­fé­lags­leg umræða síð­asta árs sýnir að mik­il­vægt er að varpa ljósi á áhrif þess­ara þátta á heilsu­far kvenna hér á landi.

Öllum konum á Íslandi, 18 ára og eldri, býðst að taka þátt í rann­sókn­inni með því að svara raf­rænum spurn­inga­lista um áfalla­sögu sína og heilsu­far á vefnum afalla­saga.­is. Við­tökur hafa verið góðar en á vor­mán­uðum fengu um 50 þús­und konur boð um þátt­töku og um 23 þús­und þeirra hafa þegar svarað spurn­inga­lista sem finna má á vef rann­sókn­ar­inn­ar.

Hlut­fallið hærra en mælst hefur í fyrri rann­sóknum

For­sprakkar rann­sókn­ar­inn­ar, Unnur Valdi­mars­dóttir og Arna Hauks­dótt­ir, pró­fess­orar við Lækna­deild Háskóla Íslands, eru ánægðar með við­tökur rann­sókn­ar­innar og telja nokkrar mögu­legar skýr­ingar vera á þessu háa hlut­falli svar­enda með áfalla­sög­u. 

Unnur segir að hlut­fallið sé ívið hærra en mælst hefur í fyrri rann­sóknum hér á landi. Svörun sé nokkuð jöfn yfir ald­urs­hópa, búsetu og mennt­un­ar­stig og end­ur­spegli rann­sókn­ar­hóp­ur­inn því kven­þjóð­ina nokkuð vel. 

„Það er hugs­an­legt að konur með áfalla­sögu kjósi frekar að taka þátt í rann­sókn­inni en hins vegar verður að hafa í huga að í kjöl­far auk­innar opinnar sam­fé­lags­um­ræðu um kyn­bundið ofbeldi, sem birt­ist okkur m.a. í #metoo bylt­ing­unni, verður ákveðið end­ur­mat meðal kvenna á upp­lif­unum sín­um. Það er því einnig hugs­an­legt að þetta háa hlut­fall end­ur­spegli raun­veru­lega tíðni þess­ara áfalla meðal kvenna á Íslandi. Frek­ari gagna­söfnun frá fleiri konum og gagna­grein­ing á kom­andi mán­uðum mun leiða það í ljós,“ segir hún.

Góð þátt­taka kvenna í rann­sókn­inni skiptir sköpum

Í nóv­em­ber munu um 60 þús­und konur um allt land fá boð um þátt­töku í rann­sókn­inni en vonir rann­sak­enda standa til að fá alls um 40 til 50.000 konur til þátt­töku. Rann­sókn­ar­verk­efnið er fjár­magnað af Evr­ópska rann­sókn­ar­ráð­inu og Rannís og er ein stærsta vís­inda­rann­sókn sem unnin hefur verið á þessu sviði á heims­vís­u. 

Arna segir að góð þátt­taka kvenna í rann­sókn­inni skipti sköpum fyrir vís­inda­legt gildi hennar og svör hverrar ein­ustu konu skiptir máli, óháð því hvort hún eigi mikla, litla eða enga sögu um áföll. „Það er afar mik­il­vægt að skapa örugga vís­inda­lega þekk­ingu á þess­ari skugga­hlið kven­legrar til­veru,“ segir hún.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiInnlent