Sam­tök fyr­ir­tækja í sjáv­ar­út­vegi (SFS) telja rök­rétt að Íslands­tofa fái úthlutað fjár­magn til að fara í sókn í mark­aðs­setn­ingu sjáv­ar­af­urða erlendis í kjöl­far heims­far­ald­urs­ins sem nú ríður yfir. „Það fram­lag mun einnig hjálpa til við að kynna landið fyrir erlendum ferða­mönn­um. Þess skal síðan getið að helstu mark­aðir fyrir bæði ferða­þjón­ustu og íslenskar sjáv­ar­af­urðir eru hinir sömu. Áhrifin af fjár­fest­ingu í mark­aðs­setn­ingu verða því víð­tæk.“ 

Þetta kemur fram í umsögn sam­tak­anna um frum­varp til fjár­auka­laga þar sem sótt er heim­ild til að eyða þeim fjár­munum sem til stendur að eyða í aðgerð­ar­pakka stjórn­valda til að takast á við efna­hags­leg áhrif COVID-19 far­ald­urs­ins.

Kjarn­inn greindi frá því í gær að sam­tökin fari þess einnig á leit við efna­hags- og við­­skipta­­nefnd Alþingis að gerðar verði breyt­ingar á frum­varpi um aðgerðir til að mæta efna­hags­­legum áhrifum í kjöl­far heims­far­ald­­urs kór­ón­u­veiru þess efnis að greiðslu veið­i­­gjalds í ár verði frestað. ­Á­ætl­­aðar tekjur rík­­is­­sjóðs vegna veið­i­­gjalda í ár eru tæp­­lega 4,9 millj­­arðar króna.

Sam­tökin fara söm­u­­leiðis fram á að sér­­­stök gjöld sem lögð eru á fisk­eld­is­­fyr­ir­tæki sem stunda sjó­kví­a­eldi verði frestað eða felld niður út árið 2021 til að veita fisk­eld­is­­fyr­ir­tækjum meira svig­­rúm til að bregð­­ast við fyr­ir­­séðum tekju­­sam­drætti við þær aðstæður sem nú eru upp­­i. 

Eft­ir­spurn að drag­ast hratt saman

Í umsögn­inni um fjár­auka­laga­frum­varpið eru til­tekin mörg sömu rök og notuð voru til að rök­styðja nið­ur­fell­ingu veiði­gjalda. 

Þar er bent áð að COVID-19 far­ald­ur­inn lami þjóð­líf bæði austan hafs og vestan og ljóst sé að mark­aður með íslenskar sjáv­ar­af­urðir fari hratt minnk­andi og sums staðar hverf­andi. „Veit­inga­stað­ir, hót­el, mötu­neyti og fisk­borð mat­vöru­versl­ana loka stórum dráttum um víða ver­öld, auk þess sem staða birgja og dreifi­kerfa er víða í óvissu. Eft­ir­spurn eftir ferskum sjáv­ar­af­urðum í Evr­ópu og Banda­ríkj­unum er því sem næst eng­in, með til­heyr­andi áhrifum á útflutn­ing fisks frá Íslandi. Þá má vænta þess að hægja mun á eft­ir­spurn eftir frystum afurðum auk þess sem verð fari lækk­andi þegar fleiri fram­leið­endur frysti sínar afurð­ir. Jafn­framt getur hvenær sem er komið til þess að fisk­vinnslur og útgerð­ar­fyr­ir­tæki þurfi að loka vegna starfs­fólks í sótt­kví eða sam­komu­banns stjórn­valda. Það hefði í för með sér meiri­háttar hrun í fram­boði íslensks sjáv­ar­fangs við for­dæma­lausar aðstæð­ur­.“ 

Segja að ekk­ert þurfi að fjöl­yrða um mik­il­vægið

Í umsögn­inni er vikið að því að í frum­varp­inu sé fjár­heim­ild mála­flokks ferða­þjón­ustu hækkuð um allt að þrjá millj­arða króna. Þar af fari 1,5 millj­arðar króna í sam­ræmt kynn­ing­ar- og mark­aðs­starf erlendis á árunum 2020-2021. Í athuga­semdum sem fylgja frum­varp­inu segir að átak­inu verði ýtt úr vör um leið og aðstæður leyfi í því skyni að laða til lands­ins ferða­menn sem fyrst og draga úr þeim búsifjum sem far­ald­ur­inn hefur valdið og getur enn valdið íslenskri ferða­þjón­ustu og efna­hags­líf­i. 

Undir þetta tekur SFS en segir að íslenskur sjáv­ar­út­vegur sé við þessar aðstæður sem nú séu uppi að verða fyrir miklum búsifjum sömu­leiðis og ekk­ert þurfi að fjöl­yrða um mik­il­vægi sjáv­ar­út­vegs fyrir Íslend­inga. „Þær áherslur sem settar eru fram í þessu frum­varpi um mik­il­vægi ferða­þjón­ust­unnar fyrir íslenskt efna­hags- og atvinnu­líf eiga því ekk­ert síður við um íslenskan sjáv­ar­út­veg.“

Vilja að Íslands­stofa fari í mark­aðs­verk­efni

Sam­tökin telja að sam­starfs­verk­efni þar sem atvinnu­lífið og stjórn­völd vinna saman að bættri stöðu íslensks sjáv­ar­fangs á erlendum mörk­uðum geti skapað mik­inn ávinn­ing fyrir þjóð­ar­bú­ið. 

Þau telja nauð­syn­legt að styrkja stöðu Íslands og ná til baka mark­aðs­hlut­deild þegar heims­far­ald­ur­inn verður yfir­stað­inn en benda á að hingað til hafi fjár­mögnun Íslands­stofu ekki verið með þeim hætti að hægt hafi verið að fara í víð­tæka og sam­eig­in­lega mark­aðs­setn­ingu á íslensku sjáv­ar­fangi til neyt­enda. „Mark­aðs­verk­efni á vegum Íslands­stofu fyrir aðrar atvinnu­grein­ar, og þá einkum fyrir ferða­þjón­ustu og land­bún­að, svo sem Inspired by Iceland, Iceland Naturally og Hor­ses of Iceland eru dæmi um verk­efni þar sem fjár­mögnun í mark­aðs­sókn er skipt á milli atvinnu­lífs og stjórn­valda. Sam­tökin telja mik­il­vægt að fjár­veit­ing til Íslands­stofu fari í sam­starfs­verk­efni með sjáv­ar­út­vegi líkt og á við um aðrar útflutn­ings­greinar og að slíkt sam­starf myndi gefa góðan ávinn­ing fyrir alla hlut­að­eig­andi aðila.“

Góð afkoma í rúman ára­tug

Sam­­kvæmt tölur úr Sjá­v­­­ar­út­­­vegs­­gagna­grunn­i Deloitte ­­fyrir árið 2018 sem kynntur var í sept­­em­ber í fyrra, og nær yfir rekstur 92 pró­­sent allra fyr­ir­tækja í íslenska sjá­v­­­ar­út­­­vegs­­geir­an­um, áttu íslensk sjá­v­­­ar­út­­­vegs­­fyr­ir­tæki eigið fé upp á 276 millj­­arða króna í lok þess árs. 

Frá hruni og fram til þess tíma hafði eig­in­fjár­­­staða sjá­v­­­ar­út­­­vegs­­fyr­ir­tækj­anna batnað um 355 millj­­arða króna, en hún var nei­­kvæð í lok árs 2008.

Alls greiddu fyr­ir­tækin sér arð upp á 12,3 millj­­arða króna árið 2018. Frá árinu 2010 og til loka árs 2018 höfðu þau greitt 92,5 millj­­arða króna til eig­enda sinna í arð­greiðsl­­ur. 

Sam­an­lagt batn­aði hagur sjá­v­­­ar­út­­­veg­­ar­ins því um 447,5 millj­­arða króna frá árinu 2008 og út árið 2018, eða á einum ára­tug.

Þá var búið að taka til­­lit til þeirra 63,3 millj­­arða króna sem útgerð­­ar­­fyr­ir­tækið greiddu í veið­i­­­gjöld frá árinu 2011 og úr árið 2018.