Elísa­bet II Eng­lands­drottn­ing er lát­in, 96 ára að aldri. Elísa­bet hefur verið drottn­ing í 70 ár, lengur en nokkur annar þjóð­höfð­ingi Bret­lands. Breska kon­ungs­fjöl­skyldan greindi frá and­láti drottn­ingar síð­deg­is.

Elísa­bet Alex­andra Mary Windsor fædd­ist í Mayfair í Lund­únum 21. apríl 1926. Elísa­bet var elsta barn for­eldra sinna, Alberts her­toga, síðar Georgs sjötta, og Elísa­betar Bowes-Lyon. Yngri systir Elísa­betar hét Mar­grét Rose.

Aðeins einn þjóð­höfð­ingi var lengur við völd en hún í sög­unni, Loð­vík 14. Frakk­lands­kon­ungur var fjög­urra ára þegar hann varð kon­ungur 1643. Hann ríkti í 72 ár.

Elísa­bet hefur dvalið í Balmoral-kast­ala í Skotlandi frá því í júlí. Hún sást síð­ast opin­ber­lega þegar hún skip­aði Liz Truss for­sæt­is­ráð­herra síð­ast­lið­inn þriðju­dag. Sama dag hitti hún einnig Boris John­son, frá­far­andi for­sæt­is­ráð­herra. Elísa­bet skip­aði 15 for­sæt­is­ráð­herra í 70 ára valda­tíð sinni en þetta var í fyrsta sinn sem valda­skiptin fór fram ann­ars staðar en í Buck­ing­ham-höll.

Á mið­viku­dag frestaði hún fundi með ráð­gjöfum sínum sem áform­aður var í tengslum við rík­is­stjórn­ar­myndun Truss. Í morgun gaf kon­ungs­fjöl­skyldan út yfir­lýs­ingu þar sem greint var frá því að læknar fylgd­ust grannt með heilsu drottn­ingar þar sem þeir höfðu vax­andi áhyggjur af heilsu henn­ar. Það færi þó vel um hana.

Heilsu Elísa­betar hefur hrakað síð­ast­liðin miss­eri og glímdi hún við skerta hreyfi­getu síð­ustu mán­uði. Þá greind­ist hún með COVID-19 í febr­úar en ein­kennin voru væg, hún náði bata en tók tak­mark­aðan þátt í hátíð­ar­höldum í sumar í til­efni af 70 ára krýn­ing­araf­mæl­inu.

Fljót­lega eftir til­kynn­ingu frá kon­ungs­höll­unni um að læknar fylgd­ust með líðan drottn­ingar fóru að ber­ast fregnir af því að nán­asta fjöl­skylda hennar væri á leið­inni til Balmoral-kast­ala.

Balmoral-kast­ali í skosku hálönd­unum skip­aði stóran sess í lífi drottn­ing­ar­inn­ar. Þar dvaldi hún í fjöl­skyldu­fr­íum sem ung stúlka þar sem hún og Mar­grét systir hennar léku sér sam­an. Fil­ippus, eig­in­maður drottn­ingar til 73 ára, bað hennar í kast­al­an­um. Fil­ippus lést í apríl í fyrra, 99 ára að aldri.

Karl orð­inn kon­ungur

Börn Elísa­betar og Fil­ippusar eru fjög­ur. Karl, prins af Wales, er elstur og því rík­is­arfi krún­unn­ar. Karl er 73 ára en var krýndur prins­inn af Wales árið 1969. Eng­inn hefur beðið jafn lengi eftir bresku krún­unni og hann en Karl hefur verið stað­geng­ill móður sinnar í kon­ung­legum erinda­gjörðum síð­ustu mán­uði.

Karl er giftur Camillu, her­toga­ynj­unni af Cornwall Hann varð kon­ungur við frá­fall móður sinnar og fær tit­il­inn Karl III Eng­lands­kon­ung­ur. Camilla mun fá drottn­inga­ritil þegar Karl verður krýnd­ur, en það var ósk Elísa­bet­ar.

Anne er næstelst barna Elísa­betar og Fil­ippusar og einka­dóttir þeirra. Hún er gift Timothy Laurence og á tvö börn frá fyrra hjóna­bandi, Peter og Zara.

Andrew, her­tog­inn af Jór­vík, er næstyngstur barna Elísa­bet­ar. Hann á tvær dætur með fyrr­ver­andi eig­in­konu sinni, Söruh Fergu­son, Beat­rice prinsessu og Eugenie prinsessu. Andrew lét af öllum kon­ung­legum skyldum árið 2019 eftir að hann var sak­aður um kyn­ferð­is­brot og fyrir tengsl hans við barn­a­níð­ing­inn Jef­frey Epstein. Þá hefur hann afsalað sér öllum titlum sínum innan kon­ungs­­fjöl­­skyld­unnar og breska her­s­ins.

Edward, jarl­inn af Wessex, er yngstur barna drottn­ing­ar. Hann er giftur Sophie, her­toga­ynj­unni af Wessex, og eiga þau tvö börn, Lou­ise og James Mount­batten-Windsor.

Djúp sorg fyrir alla fjöl­skyld­una

Breska hirðin hefur sent frá sér til­kynn­ingu í nafni Karls kon­ungs þar sem hann segir and­lát móður sinnar djúpa sorg fyrir sig og fjöl­skyld­una alla.

„And­lát ást­kærrar móður minn­ar, hennar hátignar drottn­ing­ar­inn­ar, er stund mik­illar sorgar fyrir mig og alla fjöl­skyldu mína.Við syrgjum inni­lega frá­fall kærs þjóð­höfð­ingja og ást­kærrar móð­ur.“ Hann segir að á þess­ari sorg­ar­stund og breyt­inga­skeiði finni hann og fjöl­skyldan fyrir huggun vit­andi að drottn­ingin naut mik­illar virð­ingar og vænt­um­þykju um heim all­an.

Sam­úð­ar­kveðjum og minn­ing­ar­orðum hefur rignt yfir kon­ungs­fjöl­skyld­una á sam­fé­lags­miðl­um, meðal ann­ars frá Guðna Th. Jóhann­essyni, for­seta Íslands.