„Það hefur verið okkar skoðun að laun sem hlut­fall af lands­fram­leiðslu séu lægri en við verði unað til lengdar og því þyrfti að hækka laun meira en sem nemur því svig­rúmi sem atvinnu­rek­end­ur, stjórn­völd og Seðla­banki töldu for­svar­an­legt. Því settu aðild­ar­fé­lög ASÍ fram kröfur sem voru í takt við þessa afstöðu okk­ar. Rök okkar á síð­asta ári voru einmitt byggð á því mati okkar að afkoma fyr­ir­tækj­anna leyfði slíka nálgun - kjara­samn­ingar snú­ast jú ekki síður um rétt­láta skipt­ingu þeirra verð­mæta sem til verða í efna­hags­starf­sem­inni. Þessar tölur stað­festa að við höfðum rétt fyrir okk­ur.“

Segir Gylfi Arn­björns­son for­seti Alþýðu­sam­bands Íslands í sam­tali við Kjarn­ann. Sam­kvæmt nýjum álagn­ing­ar­tölum rík­is­skatt­sjóra námu tekjur ein­stak­linga af arði tæpum 30 millj­örðum króna á síð­asta ári, og juk­ust um rúm 50 pró­sent á milli ára. For­seti ASÍ telur að full­yrða megi út frá þessu að engin sér­stök ástæða sé til þess að fyr­ir­tæki velti launa­hækk­unum út í verð­lag­ið, eins og því miður hafi verið allt of mörg dæmi um und­an­far­ið.

Fyr­ir­tækin verða að halda aftur af sér

„Ef hér á takast að mynda ein­hverja sátt til lengri tíma litið á vinnu­mark­aði er alveg ljóst að for­ystu­menn fyr­ir­tækj­anna í land­inu verða að halda aftur af sér og tryggja að kaup­máttur hér á landi verði í ein­hverju sam­ræmi við það sem best ger­ist í nágranna­löngum okk­ar. Að öðrum kosti mun land­flótti halda hér áfram og ólga verður við­var­andi á vinnu­mark­að­i,“ segir Gylfi.

En telur for­seti ASÍ að töl­urnar sýni að meira sé hægt að sækja til fyr­ir­tækja lands­ins? „Nú þurfum við að sjá hvernig fyr­ir­tækin bregð­ast við nýgerðum kjara­samn­ingum og hvernig heild­ar­skipt­ing verð­mæta­sköp­un­ar­innar verður í kjöl­far­ið. Ef fyr­ir­tækin bregð­ast við með umtals­verðum verð­hækk­unum og freista þess að halda launa­hlut­fall­inu niðri og hagn­að­ar­hlut­fall­inu uppi gæti reynt á for­sendur kjara­samn­inga sem koma til skoð­unar í febr­úar á næsta ári og þarnæsta ári.

Náist ekki mark­mið um aukin kaup­mátt eða ef aðrir hópar semja um meiri launa­hækk­anir en samið var um á almennum vinnu­mark­aði munu stétt­ar­fé­lögin geta end­ur­metið þátt­töku sína í þess­ari veg­ferð og sagt kjara­samn­ingum laus­um. Ómögu­legt er að segja til um það í dag hvernig þessi þróun verði, en við munum auð­vita fylgj­ast náið með þess­ari þró­un.“