Ögmundur Jónasson fyrrverandi ráðherra og þingflokksformaður Vinstri grænna telur að Sjálfstæðisflokkurinn og VG eigi ekki að vera saman í ríkisstjórn nema „ef vera skyldi í Móðuharðindum eða heimsstyrjöld“. COVID dugi ekki til.
Þetta skrifar hann á bloggsíðu sína í dag. Fram kom í fjölmiðlum í síðust viku að ný ríkisstjórn Vinstri grænna, Sjálfstæðisflokksins og Framsóknarflokksins yrði mynduð í þessari viku. Katrín Jakobsdóttir formaður VG benti á í samtali við Kjarnann að flokkarnir þrír væru ólíkir og auðvitað ekki með sömu stefnuskrá. „Það er krefjandi verkefni að búa til stjórnarsáttmála þó að við séum búin að vinna lengi saman. Svo þekkjumst við náttúrulega miklu betur en fyrir fjórum árum. Við vitum hvar pyttirnir eru,“ sagði Katrín.
Ögmundur segir að COVID hafi dulið undanslátt stjórnarflokkanna gagnvart loforðum sínum við kjósendur. Það kallist málamiðlun og hljómi betur.
„Samkvæmt mínum skilningi hefur sú málamiðlun á nýliðnu kjörtímabili fyrst og fremst verið á kostnað félagslegra vinstri sjónarmiða. Það á við um markaðsvæðingu orkunnar, einkavæðingu og einkaframkvæmd víðs vegar um kerfið, eignasöfnun í landi, aðgangur seldur að þjóðgarði og náttúru, kvótakerfið styrkt í sessi, grunnnet og bankar á markað, þátttaka í hervæðingu og þjónkun við heimsauðvaldið í viðureign þess við ríki sem neita að gerast því undirgefin ...“ skrifar hann.
Hann bætir því við að ástæðan fyrir því að þessir stjórnmálaflokkar eigi ekki að starfa saman sé sú að þar með svíkja þeir kjósendur sína. Það gerist nánast óhjákvæmilega. „Þeir gefa sig nefnilega út fyrir að vera merkisberar stefnu sem stangast á nánast að öllu leyti. Svo hefur það verið til þessa. Framsókn gætir þess að vera opin í báða enda þannig að hún svíki bara annan endann í einu.“
VG verði að kúvenda
Ögmundur segir að rauði þráðurinn í aðdragandanum að stofnun VG hafi einmitt verið sá að þráðurinn yrði að vera rauður.
„Okkur fannst mörgum að áhugafólk um samfylkingu félagshyggjufólks í einum stjórnmálaflokki sværi sig í ætt alþjóðlegs kratisma sem á þessum árum gerðist markaðssinnaðri með hverju árinu og hefði fjarlægst mjög félagslegar rætur sínar, gerst hallur undir einkavæðingu og einkaframkvæmd, stutt alþjóðavæðingu á forsendum fjármagnsins. Síðan voru það grænu áherslurnar. Þær voru að sjálfsögðu mótandi við hreiðurgerð hins nýja flokks. Samspil hins rauða og græna þótti eftirsóknarvert. Kröfur um jafnrétti kynjanna, jöfnuð og lýðræði setti og sitt mark á hina nýju hreyfingu og það ekki lítið.“
Hann segir að VG verði að kúvenda. „Sumt af þessu er enn til staðar hjá VG en aðrir þættir – þeir sem ég legg mest upp úr – hafa þynnst svo út að litgreiningar er þörf til að koma auga á pólitískan lit þeirra. Ef VG ætlar sér framhaldslíf með skírskotun til vinstri í heiti sínu þarf flokkurinn að kúvenda og gerast alvöru vinstri flokkur á ný. Það mun ekki gerast með framhaldi á núverandi ríkisstjórnarsamstarfi.“
Nokkrir valkostir
Þá spyr Ögmundur: „Hvað þá?“
„Stjórnarandstaða er valkostur – og hann er ekki slæmur – það er að segja ef hann yrði til þess að tekin yrði upp barátta fyrir vinstri stefnu. VG, Samfylking og Framsókn gætu líka myndað meirihluta ásamt Flokki fólksins. Slík samsetning yrði miklu skárri en núverandi mynstur, synd að hafa ekki sósíalista í þingsalnum í stjórn eða utan stjórnar til að hvetja til vegferðar til vinstri. Viðreisn stendur lengst til hægri og því fráleitur valkostur og Píratar vilja ekki láta kenna sig við félagshyggju. Þeirra meginmál er að opið sé fram á gang svo allir heyri allt sem sagt er inni. En sama er hvað sagt er, það er vandinn. Krafa Pírata um gagnsæi er góð og hún er virðingarverð en meira þarf að koma til fyrir minn smekk. Mér sýnist Miðflokkinn helst langa til að standa til hægri og það gerir hann. Miðflokkurinn hefur þó átt góða spretti og nefni ég þar orkupakkamálið.“
Hann telur að Framsókn sé kleifhuga flokkur með „sumt það versta úr íslenskri hagsmunapólitík innanborðs (áhrifin úr þeirri átt fara að vísu dvínandi) en líka margt það besta“. Í þá átt þurfi að horfa og virkja samvinnutaugina. Svo þurfi að minna Samfylkinguna á allar yfirlýsingar hennar um að hún sé jafnaðarmannaflokkur.
„Það þarf að hjálpa þeim flokki að trúa því að svo sé í raun. Og viti menn eini þingmaðurinn á Alþingi sem greiddi atkvæði gegn einkaframkvæmdarfrumvarpi Sigurðar Inga formanns Framsóknarflokksins (sem flutt var í nafni ríkisstjórnarinnar) var þegar allt kemur til alls Samfylkingarkonan Oddný Harðardóttir. Aldrei myndu þau greiða þannig atkvæði núverandi og fyrrverandi forystumenn Sjálfstæðisflokksins þau Bjarni Benediktsson og Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir.
Hin sem sátu í ríkisstjórn á nýliðnu kjörtímabili gerðu það ekki heldur. En einmitt því þarf að breyta,“ skrifar hann að lokum.
