Miðlun á sjálfi: Merking like, fav og follow

Díana Sjöfn Jóhannsdóttir skrifar um nýja gjaldmiðla sem eiga að tryggja hamingu í samtímanum, en rannsóknir sýna að gera hið gagnstæða.

Auglýsing

Við mælum virði okkar og ann­arra sífellt meira eftir því hversu mikið af fylgj­end­um, þumlum upp eða hjörtum við fáum á hina sam­fé­lags­legu ímynd okk­ar. Þessi ímynd og hvernig henni er tekið á sam­fé­lags­miðlum er orð­inn hinn nýi gjald­mið­ill fyrir ham­ingju í sam­tím­an­um. Þrýst­ing­ur­inn til að skapa sér nógu stórt ­fylgj­enda­net og nógu mikið magn af lík­ingum og sam­þykktum verður sífellt ágeng­ari. Við viljum vera við­kunn­an­leg, við viljum að fólk líki við okkur og á þess­ari tækniöld er ekki nóg að okkar nán­ustu líki við okk­ur, í hinu gægju­hneigða sam­fé­lagi sem er orðið einkum háð ­mark­aðs­setn­ing­u á sjálfi er nauð­syn að fá sam­þykki sitt fá stærri fjölda en áður. Við erum í miklu meiri nánd við hvort annað núna vegna sam­fé­lags­miðla, en samt á ákveð­inn hátt einnig mun fjarri. Þessi „li­ke“, „fav“ og „foll­ow“ sem móta nán­ast alla sam­fé­lags­miðlun eru þó ekki ein­ungis mæli­kvarði á sjálfs­virði ein­stak­linga heldur spilar það líka inn í að í menn­ingu okkar í dag eru þessar ein­ingar orðnar drif­kraftar efna­hags­lífs­ins. Hvað á ég við með því? Jú einmitt það að fleiri li­ke virð­ast vera farin að gefa fleiri mögu­leika– hvers vegna? Jú því við höfum gild­is­hlaðið merk­ingu þeirra við­bragða og mik­il­vægi góðra ímynda sem ein­kenna sam­fé­lags­lega miðl­un.

Fjöld­inn af greinum og rann­sóknum sem fjalla um auk­inn kvíða vegna sam­fé­lags­miðla og hvaða áhrif gægju­hneigð og til­hneig­ingar til per­sónu­sköp­unar hafa á sjálfs­mynd og skap ein­stak­linga fer sívax­andi. Vegna þess hversu nýir miðl­arnir eru og það hvernig virkni þeirra og notk­un­ar­mögu­leikar eru í stöðugri þróun og það á svo stuttu tíma­bili gerir mönnum þó erfitt fyrir að rann­saka áhrif þeirra almenni­lega.  

Auglýsing
Sjálfs­á­lit okkar er farið að líta meira í átt til þess hversu mörg li­ke við fengum á síð­ustu Instagram ­mynd og hegðun á sam­fé­lags­miðlum fer að end­ur­spegl­ast í því að vekja nógu mörg við­brögð frá nógu mörgum aðil­um. Það að fá ótal fylgj­end­ur það er að segja aðra oft­ast ókunn­uga net­not­endur til að fylgja sér eftir á hinum ýmsu miðlum fáum við til­finn­ingu fyrir aðdá­un. Þessi aðdáun fjöld­ans og við­kunn­an­legi og við­ur­kenndi stimp­ill á per­sónu okkar sem við fáum frá­ li­ke og fa­v –um á stöðu­upp­færsl­ur, tíst eða mynd­deil­ing­ar höfum við sett upp og sam­þykkt sem ávísun á vel­gengni í líf­inu. Við erum stöðugt að skapa ímynd af okkur sjálfum og högum miðlun okkar eftir því. ­Sam­fé­lags­miðlar og tæknin gefa full­kom­ið tæki­færi til að búa til þessa ímynd en sífellt fleiri umræður spretta upp um mynd­breyt­ing­ar, stell­ingar sem við setjum okkur í og aðstæður sem við sköpum til að láta okkur líta sem best út fyrir dóm­harðan netheim­inn. 

Þrýst­ing­ur­inn eftir fjölda fylgj­enda fer vax­andi en sam­an­burð­ur­inn við aðra spilar þar stórt hlut­verk. Algengt er, og þá sér­stak­lega meðal yngri not­enda, að fylgja eftir aðgangi ann­arra ein­stak­linga sem eru þeim þó gjör­sam­lega ókunn­ugir í hinu raun­veru­lega lífi til þess eins að auka við sinn eig­in ­fylgj­enda­fjölda. Fras­inn „li­ke ­for li­ke“ er vin­sæll í því sam­hengi þar sem söfnun okkar á þumlum upp, hjörtum og ummælum verður að mik­il­vægri sjálfs­mark­að­setn­ingu sam­tím­ans. Ef ég er ekki með þriggja stafa tölu á Instagram ­mynd­inni minni er hún þá nokkuð að stand­ast vænt­ingar þeirrar dýrk­un­ar­menn­ingar sem heimtar að við séum áber­andi, geð­þekk og sífellt flott­ari en næsti maður við hlið­ina? Best er að vera með stærri fylgj­endur heldur en þú sjálfur ert að fylgja eft­ir. Það merkir víst að þú sért nógu merki­leg mann­eskja fyrir tækni­væddan popp-kúlt­úr­inn. 

Sam­fé­lags­miðlar eru í sífellt meiri mæli nýttir sem mark­að­setn­ing­ar­tæki frægra ein­stak­linga til að miðla til aðdá­enda sinna ákveðnum upp­lýs­ingum eða til að skapa eða end­ur­skapa ákveðið við­horf almenn­ings til sín sjálfra. Sömu sögu má í raun­inni segja um hinn „hvers­dags­lega“ not­anda, en hver sem er getur nýtt sér þessa miðla í mark­að­setn­ing­ar­skyni á sjálfi. 

Mögu­leik­inn á að kaupa sér fylgj­endur hefur þó opn­ast en margir bregða á það til­tekna ráð til að skapa sér betri ímynd en vert er að taka fram að sú nýt­ing miðl­anna gefur ekki eins mikla sam­fé­lags­lega vellíðan eins og sú sem kemur frá vax­andi aðdáun sem sprottin er út frá „nátt­úru­legri“ leið­u­m. Auð­vitað eru margir sem falla ekk­ert endi­lega í þennan for­arpytt sam­fé­lags­miðla­sköp­unar og láta sig litlu varða hver skoðar líf þeirra og hverjir ekki en raunin er sú að kyn­slóðir sem alast upp með þessa miðla allt í kringum sig verða sjálf­krafa háð­ari þeirri menn­ingu sem þar grass­er­ar. Þannig mætti spyrja sig hvort að menn­ing kom­andi kyn­slóða muni lit­ast mun meira af þessu við­horfi heldur en við sjáum núna í dag. 

Símiðlun er orðin mik­il­vægur hluti af lífi ein­stak­linga og sam­fé­lags­legt gild­is­mat fer í gegnum þessa miðla sem geta ekki annað en fallið undir aðferðir mark­aðs­setn­ing­ar. Hug­myndin um að meiri lukka fylgi fleiri li­ke-um verður svo föst í hegð­ana­mynstri not­enda sem er í raun­inni hálf kald­hæðn­is­legt þegar flestar rann­sóknir benda til þess að aukin óham­ingja fylgir notkun þeirra.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiAðsendar greinar
None