Óvinur fólksins

Tryggvi Gíslason, fyrrverandi skólameistari Menntaskólans á Akureyri, segir að Óvinur fólksins sé frabær leiksýning sem leiði í ljós að óvinir fólksins í samtíma okkar séu margir.

Auglýsing

Þjóð­leik­húsið sýnir nú leik­rit Hen­riks Ibsens Óvinur fólks­ins í leik­gerð og þýð­ingu Grétu Krist­ínar Ómars­dóttur og Unu Þor­leifs­dótt­ur, sem er leik­stjóri.  Er leik­gerðin all­veru­lega stytt en kemur ekki að sök.  Leik­mynd og bún­inga gerði Eva Signý Berger og tón­list og hljóð­mynd Gísli Galdur Þor­geirs­son og Krist­inn Gauti Ein­ars­son.

Leik­ritið heitir á norsku En fol­kefi­ende og er skrifað árið 1882 og var í fyrri þýð­ingu á íslensku nefnt Þjóð­níð­ingur.  Banda­ríski rit­höf­und­ur­inn Arth­ur Miller gerði leik­gerð af verk­inu á sjötta ára­tug síð­ustu aldar og kall­aði það An Enemy of the People, sem hlaut mikla athygli, enda var þetta á tímum ofsókna í Banda­ríkj­unum á hendur rót­tæku fólki, svo köll­uð­um MacCarthy tím­an­um.

Leik­rit­ið Óvinur fólks­ins er eitt fræg­asta verk Hen­riks Ibsens.  Verkið fjallar um átök í smábæ í Nor­egi.  Þar hafa verið stofnuð heilsu­böð sem draga að sér fólk víðs vegar að og eru böðin orðin und­ir­staða atvinnu­lífs og vel­meg­unar í bæn­um.  Hins vegar kemur í ljós að vatnið í böð­unum er meng­að, eitr­að, frá verk­smiðju sem rekin hefur verið í bænum þrjá manns­aldra.  Bæj­ar­stjór­inn, Katrín Stokk­mann, sem leikin er af Sól­veigu Arn­ars­dótt­ur, vill leyna meng­un­inni og reyna að finna leiðir til þess að bjarga böð­unum og bæj­ar­sam­fé­lag­inu, en bróðir henn­ar, lækn­ir­inn Tómas Stokk­mann, sem Björn Hlynur Halls­son leik­ur, vill upp­lýsa almenn­ing um mál­ið.  Skipt­ist fólk í tvær and­stæðar fylk­ingar sem takast á, en margir skipta um skoð­anir og sumir oftar en einu sinni.  Einn er sá sem ekki skiptir um skoðun og það er lækn­ir­inn og vís­inda­mað­ur­inn sem vill berj­ast fyrir lýð­ræði og sann­leika.

Auglýsing

Verkið lýsir á áhrifa­mik­inn hátt hverjir hafa vald yfir sann­leik­anum og hvernig má skrum­skæla lýð­ræð­ið.  Loka­orð verks­ins eru orð Tómasar Stokk­manns: „Ég gerði nýja upp­götv­un. Þegar maður berst fyrir sann­leik­an­um, þarf maður að standa einn.  Og sterkasti maður heims er sá sem þorir að standa einn.  Ég er sá mað­ur.  Ég er sterkasti maður heims.”  Á norsku hljóða loka­orð Stokk­manns: „Den sterkeste mann i ver­dendet er han som står mest alene.”

Hljóð­myndin er afar áhrifa­mikil og leik­myndin frá­bær, sýnir hinn lok­aða heim iðn­að­ar­sam­fé­lags­ins með járn­möstrum og bygg­ingum úr stáli.  Verkið kall­ast á við sam­tíma okkar þar sem takast á gróða­hyggja og mengun ann­ars vegar og hins vegar krafa um vald­dreif­ingu, vel­sæld og mann­virð­ingu.

Þessi sýn­ing Þjóð­leik­húss­ins á leik­rit­inu Óvinur fólks­ins er ein áhrifa­mesta sýn­ing sem und­ir­rit­aður hefur séð um langan tíma og leiðir í ljós að óvinir fólks­ins í sam­tíma okkar eru marg­ir.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiAðsendar greinar