Með til­komu upp­lýs­inga­tækni og þannig bættum aðgangi að upp­lýs­ingum hefur líf okkar allra breyst. Við vitum meira og það sem við vitum ekki er aðeins í smellu­fjar­lægð. Flæðið er enda­laust og stöðugt, æðið algjört. Face­book, Twitt­er, Snapchat, Instagram og allt hitt sem kemur og fer svo hratt að það er engin leið að halda í við allar nýj­ung­arnar og upp­lýs­ing­arn­ar.

Fram­þró­unin er gíf­ur­leg og í raun stefnir fram­tíðin á okkur á ógn­ar­hraða, breyt­ingar með nýrri tækni og fram­förum sem lík­ast til á sér engin for­dæmi. Hug­myndir hand­rits­höf­unda Hollywood á síð­ustu öld um tækni­breyt­ingar eru aðeins hárs­breidd frá því að ræt­ast og ekki ólík­legt að við náum öll að þeys­ast Aftur til fram­tíðar í lif­anda lífi.

Þetta er þegar farið að hafa áhrif. Við höfum aðlagað okkur og breyst, hvort sem um er að ræða hegðun okk­ar, neyslu­mynstur eða skoð­an­ir. Allir hafa rödd. Hvað liggur þér á hjarta? Hvað er að ger­ast? Komdu því frá þér í 280 stafa­bil­um. Lestu örskýr­ingu á flókn­ustu umfjöll­un­ar­efnum sam­tím­ans.

En upp­lýs­inga­flóðið gerir það erf­ið­ara, flókn­ara og tíma­frekara að beita gagn­rýnni hugsun í þessum nýja veru­leika. Og spurn­ing­arnar eru, eins og lík­leg­ast ávallt hefur ver­ið, stór­ar. Við­fangs­efnin knýj­andi. Hver er til­gangur mann­skepn­unn­ar? Erum við að eyði­leggja plánet­una? Mis­skipt­ing auðs. Upp­gangur popúlista víða um ver­öld.

Stjórn­málin fara ekki var­hluta öllum þessum hröðu breyt­ingum sem hafa, eru og munu eiga sér stað. Almenn­ingur skilur nú betur en nokkru sinni fyrr að vanda­málin sem þarf að tækla eru stór, ógn­vekj­andi og tækni­leg. Fyrir ein­stak­ling­inn eru þau óvið­ráð­an­leg. Eina leiðin til að tækla þau er að gera það sam­an. Sam­fé­lagið og sam­fé­lög­in. Og sam­fé­lag sam­fé­lag­anna.

Auð­veld­ast væri að álykta að þetta myndi leiða til þess að eft­ir­spurn eftir gamla stjórn­mála­mann­inum myndi deyja út. Freka kall­in­um. Þessum gamla, alls­vit­andi, óskeik­ula sam­fé­lags­stjórn­anda sem axlar þá ábyrgð að gera hlut­ina fyrir mann, hugsa fyrir mann og vita fyrir mann. Í stað­inn ykist eft­ir­spurnin eftir nýja stjórn­mála­mann­in­um. Þessum mjúka. Þessum sem við­ur­kennir að hann er bara einn mað­ur. Eða kona. Eða hvor­ugt. Og að ein mann­eskja getur bara vitað svo og svo mik­ið. Gert svo og svo mikið og kunnað svo og svo mik­ið. Umfram það þarf hún hjálp. Ráð­legg­ing­ar. Og jafn­vel inn­legg og ákvarð­anir fjöld­ans. Þessum sem veit að nútím­inn kallar á leið­toga sem hvetur fólk áfram í stað þess að skipa fyr­ir.

Ýmsar tölur benda til að þessi ályktun sér rétt. Ungt fólk, bæði á Íslandi og víða ann­ars stað­ar, virð­ist sýna gamla kall­inum minni áhuga en þeim nýja. Vera spennt­ari fyrir þeim sem lofa vald­dreif­ingu og gagn­sæi. Leggja áherslu á ein­stak­ling­inn, sem og heild­ina. Sjá trén fyrir skóg­inum og skóg­inn fyrir trján­um. Nýjar kyn­slóð­ir, sem þekkja ekk­ert annað en nýja tíma, ný tæki­færi og nýja tækni, vilja ný vinnu­brögð.

Annað bendir til að þetta sé einmitt hreint ekki rétt. Í kraðaki hrað­ans, ótt­ans og ógn­andi úrlausn­ar­efna er sú leiðin styst að fá ein­hvern til að stjórna fyrir sig. Segja sér hvernig hlut­irnir eru og eru ekki. Hverjir eru góðir og hverjir vond­ir. Hugsa fyrir sig. Stjórna sér. Það er nota­legri til­hugsun að geta setið heima yfir Net­fl­ix, skrolla ann­ars hugar niður vegg­inn, like-a mynd­band af sund­laug fullri af Golden Retri­ever hundum og sofna síðan undir núvit­undar hug­leiðslu podcasti, heldur en að kynna sér, taka þátt, veita aðhald­ið, hafa áhyggj­urn­ar. Skilja. Gagn­rýna. Láta ein­hvern annan um þetta, meðan maður hjólar á lífs­hjól­inu áfram veg­inn. Við höfum öll okkar eigin áhyggj­ur, okkar eigið líf, okkar eigin efna­hag og sam­fé­lag.

Það skiptir máli hverja við veljum til að stjórna. Það skiptir máli hverjir stjórna úti í heimi, land­inu og sveit­ar­fé­lag­inu okk­ar. Það skiptir máli hverjir stjórna fyr­ir­tækj­unum okk­ar. Hverja við veljum til að leiða okkur skiptir máli.

Tíma­bær dauði gamla leið­tog­ans hefur gerst hægar en aðrar breyt­ingar á sam­fé­lag­inu. Nýi leið­tog­inn á ekki eins auð­velt upp­dráttar og ætla mætti. Þess vegna skiptir máli að lesa gögn­in. Skýr­ing­arnar í heild sinni. Mæta á fund­ina. Nýta rétt­inn til að greiða atkvæði. Vera með. Jarða­förin er handan við horn­ið. Þeir hræddu vilja fresta henni. Hinir þurfa bara að taka þátt til að hún verði að veru­leika.