Und­an­farin ár og ára­tugi hafa fyr­ir­tæki verið að auka mark­aðs­á­herslur og setja við­skipta­vin­inn í fyrsta sætið til að auka líkur á að ná for­skoti á mark­aði eða að eiga ekki á hættu að verða undir í sam­keppn­inni. Hins vegar virð­ast fá fyr­ir­tæki yfir­færa þessa hugsun þegar það kemur að vali á stjórn­ar­mönnum í stjórnir fyr­ir­tækja.

Í þess­ari grein ætla ég að skoða hvort skyn­sam­legt sé fyrir eig­endur íslenskra fyr­ir­tækja að fjölga stjórn­ar­mönnum með þekk­ingu og reynslu af mark­aðs­mál­um.

Til að taka stöð­una hér á á landi gerði ég grófa grein­ingu á starfs­reynslu og menntun stjórn­ar­manna fyr­ir­tækja sem eru á að­all­ista ­Kaup­hallar Íslands. Eftir að hafa skoðað fer­il­skrár aðal­manna í stjórnum kom í ljós að margir eru með þekk­ingu og reynslu í lög­fræð­i ann­ars­veg­ar og fjár­mál­u­m hins­veg­ar. Þegar horft er til þekk­ingar og reynslu af mark­aðs­málum var hlut­fallið um 6% sem er ívið hærra en erlendar rann­sóknir sýna. Til sam­an­burðar var gerð könnun árið 2013 á 10 þús­und stjórn­ar­mönnum á Fortu­ne 1000 fyr­ir­tækja­list­an­um. Nið­ur­stöður hennar voru á þá leið að undir 1% fyr­ir­tækja voru með stjórn­ar­mann með þekk­ingu og reynslu af mark­aðs­mál­um. Vænta má að hlut­fallið sé eitt­hvað hærra í dag.

Ein viða­mesta rann­sókn sem fjallað hefur um þetta mál­efni var gefin út árið 2015 af MSI (­Mar­ket­ing Sci­ence Institu­te). Megin til­gangur rann­sókn­ar­innar var að kanna hvort það skipti máli að hafa mark­aðs­fólk með þekk­ingu og reynslu í stjórnum fyr­ir­tækja. Könnuð var staðan hjá S&P 1500 fyr­ir­tækjum á árunum 2007-2013 og farið var yfir meira en 64 þús­und fer­il­skrár stjórn­ar­manna þess­ara fyr­ir­tækja. Allir stjórn­ar­að­ilar sem starfað höfðu sem stjórn­endur mark­aðs­mála á ein­hverj­u­m ­tíma­punkt­i á sínum ferli voru skil­greindir með þekk­ingu og reynslu af mark­aðs­mál­um. Það kom í ljós að um 2,6% af öllum stjórn­ar­með­limum höfðu þekk­ingu og reynslu af mark­aðs­mál­um. Það sem vakti hvað mesta athygli var að stjórnir með a.m.k. einn mark­aðs­að­ila inn­an­borðs skil­uðu að með­al­tali um 3% meiri arð­semi til hlut­hafa. Mis­mun­ur­inn var enn meiri ef fyr­ir­tækið var á hnign­un­ar­stigi í líf­tímakúrf­unni. Þá skil­uðu stjórnir með mark­aðs­að­ila inn­an­borðs 6% meiri arð­semi.

Það má því færa góð rök fyrir því að það skiptir máli í rekstri fyr­ir­tækja að auka mark­aðs­þekk­ingu á stjórn­ar­stigi. Eig­endur íslenskra fyr­ir­tækja þurfa að horfa til þess að vera með a.m.k. einn stjórn­ar­að­ila sem hefur þekk­ingu og reynslu af mark­aðs­mál­um. Þvert á það sem mætti kannski halda þá eru sterkar vís­bend­ingar sem benda til þess að það hafi jákvæð­ari áhrif fyrir fyr­ir­tæki að hafa mark­aðs­þekk­ingu í stjórn félags­ins heldur en í fram­kvæmda­stjórn.

Ég hvet því eig­endur fyr­ir­tækja og til­nefn­ing­ar­nefndir til að setja það sem skil­yrði að einn stjórn­ar­manna búi yfir þekk­ingu og reynslu af mark­aðs­málum við næsta stjórn­ar­kjör. Það hljómar líka mjög skyn­sam­lega að stjórnir fyr­ir­tækja séu sam­settar af fólki með fjöl­breyttan bak­grunn.

Fyrir áhuga­sama er hægt að kynna sér rann­sókn MSI hér.

Höf­undur er ráð­gjafi hjá Brand Huxland.