COVID-19: Efist um sjálfskipaða faraldsfræðinga

Hjálmar Gíslason hvetur fólk til að efast um þá sem efast ekki hið minnsta um að það hafi rétt fyrir sér varðandi viðbrögð við útbreiðslu veirunnar sem veldur COVID-19.

Auglýsing
Fyrir nokkrum árum hefði ég stokkið til í þessum kring­um­stæðum og verið einn af gæj­unum sem stráir COVID-19 greinum og reikni­lík­önum í Face­book-flaum­inn ykk­ar. Mjög lík­lega hefði ég meira að segja búið til mín eigin líkön og farið að draga af þeim mis­gáfu­legar álykt­an­ir.

Ég veit ekk­ert hvort ég hefði kom­ist að dekkri eða bjart­ari nið­ur­stöðu en opin­ber spálík­ön, en það sem ég get full­yrt er að þau hefðu ver­ið ó­lík­legri til að vera rétt. Ástæðan fyrir því er að ég hef engar for­sendur til að ætla að ég geti gert betur en það teymi sem að baki opin­beru lík­ön­unum stend­ur.

Já, ég hef ágæta reikni­hæfi­leika og tel mig hafa ágæta dóm­greind, en það hafa tug­þús­undir Íslend­inga. Ég hef hins vegar enga sér­þekk­ingu í far­alds- eða veiru­fræði. 90% af því litla sem ég veit hef ég lært á síð­ustu 3-4 vik­um. Ég hef heldur ekki það sjálfs­á­lit að telja mig hafa lært meira á þeim tíma en það fólk sem mest hefur lært um þessi mál og hefur beinan aðgang að bestu upp­lýs­ing­unum um stöðu mála.

Það getur jú verið eitt­hvað gagn í því að skoða raun­töl­urnar og hvernig þær eru að þróast, en það er vara­samt að setja þær frá degi til dags í of stórt sam­hengi, hvort sem er í tíma eða sam­an­burði við önnur lönd. Til þess eru íslensku töl­urnar enn of litlar og sveifl­urnar of stórar ann­ars veg­ar, og aðferða­fræðin of ólík á milli landa hins veg­ar.

Hver sá sem þyk­ist geta full­yrt að hann (já, eru þetta ekki allt karl­ar?) viti betur en spár yfir­valda, án þess að byggja þá full­yrð­ingu eða hafa unnið sína grein­ingu með fólki sem hefur sér­þekk­ingu í heil­brigð­is­málum er svo gott sem ómark­tæk­ur. Í besta falli er sá í aðstöðu til að spyrja góðra spurn­inga, en alls ekki til að full­yrða eitt né neitt.

Það sem er gott, er að klárt og vel mein­andi fólk úr öllum áttum er að setja sig inn í hlut­ina og spyrja krefj­andi spurn­inga. Það var virð­ing­ar­vert hjá Víði Reyn­is­syni á upp­lýs­inga­fund­inum í gær þegar hann þakk­aði fyrir gagn­rýn­ina og spurn­ing­arnar sem hefðu borist, því þannig gætu þau tékkað sig af.

Auglýsing
Hann var hins vegar örugg­lega ekki að biðja fólk að hlaupa upp með full­yrð­ingar um hitt og þetta byggt á nýfundnum útskrift­ar­skír­teinum sínum í veiru­fræðum úr skóla lífs­ins. Heldur var hann að þakka fyrir vel ígrund­aða gagn­rýni og spurn­ing­ar. Einn kost­ur­inn við Ísland er að hér eru boð­leiðir stutt­ar. Ég er viss um að nær allir Íslend­ingar - að ekki sé talað um for­stjóra, fyrr­ver­andi alþing­is­menn og virta álits­gjafa - eru nógu vel tengdir til að geta komið vel ígrund­aðri gagn­rýni og spurn­ingum til þar til bærra yfir­valda og að öllum lík­indum fengið þeim svarað opin­ber­lega.

Umfram allt annað hefur upp­lýs­inga­gjöf til almenn­ings í þessum far­aldri verið til fyr­ir­myndar og ferlið ótrú­lega opið. Fólkið sem að þessu stendur myndi taka slíkum umleit­unum fagn­andi og án efa taka til­lit til þeirra. Öfugt við hina sjálf­skip­uðu far­alds­fræð­inga hafa þau nefni­lega talað óhikað um það að þetta sé kvik staða og það sé mikil óvissa í þró­un­inni, sér­stak­lega framan af.

Eina fólkið sem er alveg örugg­lega ekki mark á tak­andi við þessar for­dæma­lausu kring­um­stæður er fólkið sem efast ekki hið minnsta um að það hafi rétt fyrir sér.

Mörg okkar eru hrædd, óör­ugg og leit­andi í þessum kring­um­stæð­um. Undir slíkum kring­um­stæðum eru dóma­dags­spár eða óhóf­leg bjart­sýni byggð á litlum grunni, en miklu sjálfs­ör­yggi því miður lík­leg til að fá mikla athygli. Þau geta hins vegar verið stór­skað­leg.

Munið að þegar fólk veit ekki hverju það á að trúa, þá hættir það að trúa nokkru - og þá fyrst getur fjand­inn losn­að.

Við ykkur sem standið í eigin útreikn­ingum og álykt­unum - margir hverjir góðir vinir mínir - hef ég þetta að segja: Far­iði hæg­ar, hugsiði dýpra, fáið fleiri með ykkur í lið, skoðið vinkla sem eru and­stæðir ykkar og íhugið þann mögu­leika að þið hafið jafn­vel rangt fyrir ykkur að ein­hverju eða öllu leyti. Setjið síðan spurn­ingar ykkar og sjón­ar­mið fram af meiri yfir­vegun en hingað til og ég leyfi mér að full­yrða að þeim verður bæði svarað og til­lit til þeirra tek­ið.

Þannig gerið þið mest gagn.

Höf­undur er fram­­kvæmda­­stjóri GRID og stjórn­­­ar­­for­­maður Kjarn­ans.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiAðsendar greinar