Ég velti fyrir mér vegna hvers umræða um ferða­manna­geirann, eins og hún birt­ist í fjöl­miðl­um, virð­ist gera ráð fyrir því að ekk­ert sé hægt að gera til að halda COVID-19 í skefjum og að þar með sé ekki hægt að koma ferða­manna­straumnum af stað út árið. Það eina sem blasi við ferða­manna­geir­anum sé að fara á laun hjá hinu opin­bera, ella fara í gjald­þrot. Lítið heyr­ist lítið um lausn­a­mið­aðar leiðir í þessu efn­i. Eft­ir­far­andi er hug­mynd sem von­andi nýt­ist þeim er málið varða. 

Hvernig væri að fara yfir þá þekk­ingu sem afl­ast hefur á stuttum tíma í bar­áttu við COVID-19 og hefur skilað góðum árangri hingað til og gæti hugs­an­lega hjálpað til við að bjarga stærsta útflutn­ings­at­vinnu­vegi lands­ins? 

Við höfum aðferðir til að mæla hvort fólk er smitað og fáum nið­ur­stöð­una á einum sól­ar­hring. Þá höfum við þjálfað upp frá­bært smitrakn­ing­arteymi sem hefur sýnt fram á færni sína til að hafa uppá fólki sem telst hafa verið nærri smit­uðum ein­stak­lingum og höfum nú smitrakn­ing­arapp til að gera þetta starf enn áhrifa­rík­ara. Fólk sem telst hafa verið nærri smit­uðum ein­stak­lingum er sett í sótt­kví í 14 daga og smit­aðir ein­stak­lingar í ein­angrun eða á sjúkra­hús. E.t.v. væri hægt að stytta sótt­kví­ar­tím­ann með sýna­töku, t.d. eftir 5 daga í sótt­kví (sér­fræð­ingar vita þetta trúlaga eða geta gert rann­sóknir hvernig þessu víkur við). 

Byggt á núver­andi þekk­ingu er hægt að reikna út lyk­il­stærð­ir. Smit­grein­ingar Íslenskrar Erfða­grein­ingar sýna að smit­hlut­fall meðal Íslend­inga í dag er 0,1 - 0,2 % og fer lækk­andi. Það ætti að vera hægt að fá sam­bæri­legar tölur frá nágranna­löndum okkar á næstu vik­um. 

Hvernig væri að beita þess­ari þekk­ingu til að opna fyrir ferða­manna­straum­inn með öruggum hætti. Ein­ungis verið opnað fyrir ferða­menn frá löndum þar sem smit­hlut­fall skv. áreið­an­legum mæl­ingum er komið niður fyrir ásætt­an­leg mörk að mati íslenskra yfir­valda t.d. niður fyrir 0,1 %? Þá mætti byrja var­lega og opna fyrst fyrir ferðir fólks í atvinnu­er­indum og þarf að vera á land­inu í marga daga, t.d. sér­fræð­inga og kvik­mynda­töku­fólk og ferða­menn sem ætla að fara í til­tölu­lega langan tíma á land­in­u. 

Í ljósi reynsl­unnar verði síðan opnað fyrir ferða­mönnum sem koma til lands­ins í nokkra daga. Tekið verði smit­sýni af hverjum ein­asta ferða­manni sem kemur til lands­ins á kostnað hins opin­ber­a. Þetta getur varla kostað mikið miðað við þá hund­ruð millj­arða sem í húfi eru. Þá er þetta hlut­verk sem hið opin­bera sér um hvort eð er. ­Með því að taka smit­sýni úr hverjum ein­asta ferða­manni sem kemur til lands­ins kemur strax í ljós hvert smit­hlut­fall er frá hverju landi og hægt að loka á slík­ ­svæði um leið. Hópar úr hverri flug­vél fari beint í rútu á hót­el, sem hvort eð er standa tóm í dag og yrðu útbúin til þess sem til þarf, þar sem sýni eru tekin úr hverjum ferða­manni og hann skyld­aður til að vera í sótt­kví á hót­el­inu þann sól­ar­hring­inn sem tekur að fá nið­ur­stöðu veiru­mæl­ing­ar­inn­ar. 

Þessi fyrsti sól­ar­hringur þyrfti að vera frír (frítt fæði og hús­næði) fyrir ferða­mann­inn (hvati til að koma til lands­ins) og á sam­eig­in­legan kostnað ferða­manna­geirans og hins opin­bera (þarfn­ast útfærslu). E.t.v. mætti nýta skatt­stofna eins og flug­vall­ar­gjöld og gistin­átta­skatt til að standa undir kostn­aði við þessar aðgerðir (skatt­stofnar sem gefa ekk­ert af sér í dag). Miðað við smit­hlut­fall um 0,1 % eða lægra gæti tíundi hver hópur haft smit­aðan ein­stak­ling og þyrfti þá að fara í sótt­kví og hinn smit­aði í ein­angr­un. Til þessa mætti nýta fag­fólk sem kann til verka og er sumt atvinnu­laust eða stendur frammi fyrir atvinnu­leysi. Þá væri og kostur að bjóða til starfa við þessar aðgerðir fólki sem nú þegar hefur fengið COVID-19 veik­ina, náð fullum bata og hefur ónæm­is­vörn gegn henn­i. ­Kostn­aður vegna þess þyrfti trú­lega að að vera greiddur af hinu opin­bera eða af fram­an­greindum skatt­stofnum (þarf að útfæra). Þá mætti einnig hugsa sér hvort komið yrði á lagg­irnar prógrammi til að efla kerfi sem að framan greinir fyrir fram­tíðar hag­varnir þjóð­ar­innar sem og nýsköpun á þessu sviði.

Það væri áhuga­vert að fá fólk með rétta þekk­ingu til að greina fram­an­greindar hug­myndir og hag­nýta ef árenni­legar eru. Lausn sem þessi, ef fær er, gæti nýst til að koma ferða­manna­geir­anum af stað (jafn­vel nýta í aug­lýs­inga­skyni) og mundi kosta hið opin­bera til­tölu­lega lít­ið, sér­stak­lega í sam­an­burði við þá hund­ruð millj­arða í gjald­eyr­is­tekjum sem þessi atvinnu­grein skilar árlega í dag. Eigi að nýta lausn sem þessa eftir nokkar vik­ur/ör­fáa mán­uði þarf að hefja und­ir­bún­ing að slíku núna!

Höf­undur er áhuga­maður um lausn­a­mið­aða umræðu og hag lands og þjóð­ar.