Ferðin er lengsta utan­lands­ferð Trump eftir að hann var kjör­inn for­seti - og lengsta Asíu­ferð Banda­ríkja­for­seta síðan 1991 - og til við­bótar við Tókýó eru heim­sóknir til Seoul, Pekíng, Da Nang, Hanoi og Man­ila á dag­skránni.

Almennt séð virð­ist Trump hafa fá sér­stök stefnu­mál sem hann ætlar sér að ná árangri með í Asíu­ferð sinni; eitt það fyrsta sem hann gerði eftir komu sína í Hvíta húsið var að for­dæma og draga Banda­ríkin úr Trans-Pacific Partners­hip (TPP)- frí­versl­un­ar­við­ræð­unum en fjöl­mörg Asíu­ríki eiga enn aðild að við­ræð­unum sem enn eru í gang undir leið­sögn Jap­an. Þá hefur það valdið banda­rísku við­skipta­lífi miklum von­brigðum hversu tak­mörkuð og óskil­greind mark­miðin eru sem Trump hefur með sér í fartesk­inu í við­skipta­mál­um. Í stað ákveð­inna krafa til stefnu­breyt­inga hjá hinum ýmsu þjóð­ar­leið­togum sem hann mun heim­sækja virð­ist Trump leggja meiri áherslu á óskýrar kröfur um hug­ar­fars­breyt­ing­ar. Því er óvíst hvaða ávinn­inga ferðin mun hafa í för með sér fyrir Banda­ríkin en ljóst er að leið­togar land­anna fimm hafa til­tek­inna hags­muna að gæta.

Félag­arnir Don­ald og Shinzo

Glatt var á hjalla í Tókýo þegar Shinzo Abe, for­sæt­is­ráð­herra Jap­ans sem nýlega vann stór­sigur í þing­kosn­ingum í land­inu, tók á móti Don­ald Trump með sér­hann­aðri der­húfu þar sem á stóð "Don­ald & Shinzo Make Alli­ance Even Grea­ter". Þeir félagar hafa þegar náð vel saman og sner­ust við­ræður að mestu leyti um spenn­una á Kóreu­skaga og hvernig löndin tvö, ásamt Suð­ur­-Kóreu, gætu aukið varn­ar­mála­sam­starf sitt. Eftir því sem að við­skipta­halli á milli land­anna tveggja er tals­verður og vax­andi - Japan flytur út tals­vert meira til Banda­ríkj­anna en það flytur inn - var áætlun Trump að leggja áherslu á það í við­ræðum en sam­kvæmt Kurt Camp­bell, fyrr­ver­andi yfir­manni Asíu­mála í utan­rík­is­ráðu­neyti Banda­ríkj­anna, virt­ist vera að Abe hafi tek­ist að beina athygl­inni í átt að spenn­unni á Kóreu­skaga.

Vopna­sölu­mað­ur­inn í Seoul

Eðli­lega var meg­in­á­hersla heim­sóknar Trump til for­seta Suð­ur­-Kóreu, Moon Jae-in, hin aukna spenna við nágrann­ann Kim Jong-un til norð­urs. Moon, nýbak­aður for­seti lands­ins, tal­aði fyrir mik­il­vægi þess að við­halda þrýst­ingi og við­skipta­þving­unum og þannig búa til skil­yrði fyrir diplómat­íska lausn á deil­unni og koma í veg fyrir annað Kóreu­stríð. Trump var sam­hljóma að mestu leyti og stóðst freist­ing­una að tala um „hern­að­ar­lega lausn“ og „fyr­ir­byggj­andi árás“ en það vakti athygli hversu miklu púðri hann eyddi í að hrósa banda­rískum vopna­iðn­aði og til­kynnti að Suð­ur­-Kórea myndi kaupa banda­rísk vopn að and­virði margra millj­arða banda­ríkja­dala sem myndi ekki bæði koma til móts við varn­ar­mála­lega þörf lands­ins heldur einnig sporna við miklum við­skipta­halla á milli land­anna tveggja og skapa ný störf í Banda­ríkj­un­um.

Við­skipta­sam­bandið við Kína

Meg­in­við­fangs­efni við­ræðna Trump við Xi Jin­p­ing, for­seta Kína, var við­skipta­hall­inn á milli land­anna tveggja - sem nemur um þrjú hund­ruð millj­arða banda­ríkja­dali á ári - og það sem frá sjón­ar­horni Trump er „lang­vinnt ójafn­vægi“ sem verður að gera eitt­hvað í. Trump fór var­lega í yfir­lýs­ingar sínar miðað við orð­ræð­una sem ein­kenndi kosn­inga­bar­átt­una sína og sagði að þó að við­skipta­sam­bandið væri órétt­látt og ein­hliða þá ætti hann erfitt með að kenna Kína um það enda væru leið­togar þess ein­ungis að reyna að gæta hags­muna íbúa þess. Trump og Xi und­ir­rit­uðu við­skipta­samn­inga að and­virði tvö hund­ruð og fimm­tíu millj­arða banda­ríkja­dala en Rex Tiller­son, utan­rík­is­ráð­herra Banda­ríkj­anna, kall­aði þá hins vegar til­tölu­lega „litla í stóra sam­heng­inu“. Tiller­son virt­ist þó vera nokkuð sáttur með að löndin tvö væru nokkurn veg­inn sam­stíga hvað varðar spenn­una á Kóreu­skaga en Xi und­ir­strik­aði að það myndi taka tíma áður en að nýju við­skipta­þving­an­irnar gegn Norð­ur­-Kóreu myndu valda streitu fyrir stjórn­völd.

Ein­angr­un­ar­sinni á marg­hliða frí­versl­un­ar­fundi

Á föstu­dag­inn var ferð­inni heitið til Da Nang í Víetnam á árlegan fund efna­hags­sam­vinnu Asíu- og Kyrra­hafs­ríkja (APEC) - sam­ræðu­vett­vangs tutt­ugu og eins ríkja við Kyrra­hafsjað­ar­inn. Á fund­inum komu mis­mun­andi við­horf Banda­ríkj­anna og Kína gagn­vart fram­tíð hnatt­væð­ingar grein­in­lega í ljós. Xi og Trump héldu ræður hver á eftir öðrum og til­kynnti Trump að Banda­ríkin myndu ekki sækj­ast eftir að taka þátt í fleiri marg­hliða frí­versl­un­ar­við­ræðum en ræða hans ein­kennd­ist af útlistun nei­kvæðra afleið­inga hnatt­væð­ing­ar. Trump lagði áherslu á gagn­kvæmni í frí­verslun og sagði að Banda­ríkin myndu ein­ungis sækj­ast eftir tví­hliða frí­versl­un­ar­samn­ingum við lönd sem virtu það skil­yrði. Xi lýsti hins vegar skýrum val­kosti við Banda­ríkin í ræðu sinni þar sem öll lönd myndu njóta góðs af auk­inni opnun og sá fyrir sér að „láta fleiri lönd ferð­ast með hrað­lest kín­verskrar þró­un­ar.“

Trump mun einnig stoppa stutt við í Hanoi í Víetnam laug­ar­dag­inn 11. nóv­em­ber og er frí­verslun aftur lík­leg til að vera efst á baugi, sér­stak­lega í ljósi ákvörð­unar Trump að draga Banda­ríkin úr TPP fyrr á þessu ári. TPP gegndi lyk­il­hlut­verki í alþjóða­við­skipta- og Asíu­stefnu Barack Obama en hann náði ekki ljúka við­ræð­unum á sinni for­seta­tíð; TPP var ætlað að binda saman 12 Kyrr­hafsjað­ar­ríki í metn­að­ar­fullt frí­versl­un­ar­sam­komu­lag án aðildar Kína, að minnsta kosti til að byrja með. Ákvörðun Trump kom Víetnam sér­stak­lega illa en Banda­ríkin eru stærsti útflutn­ings­mark­aður lands­ins. Einnig sæk­ist Víetnam eftir stjórn­mála­legu jafn­vægi í tengslum sínum við Kína og Banda­rík­in. Rík­is­stjórn Víetnam mun því hafa áhuga á nýjum við­skipta­samn­ingum og aukna sam­vinnu í varn­ar- og örygg­is­málum til þess að reyna að tryggja áfram­hald­andi banda­ríska hern­að­ar­við­veru í Asíu sem mót­pól við Kína.

Mann­rétt­indi ekki efst á baugi í Man­ila

Rodrigo Duter­te, for­seti Fil­ips­eyja, svar­aði spurn­ingu blaða­manns áður en hann hélt til APEC-fund­ar­ins í Da Nang um hvernig hann myndi bregð­ast við ef Trump myndi vilja ræða um mann­rétt­indi í heim­sókn sinni til Man­ila sunnu­dag­inn 12. nóv­em­ber; "Lay off. That is not your business. That is my business." Duter­te, sem hefur háð blóð­ugt stríð gegn fíkni­efnum á und­an­förnum miss­erum, varð bál­reiður þegar fyrr­ver­andi for­seti Banda­ríkj­anna, Barack Obama, lýsti yfir áhyggjum við mann­rétt­inda­á­standið í land­inu fyrir rúmu ári síð­an. Hins vegar er ólík­legt að sama verði uppi á ten­ingnum að þessu sinni enda hrós­aði Trump Duterte fyrir góðan árangur í bar­átt­unni gegn fíkni­efnum í sím­tali þeirra tveggja í maí. Trump, sem mun einnig sækja leið­toga­fund Sam­taka ríkja í Suð­aust­ur-Asíu (ASEAN) í heim­sókn sinni til Man­ila, mun lík­lega ræða við Duterte um sam­vinnu í bar­átt­unni gegn hryðju­verkum og fíkni­efn­um. Miðað við tengsl Duterte við Obama, sem hann reglu­lega hreytti fúk­yrðum í á síð­asta ári áður en hann til­kynnti um skilnað Fil­ipps­eyja við Banda­ríkin í opin­berri heim­sókn til Pekíng, er lík­legt að hann nái betur saman við Trump.