Isa­via veitir ekki upp­lýs­ingar um það hverjar tekjur félags­ins eru af við­skiptum við ein­stök flug­fé­lög. Það veitir heldur ekki upp­lýs­ingar um hvort ein­hver flug­fé­lög séu í van­skilum með lend­ing­ar­gjöld sín við Isa­via en tekur fram að félagið vinni „með við­kom­andi félögum að lausn mála ef upp koma til­vik þar sem van­skil verða á lend­ing­ar­gjöldum með hags­muni Isa­via að leið­ar­ljósi.“

Félagið gefur enn fremur ekki upp hversu stór hluti tekna þess er til­komin vegna ein­stakra við­skipta­vina, t.d. Icelandair eða WOW air. Þetta kemur fram í svörum Isa­via við fyr­ir­spurn frá Kjarn­an­um.

Morg­un­blaðið greindi frá því í morgun að WOW air skuld­aði Isa­via um tvo millj­arða króna í lend­ing­ar­gjöld. Þar af er um helm­ingur skuld­ar­innar þegar gjald­fall­inn sam­kvæmt frétt­inni. Í nýbirtum árs­hluta­reikn­ingi Isa­via kemur fram að við­skipta­skuldir félags­ins hafi hækkað um rúm­lega 1,2 millj­arða króna á fyrstu sex mán­uðum þessa árs.

Skúli Mog­en­sen, for­stjóri og eig­andi WOW air, hefur síðan sagt í stöðu­upp­færslu á Face­book að frétt Morg­un­blaðs­ins sé röng. WOW air hafi aldrei skulda Isa­via um tvo millj­arða króna.

Isa­via er opin­bert hluta­­­fé­lag og að öllu leyti í eigu íslenska rík­­­is­ins. Félagið ann­­­ast rekstur og upp­­­­­bygg­ingu allra flug­­­valla á Íslandi auk þess sem það stýrir flug­um­ferð á íslenska flug­­­­­stjórn­­­­­ar­­­svæð­inu. Isa­via á fjögur dótt­­­ur­­­fé­lög. Þau eru Frí­höfnin ehf., Tern­Sy­stems ehf., Dom­a­via ehf. og Suluk APS. Sam­­­stæðan velti 38 millj­­­örðum króna í fyrra og skil­aði tæp­­­lega fjög­­­urra millj­­­arða króna hagn­aði.

Á fyrri hluta árs­ins 2018 voru rekstr­ar­tekjur Isa­via um 19 millj­arðar króna sem var um 12 pró­sent meira en á sama tíma­bili í fyrra. Hagn­aður af rekstri eftir fyrstu sex mán­uði árs­ins var tæp­lega 1,6 millj­arðar króna.

Íslensku flug­fé­lögin glíma við erf­ið­leika

Mikið hefur verið fjallað um stöðu íslensku flug­fé­lag­anna, Icelandair og WOW air, und­an­farnar vik­ur. Þau hafa bæði glímt við erf­ið­leika, þótt þeir séu að sitt­hvorum toga. Icelandair glímir við tap­rekst­ur, meðal ann­ars vegna slakra ákvarð­ana um breyt­ingar á leiða­kerfi og sölu- og mark­aðs­starfi félags­ins sem teknar voru í fyrra. Þá hefur olíu­verð hækk­að, krónan styrkst og laun hækkað á sama tíma og verð á flug­ferðum hefur ekki þró­ast upp á við með þeim hætti sem búist var við. Icelandair á samt sem áður umtals­vert eigið fé til að takast á við sína stöðu. Það var 57 millj­arðar króna um mitt þetta ár.

WOW air á hins vegar afar lítið eigið fé – eig­in­fjár­hlut­fall félags­ins var komið niður í 4,5 pró­sent í júní – og hefur und­an­farið gert dauða­leit að fjár­festum til að taka þátt í skulda­bréfa­út­boði félags­ins, þar sem stefnt var að ná í að minnsta kosti 50 millj­ónir evra, en allt að 100 millj­ónum evra, eða rúm­lega 13 millj­arða króna. Allar fréttir sem sagðar hafa verið af gangi þess benda til að ferlið hafi verið erf­ið­ara en reiknað var með og að kjörin sem WOW air bjóð­ast væru í öllum sam­an­burði afar há.

Í gær var svo til­kynnt um að WOW air hefði náð að tryggja sér lág­marks­upp­hæð­ina sem það sótt­ist eftir í útboð­inu, 50 millj­ónir dali. Vext­irnir eru níu pró­sent ofan á þriggja mán­aða Euri­bor vexti. Áður hafði verið greint frá því að þátt­tak­endur myndu einnig fá 20-25 pró­sent afslátt í hluta­fjár­út­boði WOW air í fram­tíð­inn­i. 

Greint verður frá nið­ur­stöðu útboðs­ins og frek­ari upp­lýs­ingum um stöðu WOW air á þriðju­dag. Við­mæl­endur Kjarn­ans í atvinnu­líf­inu eru þess full­vissir að hlutafé verði einnig aukið þannig að fleiri hlut­hafar komi inn í hlut­hafa­hóp­inn hjá WOW air. Skúli Mog­en­sen er í dag eini eig­andi félags­ins.

Unnið út frá ýmsum sviðs­myndum

Isa­via stendur í miklum fjár­fest­ingum á Kefla­vík­ur­flug­velli, sem byggja á áætl­unum um mikla aukn­ingu á komu ferða­manna til lands­ins, og um völl­inn. Kjarn­inn beindi fyr­ir­spurn til Isa­via þess efnis hvort gert hafi verið ráð fyrir þeirri sviðs­mynd í áætl­unum að annað eða bæði íslensku flug­fé­lög­in, sem bera ábyrgð á að flytja 80-85 pró­sent allra far­þegar til lands­ins sem það heim­sækja, myndu hætta rekstri?

Í svari Isa­via segir að upp­haf­leg áætl­un, sem var gefin út 2015, hafi gert ráð fyrir tíu milljón far­þegum árið 2030. Miðað við spár verði fari hins vegar um tíu millj­ónir far­þega um Kefla­vík­ur­flug­völl í ár, eða tólf árum á undan áætl­un. „Isa­via hefur unnið út frá sviðs­myndum þar sem gert er ráð fyrir hæg­ari og hrað­ari fjölgun far­þega en þess má einnig geta að í spám Isa­via hefur verið gert ráð fyrir veru­legri minni hlut­falls­legri fjölgun far­þega á kom­andi árum. Raunar er það svo að í lang­tíma­spám er gert ráð fyrir að fjölgun verði í takt við spár frá Alþjóða­ferða­mála­stofn­un­inni (UNWTO) upp á 3,5 pró­sent.

Þá hefur Isa­via einnig unnið út frá nei­kvæðum sviðs­myndum sem mið­aðar eru við að ytri aðstæður geta skap­ast sem haft geta nei­kvæð áhrif á rekst­ur­inn. Í sög­unni eru ýmis dæmi um slíkar ytri aðstæður – hvort sem það eru t.d. hryðju­verkin í Banda­ríkj­unum 11. sept­em­ber 2001 eða banka­hrunið 2008.“

Í svar­inu segir enn fremur að þró­un­ar­á­ætlun Kefla­vík­ur­flug­vallar sé áfanga­skipt og því sé hægt að bregð­ast við ef breyt­ingar verða á spám um fjölda far­þega. „Upp­bygg­ing­ar­á­ætlun Kefla­vík­ur­flug­vallar er safn af verk­efnum sem er hvert fyrir sig ákveðið og fjár­magnað sem ein­stakt verk­efni og því auð­velt að hæga á stækk­unar­á­formum ger­ist þess þörf án þess að hafa áhrif á fjár­hags­legar skuld­bind­ingar félags­ins. En það er ljóst miðað við núver­andi stöðu að þá þarf að ráð­ast í fram­kvæmdir á Kefla­vík­ur­flug­velli enda fjölgun far­þega til þessa verið langt umfram spár. Flug­völl­ur­inn er í harðri sam­keppni við aðra velli og þarf því stöðugt að bæta aðstöðu sína og þjón­ust­u.“