Fals­ar­inn, eins og sænskir fjöl­miðlar kalla hann, var síð­ast­liðið sumar val­inn sér­stak­lega (head­hunted) til að gegna starfi yfir­manns sænsku frið­ar­gæslu­sveit­anna (undir stjórn Sam­ein­uðu þjóð­anna) í Malí. Skömmu áður en fals­ar­inn, sem ekki hefur verið nafn­greind­ur, átti að halda af stað til Afr­íku fékk yfir­stjórn sænska hers­ins upp­lýs­ingar um að hann hefði árið 2018 verið rek­inn úr yfir­manns­stöðu í strand­gæsl­unni. Þá hafði kom­ist upp að árið 2016 þegar hann skráði sig í strand­gæsl­una hefði hann lagt fram fals­aða papp­íra, meðal ann­ars að hann væri stjórn­mála­fræð­ingur að mennt. Það vakti athygli þegar hann sótti um starfið í strand­gæsl­unni að hann hafði ekki bíl­próf, sem er þó skil­yrði fyrir starf­inu. Strand­gæslan vakti athygli yfir­stjórnar hers­ins á þessu en ekk­ert var gert með þá ábend­ingu.

Danskir fjöl­miðlar rifj­uðu upp, af þessu til­efni, að Anna Cast­berg fyrsti for­stöðu­maður lista­safns­ins Arken á Sjá­landi, sem var opnað með pomp og prakt árið 1996, hafði meðal ann­ars lagt fram falsað skír­teini um dokt­ors­próf og „heima­til­bú­in“ vott­orð frá vinnu­veit­end­um. Anna Cast­berg var rekin fjórum mán­uðum eftir að safnið var opn­að. Hún hafði verið valin úr stórum hópi umsækj­enda.

Kosovo og Malí

En aftur að fals­ar­an­um. Hann hafði, áður en kom að hinu fyr­ir­hug­aða yfir­manns­starfi í Malí, verið útsendur á vegum sænska hers­ins í Kosovo og Afganist­an. Í báðum löndum hafði hann gegnt stöðu liðs­for­ingja og haft aðgang að margs konar leyni­legum upp­lýs­ing­um. Einnig hafði fals­ar­inn unnið hjá Rann­sókn­ar- og leyni­þjón­ustu sænska hers­ins, MUST. Í þeim störfum sem hér hafa verið nefnd er kraf­ist sér­mennt­unar innan hers­ins og við­bót­ar­mennt­unar frá sænska her­skól­an­um. Fals­ar­inn hafði hvor­ugt. Hjá Rann­sókn­ar- og leyni­þjón­ust­unni hafði fals­ar­inn meðal ann­ars unnið hjá dulkóð­un­ar- og net­ör­ygg­is­deild­inni.

Vin­sæll meðal sam­nem­enda

Sænska dag­blaðið Dag­ens Nyhet­er, sem hefur fjallað ítar­lega um mál fals­ar­ans, ræddi meðal ann­ars við nokkra sam­nem­endur hans við liðs­for­ingja­skól­ann. Þeir mundu vel eftir fals­ar­anum og sögðu að hann hefði verið mjög vin­sæll meðal nem­enda. Þeir mundu líka vel eftir að hann hafði verið rek­inn úr skól­an­um, skömmu fyrir síð­ustu alda­mót þegar upp komst að hann hefði falsað ein­kunnir sínar úr mennta­skóla, puntað upp á þær, eins og einn við­mæl­enda Dag­ens Nyheter orð­aði það. 

Fáeinum árum síðar var hann kom­inn í stöðu liðs­for­ingja. Þá stöðu fékk hann, að sögn blaðs­ins, eftir að hann hafði skilað inn gögnum um liðs­for­ingja­menntun sína. Þeir papp­írar báru und­ir­skrift­ina Per Carls­son. Mjög algengt nafn í Sví­þjóð, en hins­vegar var eng­inn með þessu nafni í for­svari fyrir liðs­for­ingja­skól­ann á árunum sem um ræð­ir.

Hjá hernum í tæpa tvo ára­tugi

Eftir að fals­ar­inn fékk liðs­for­ingja­starf­ið, út á papp­írana frá „Per Carls­son“, gegndi hann eins og áður var nefnt marg­hátt­uðum störfum störfum hjá hern­um, í tæpa tvo ára­tugi. Meðal ann­ars setið fjöl­margar ráð­stefnur fyrir hönd hers­ins, átt marga fundi með full­trúum erlendra ríkja, þar á meðal Rússa, og unnið fyrir sænska vopna- og her­gagna­fram­leið­and­ann Saab. Þótt Svíar séu ekki aðilar að NATO starfa þeir mikið með banda­lag­inu og fals­ar­inn hefur sótt marga fundi í Brus­sel, sem full­trúi sænska hers­ins. Einnig hefur hann dvalið lang­dvölum í bæki­stöðvum her­sveita NATO í Mons í Belg­íu.

Þing­menn vilja skýr­ingar

Dag­ens Nyhet­er, sem er eitt mest lesna dag­blað Sví­þjóð­ar, hefur frá því lok nóv­em­ber í fyrra birt á þriðja tug greina um falsar­ann. Umfjöllun blaðs­ins vakti strax mikla athygli í Sví­þjóð og síðan hafa komið fram marg­hátt­aðar upp­lýs­ingar um falsar­ann og fer­ill hans innan sænska hers­ins verið rak­inn ítar­lega. Spurn­ing­unni um það hvernig á því geti staðið að þessi mað­ur, fals­ar­inn, hafi getað kom­ist jafn langt og raun ber vitni innan hers­ins hefur eng­inn getað svar­að. 

Fyrir hálfum mán­uði sátu varn­ar­mála­ráð­herr­ann Peter Hultquist og Mic­ael Bydén yfir­maður sænska hers­ins fyrir svörum hjá varn­ar­mála­nefnd sænska þings­ins, Riks­dagen. Þar gengu þing­menn hart fram og kröfð­ust skýr­inga. Tví­menn­ing­arnir gátu litlu svarað en lögðu mikla áherslu á að séð yrði til þess að sagan um falsar­ann gæti ekki end­ur­tekið sig. Mic­ael Bydén yfir­maður hers­ins sagði það greini­legt að orð fals­ar­ans um nám sitt og starfs­reynslu hefðu ætíð verið tekin trú­an­leg. Í þau fáu skipti sem hann hefði lagt fram papp­íra varð­andi nám og störf hefði ekki verið gengið úr skugga um að þau skjöl væru ekta, eins og kom­ist var að orði.

Mic­ael Byden lagði jafn­framt á það ríka áherslu að fals­ar­inn hefði verið heið­ar­legur í störfum sínum og allir bæru honum gott orð. Hann hefði verið dug­legur og sinnt störfum sínum af kost­gæfni.

„Ég segi þetta ekki til að afsaka neitt en þykir rétt að þetta komi fram,“ sagði hers­höfð­ing­inn.

Í lokin er rétt að geta þess að innan hers­ins er hafin rann­sókn og end­ur­skoðun á öllu vinnu­lagi varð­andi ráðn­ingar her­manna og þeirra sem starfa á vegum hers­ins.

Af fals­ar­anum er það að segja að hann hefur verið leystur undan vinnu­skyldu meðan rann­sókn á máli hans fer fram en heldur jafn­framt fullum laun­um.