Danir frestuðu nýverið afléttingu takmarkana á samkomum. Þess í stað voru þær hertar á vissum svæðum, m.a. í Kaupmannahöfn, þar sem hröð fjölgun smitaðra hefur átt sér stað undanfarið. Staðan er nú sú að fleiri tilfelli af COVID-19 greinast þar daglega en í nágrannaríkinu Svíþjóð sem var gagnrýnt harðlega í upphafi faraldursins fyrir að stefna að hjarðónæmi frekar en því að fletja kúrfuna. Danir, sem voru einna fyrstir í Evrópu til að setja á harðar samkomu- og ferðatakmarkanir, lokuðu landamærunum að Svíþjóð þegar útbreiðslan var þar hvað mest. Nú hefur dæmið snúist við.
Samdráttur í efnahagslífi vegna faraldurs COVID-19 hefur komið illa niður á ríkjum heims en þó misjafnlega mikið. Ef litið er til Evrópu hefur samdráttur á evrusvæðinu í heild verið 12 prósent frá upphafi faraldursins en í Svíþjóð, sem hefur ekki tekið upp evru þrátt fyrir að vera í Evrópusambandinu, hefur samdrátturinn numið 9 prósentum. Á þessu tímabili hefur Svíþjóð einnig færst frá því að vera það land þar sem faraldurinn er hvað útbreiddastur á heimsvísu í að vera í hópi öruggari landa.
Allt frá miðjum apríl hefur alvarlega veikum sjúklingum fækkað sem og dauðsföllum af völdum veirusýkingarinnar. Þetta segja þeir sem styðja hina umdeildu „sænsku leið“ vera til marks um að rétt hafi verið að setja ekki á stífar umgengnisreglur milli fólks heldur treysta hinum löghlýðna sænska almenningi til að viðhafa persónulegar smitvarnir en ná samtímis ónæmi í samfélaginu.
Um 5.900 manns hafa dáið vegna COVID-19 í Svíþjóð. Það skipar landinu í ellefta sæti á heimsvísu þegar kemur að fjölda dauðsfalla á hverja 100 þúsund íbúa. Aðeins einu sæti ofar er að finna Bandaríkin, sem einnig hafa verið gagnrýnd fyrir aðgerðaleysi en þó helst misvísandi skilaboð til fólks frá upphafi faraldursins.
Anders Tegnell, sóttvarnalæknir Svíþjóðar, hefur sagt að mikilvægt sé að líta til þess að nú fari smitum fækkandi dag frá degi. Hann segir útbreitt ónæmi fyrir veirunni skýra þetta að stórum hluta að hans mati. Nýverið sagði hann í viðtali við sænska ríkisútvarpið að ef fram haldi sem horfir verði hægt að aflétta einangrun aldraðra sem mælt hefur verið með síðustu vikur.
Aðrir hafa bent á að sé það raunin hafi fórnarkostnaðurinn engu að síður verið gríðarlegur. Um 9 af hverjum tíu sem létust í Svíþjóð í vetur og vor vegna COVID-19 var fólk sem var sjötugt eða eldra. Helmingurinn bjó á hjúkrunarheimili.
Staðan í Danmörku er allt önnur enda þar snemma í faraldrinum gripið til harðra aðgerða, m.a. var skólum lokað, opinberir starfsmenn beðnir um að vinna heima og þröngar skorður settar á ferðalög yfir landamærin. Í heild hafa 628 látist vegna COVID í landinu sem eru mun færri dauðsföll á hverja 100 þúsund íbúa en í Svíþjóð. Danir hafa verið grimmir í sýnatökum og tekið hlutfallslega flest sýni af Norðurlandaþjóðunum. Hafa þeir tekið 466 sýni á hverja 100 þúsund íbúa á meðan Svíar hafa tekið um 60.
Spurt verður að leikslokum
En smitunum fjölgar nú hraðar í Danmörku en handan Eyrarsundsins og því hafa stjórnvöld ákveðið að herða staðbundið aðgerðir og m.a. hvatt opinbera starfsmenn í Kaupmannahöfn og í Óðinsvéum til að vinna heima þar til tekist hafi að koma böndum á hópsýkingar. Frá síðasta föstudegi og til mánudags greindust 566 ný tilfelli. Þá fjölgaði sjúklingum með COVID-19 á sjúkrahúsum einnig úr 18-29 á sama tímabili.
Danski smitsjúkdómasérfræðingurinn Jens Lundgren bendir á að Danmörku hafi vissulega tekist betur upp heilsufarslega séð en Svíum í fyrstu bylgju faraldursins. En spyrja verði að leikslokum.
Alls staðar eru vonir bundnar við þróun bóluefnis gegn COVID-19. Þess er vænst að það komi jafnvel á markað í lok þessa árs þó að ekki sé hægt að segja til um það með vissu á þessari stundu. Þar til bóluefni kemur er hjarðónæmi á heimsvísu mjög langt undan.
Þá óttast sumir að faraldurinn geti blossað upp aftur í vetur samhliða meiri kulda og inniveru fólks. Tegnell óttast hins vegar ekki aðra stóra bylgju í Svíþjóð. Hann segir hópsmit eiga eftir að koma upp en að þau verði vonandi staðbundin.
