Mynd: Bára Huld Beck

Ásmundur Friðriksson sá þingmaður sem keyrði mest allra árið 2020

Ásmundur Friðriksson er sá þingmaður sem keyrði mest á síðasta ári, líkt og árin á undan. Kostnaður vegna aksturs þingmanna dróst saman um fimmtung milli ára, enda ljóst að kórónuveirufaraldurinn gerði ferðalög um kjördæmi flókin og í sumum tilfellum ómöguleg.

Í upp­haf­legri útgáfu þess­arrar frétta­skýr­ingar kom fram að Guð­jón S. Brjáns­son, þing­maður Sam­fylk­ing­ar­innar úr Norð­vest­ur­kjör­dæmi, væri sá þing­maður sem var með mestan akst­urs­kostnað á árinu 2020. Eftir að hún birt­ist hefur Alþingi stað­fest að rangar tölur hafi birst um akst­urs­kostnað Guð­jóns á síð­asta ári. Hægt er að lesa um það hér. Frétta­skýr­ingin hefur verið upp­færð með þessum upp­lýs­ing­um. 

Ásmundur Frið­riks­son, þing­maður Sjálf­stæð­is­flokks í Suð­ur­kjör­dæmi, er sá þing­maður sem er með mestan sam­an­lagðan akst­urs­kostnað á árinu 2020. Hann var með heild­ar­kostnað upp á 2.218 þús­und krón­ur. Hann fór ekki fram á neina end­ur­greiðslu fyrir notkun á eigin bif­reið á árinu 2020 heldur not­aði bíla­leigu­bíla. 

Í öðru sæti var Guð­jón S. Brjáns­son, þing­maður Sam­fylk­ing­ar­innar í Norð­vest­ur­kjör­dæmi, með kostnað upp á tæpar tvær millj­ónir króna. Guð­jón not­aði sína eigin bif­reið ekk­ert heldur er kostn­að­ur­inn allur til­kom­inn vegna notk­unar á bíla­leigu­bílum og elds­neytis­kostn­að­ar. 

Akst­ur­kostn­aður Ásmundar dregst umtals­vert saman milli ára, en hann var 3,8 millj­ónir króna árið 2019, rúm­lega 320 þús­und krónur að með­al­tali á mán­uði. Það var fyrsta árið sem allur akstur Ásmundar fór fram á bíla­leigu­bílum en árin á undan hafði hann að mestu keyrt um landið á eigin bif­reið og fengið kostnað vegna þess end­ur­greiddan frá Alþingi. Frá því að Ásmundur sett­ist á þing árið 2013 hefur sam­an­lagður akst­urs­kostn­aður hans verið 31,4 millj­ónir króna. 

Mestur var hann árið 2014, þegar Ásmundur fékk alls um 5,4 millj­ónir króna end­ur­greiddar vegna keyrslu á eigin bif­reið, eða 450 þús­und krónur á mán­uð­i. 

Auglýsing

Í þriðja sæti á list­anum yfir þá þing­menn sem voru með mesta akst­urs­kostnað í fyrra er Bjarkey Olsen Gunn­ars­dótt­ir, þing­maður Vinstri grænna í Norð­aust­ur­kjör­dæmi, sem keyrði fyrir 1.827 þús­und krónur á árinu, eða 152 þús­und krónur að með­al­tali á mán­uði. Allur sá akstur fór fram á bíla­leigu­bíl­u­m. 

Kostn­að­ur­inn dróst saman um fimmt­ung

Sam­tals keyrðu þing­menn lands­ins fyrir 23,2 millj­ónir króna í fyrra. Það er umtals­vert minna en árið 2019 þegar akstur þeirra sem greiddur var úr sam­eig­in­legum sjóðum kost­aði 30,2 millj­ónir króna. Kostn­að­ur­inn var mjög svip­aður árið 2018, eða 30,7 millj­ónir króna, og árið 2017, þegar hann var 29,2 millj­ónir króna. Hann dróst því saman um rúm­lega 20 pró­sent á árinu 2020 miðað við árið áður. 

Lík­legt verður að telj­ast að kór­ónu­veiru­far­ald­ur­inn, sem hefur leitt af sér umfangs­miklar sam­komu­tak­mark­anir og kröfur um ýmis konar sótt­varna­ráð­staf­anir þegar fólk hitt­ist, skipti þar miklu. Þing­menn hafa ekki getað hitt vænt­an­lega kjós­endur á sama hátt og áður. Það hefur hluti nefnd­ar­starfa farið fram í gegnum fjar­fund­ar­búnað sem gerir það að verkum að við­vera lands­byggð­ar­þing­manna í höf­uð­borg­inni hefur ekki verið jafn knýj­andi og áður. 

Alls keyrðu ell­efu þing­menn fyrir eina milljón króna eða meira á síð­asta ári. Þeir eru:

  1. Ásmundur Frið­riks­son Sjálf­stæð­is­flokki 2.217.867 krónur
  2. Guð­jón S. Brjáns­son Sam­fylk­ing­unni tæp­lega tvær millj­ónir krónur
  3. Bjarkey Olsen Gunn­ars­dóttir Vinstri græn 1.827.141 krónur
  4. Vil­hjálmur Árna­son Sjálf­stæð­is­flokki 1.694.043 krónur
  5. Birgir Þór­ar­ins­son Mið­flokki 1.653.749 krónur
  6. Sig­urður Páll Jóns­son Mið­flokki 1.643.859 krónur
  7. Har­aldur Bene­dikts­son Sjálf­stæð­is­flokki 1.580.226 krónur
  8. Lilja Raf­ney Magn­ús­dóttir Vinstri grænum 1.390.240 krónur
  9. Halla Signý Krist­jáns­dóttir Fram­sókn­ar­flokki 1.283.788 krónur
  10. Albertína Frið­björt Elí­as­dóttir Sam­fylk­ing­unni 1.124.066 krónur
  11. Líneik Anna Sæv­ars­dóttir Fram­sókn­ar­flokki 1.069.035 krónur

Fyrirspurn Björns Leví Gunnarssonar leiddi til þess að aksturskostnaður þingmanna varð loks opinber snemma árs 2018.
Mynd: Bára Huld Beck

Fjöl­miðlar reyndu árum saman reynt að fá upp­­­lýs­ingar um hvaða þing­­­menn fái end­­­ur­greiðslu vegna akst­­­urs, en án árang­­­urs. Kjarn­inn fjall­aði til að mynda um málið í frétta­­­skýr­ingu árið 2015 þar sem fram kom að alls 28 þing­­­menn hefðu fengið end­­­ur­greiðslu á árinu 2014, þar af 18 yfir eina milljón króna. Ekki var hins vegar hægt að fá upp­­­lýs­ingar um hvaða þing­­­menn var að ræða. Þær upp­­­lýs­ingar þóttu þá of per­­­són­u­­­leg­­­ar.

Í byrjun febr­­úar 2018 svar­aði for­­seti Alþingis fyr­ir­­­spurn Björns Leví Gunn­­­ar­s­­­sonar, þing­­­manns Pírat­­­ar, um akst­­­ur­s­­­kostn­að. Í svari for­­­seta var greint frá því hversu háar greiðslur þeir tíu þing­­­menn sem fengu hæstu skatt­lausu end­­­ur­greiðsl­­­urnar þáðu á síð­­­­­ustu fimm árum. Ekki var hins vegar greint frá nafni þeirra. Í töl­unum mátti þó sjá að fjórir þing­­menn sem þáðu hæstu end­­ur­greiðsl­­urnar fengu sam­tals 14 millj­­ónir króna, eða tæp­­lega helm­ing allra end­­ur­greiðslna vegna akst­­urs.

Auglýsing

Upp­­lýs­ing­­arnar vöktu upp mikla reiði og ásak­­anir um mög­u­­lega sjálftöku þing­­manna. Sér­stak­lega þegar fyrir lá að Ásmundur Frið­riks­son hafði sagst keyra 47.644 kíló­metra á árinu 2017 einu saman vegna vinnu sinnar sem þing­mað­ur, og fékk kostnað vegna þeirrar keyrslu end­ur­greidd­an, alls 4,6 millj­ónir króna.

Krafa um að allt kæmi upp á borðið

Í kjöl­farið varð það krafa þings, þjóðar og fjöl­miðla að allar greiðslur vegna akst­­urs yrðu gerðar opin­berar og að þær yrðu per­­són­u­­grein­an­­leg­­ar. Þá varð það einnig krafa að allar aðrar greiðslur sem þing­­menn fá vegna starfa sinna yrðu gerðar opin­ber­­ar, sund­­ur­lið­aðar og mörg ár aftur í tím­ann. Hvort sem um væri að ræða hús­næð­is­­styrk, greiðslur vegna flugs eða kostn­aður vegna bíla­­leig­u­bíla. Allt ætti að koma upp á borð­ið.

Auglýsing

For­sætis­nefnd ákvað að bregð­­ast við og allar upp­­lýs­ingar um kostnað sem fylgir störfum þing­­manna er nú birtur mán­að­­ar­­lega. Auk þess var ákvæði í reglum um ­þing­fara­kostn­að, sem fjallar um bíla­­leig­u­bíla, gert skýr­­ara til að tryggja að slíkir séu frekar teknir en að þing­­menn séu að nota eigin bif­­reið­­ar. Breyt­ing­­arnar náðu einkum til þing­­manna sem falla undir svo­­­kall­aðan heim­an­akst­­­ur, þ.e. akstur til og frá heim­ili dag­­­lega um þing­­­tím­ann. Það eru þing­­­menn sem búa í nágrenni Reykja­víkur (á Suð­­­ur­­­nesjum, Vest­­­ur­landi, Árnes­­­sýslu o.s.frv.). Akstur á eigin bif­­­reið­um, sem kemur til end­­­ur­greiðslu, varð eftir breyt­ing­­arnar bund­inn hámarki við 15.000 km. Eftir þann kíló­­metra­­fjölda á skrif­­stofa Alþingis láta umræddum þing­­manni í té bíla­­leig­u­bíl.

Mesta breyt­ingin sem orðið hefur síð­ast­liðin ár er því sú að þing­menn keyra nú mun meira á bíla­leigu­bílum en áður. Sú til­hneig­ing hefur stökk­breyst eftir að akst­urs­greiðsl­urnar voru opin­ber­aðar í fyrsta sinn í byrjun árs 2018. 

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Efnisflokkar:
Meira eftir höfundinnÞórður Snær Júlíusson
Meira úr sama flokkiFréttaskýringar