Bogi Ágústs­son frétta­maður greindi frá hækkun vísi­tölu neyslu­verðs í síð­asta þætti Ferðar til fjár. Helga Seljan þótti frétta­lest­ur­inn heldur óskýr og bað Boga um að útskýra þetta bet­ur, rétt eins og hann gerði þegar hann stöðv­aði Boga við að lesa upp heldur tor­skyldar fréttir um við­skipta­jöfnuð og gengi krón­unnar.

„Þetta kann að þykja flókið fyrst. Vísi­tala neyslu­verðs er í raun­inni mæl­ing á því hversu mikil verð­bólga er. Í hverjum mán­uði þá athugar Hag­stofan verð á yfir fjögur þús­und vöru­teg­undum og þjón­ustu. Ef að verð hefur hækk­að, þá vegur það inn í vísi­töl­una sem hækk­ar. Ef að vöru­verð hefur lækk­að, til dæmis ef bensín lækkar í verði, þá lækkar vísi­talan sem þýðir minni verð­bólg­u,“ útskýrði Bogi.

Síð­ast­liðna mán­uði hefur verð­bólga á Íslandi, það er breyt­ing á vísi­tölu neyslu­verðs síð­ast­liðna tólf mán­uði, mælst afar lág. Við síð­ustu mæl­ingu var verð­bólgan 0,8 pró­sent, sem þýðir að almennt hefur verð­lag í land­inu hækkað um 0,8 pró­sent á tólf mán­aða tíma­bili. Eins og fram kom í nýlegri umfjöllun okkar um verð­breyt­ingar á Íslandi 2014, þá var afar mis­jafnt hvernig und­ir­liðir vísi­töl­unn­ar, það eru allar þær vörur og þjón­ustu­liðir sem Hag­stofan mælir í hverjum mán­uði, breytt­ust á árinu. Á meðan sykur og þjón­usta sér­fræði­lækna hækk­uðu um fimmt­ung, þá lækk­aði verð á sjón­varps­tækjum og sveppum tölu­vert.

Hefur áhrif á lánin

Eins og Íslend­ingar þekkja vel, þá hefur vísi­tala neyslu­verðs áhrif á verð­tryggð lán. „Þau eru miðuð við vísi­tölu neyslu­verðs. Ef að vísi­talan hækk­ar, þá hækkar höf­uð­stóll­inn á lán­inu þínu. Ef hún hækkar mik­ið, þá hækkar lán­ið,“ sagði Bogi við Helga.

Hér sést hvernig vísi­tala neyslu­verðs hefur breyst frá jan­úar 2014 til jan­úar 2015. Rauða línan mælir verð­breyt­ingar án hús­næðis en sú gula með hús­næði.

Á seinni mynd­inni má síðan sjá hvernig verð­bólgan, það er tólf mán­aða breyt­ing vísi­töl­unn­ar, hefur breyst frá árs­byrjun 2014. Ef ekki væri fyrir hækkun fast­eigna­verðs og tengdra liða, þá væri verð­hjöðnun en ekki verð­bólga á Íslandi.

Kjarn­inn og Stofnun um fjár­mála­læsi hafa tekið höndum saman og munu fjalla ítar­lega um heim­il­is­fjár­mál sam­hliða þátt­unum Ferð til fjár, sem sýndir verða á RÚV næstu vik­ur. Mark­mið­ið: Að stuðla að betra fjár­mála­læsi hjá lands­mönn­um! Næsti þáttur er á dag­skrá fimmtu­dag­inn 5. febr­ú­ar. Fylgstu með á Face­book-­síðu Ferðar til fjár.