Íbúar landsins 436 þúsund eftir tæp 50 ár

Samkvæmt spá Hagstofunnar verða Íslendingar ríflega 400 þúsund árið 2067. Þjóðin er að eldast en er, og mun verða enn um sinn, mun yngri en flestar Evrópuþjóðir.

Fólk samankomið. By Rakel Tómasdóttir
Auglýsing

Ætla má að íbúar lands­ins verði 436 þús­und árið 2067, bæði vegna fólks­flutn­inga og af nátt­úru­legum ástæð­um, sam­kvæmt spá Hag­stof­unnar um þróun mann­fjöld­ans. Íslend­ingar voru til sam­an­burðar 348 þús­und í byrjun árs 2018. Miðspá byggist á gildandi þjóðhagspá Hagstofu Íslands um verga landsframleiðslu og þróun atvinnuleysis til næstu fimm ára. Í háspánni er miðað við tvöfaldan hagvöxt miðað við þjóðhagspá, minna atvinnuleysi og hárri frjósemi. Í lágspánni er gert ráð fyrir engum hagvexti og meira atvinnuleysi, lágri frjósemi og lágum jákvæðum flutningsjöfnuði. Mynd: Hagstofa Íslands

Íslenska þjóðin ung

Íslenska þjóðin er að eld­ast líkt og flestar Evr­ópu­þjóðir en þá eru Íslend­ingar nú og verða áfram yngri en flestar Evr­ópu­þjóðir sam­kvæmt skýrslu Hag­stof­unn­ar. Árið 2060 verður meira en þriðj­ungur Evr­ópu­búa eldri en 65 ára en ein­ungis um fjórð­ungur Íslend­inga. Hinn fyrsta jan­úar 2017 var 27 pró­sent af mann­fjölda Evr­ópu­sam­bands­ins yngri en 25 ára, en elsti ald­urs­hóp­ur­inn (65 ára og eldri) nam 19 pró­sent­um. Á Ísland eru hins vegar 33 pró­sent yngri en 25 ára og elsti ald­urs­hóp­ur­inn 4 pró­sent af íbú­um.

Flestar Evr­ópu­þjóðir eru að lenda í vand­ræðum vegna þess að sam­setn­ing þjóða þeirra er að breyt­ast og þeir eldri eru að verða fleiri en yngri. En nauð­syn­legt er að hafa ungt fólk í landi til þess að standa undir hinum yngri og hinum eldri. Gert er ráð fyrir að fólk á vinnu­aldri (skil­greint á ald­urs­bil­inu 20 til 65 ára) standi undir fram­færslu ann­ars vegar þeirra sem eru yngri en 20 ára og hins vegar þeirra sem eru eldri en 65 ára. 

Auglýsing

Á Íslandi hefur fram­færslu­hlut­fall ungs fólks verið hærra en fram­færslu­hlut­fall þeirra sem eldri eru, að hluta til vegna þess hversu hátt hlut­fall erlendra rík­is­borg­ara er hér á landi. Sam­kvæmt spám Hag­stof­unnar snýst þetta við árið 2044 en þá verður í fyrsta sinn fleira eldra fólk en yngra. 

Erlendir rík­is­borg­arar halda Íslend­ingum ungum

Sam­kvæmt tölum Hag­stof­unnar verða aðfluttir áfram fleiri en brott­fluttir á hverju ár fyrst og fremst vegna erlendra inn­flytj­enda. Íslenskir rík­is­borg­arar sem flytj­ast frá land­inu verða áfram fleiri en þeir sem flytj­ast til lands­ins. 

Erlendum rík­is­borg­ur­unum hefur fjölgað mikið á Ísland en um mitt ár 2018 voru alls 38.657 starf­andi inn­­flytj­endur á Íslandi eða rúm 19 pró­­sent af heild­ar­vinn­u­afli Íslands­. Sá fjöldi er rúm­­­­lega fjórum sinnum það sem hann var í upp­­­­hafi árs 2005 og tvö­­­­faldur það sem hann var í byrjun árs 2015, fyrir þremur og hálfu ári. 

Gríð­­ar­­leg upp­­­bygg­ingin hefur átt sér stað hér á landi síð­­­ustu 10 ár en hún hefur útheimt mikið vinnu­afl. Þetta vinn­u­afl var ekki til staðar á Íslandi og því þurfti að sækja það til ann­­arra landa. ­Stærsti hluti þeirra sem kemur hingað til lands er ungt fólk. Er­­lendir rík­­is­­borg­­arar á meðal íslenskra skatt­greið­enda hafa aldrei verið jafn margir og þeir voru í lok síð­­asta árs. Um 90 pró­­sent allra nýrra skatt­greið­anda á Íslandi í fyrra voru erlendir rík­­is­­borg­­ar­­ar. Þeim hefur fjölgað rúm­­lega 60 sinnum hraðar og átta sinnum meira en íslenskum skatt­greið­endum á skrá á milli áranna 2016 og 2017. Þeir eru nú 15,1 pró­­sent þeirra sem greiða hér til sam­­neysl­unn­­ar.

Erlent vinnu­afl á Íslandi hefur því ekki aðeins aukið hag­sæld lands­ins heldur hefur það einnig yngt upp þjóð­ina. Líkt og kemur fram hér að ofan þurfa þjóðir fólk á vinnu­aldri til að standi undir fram­færslu yngstu og elstu hóp lands­ins. Þess vegna er mik­il­vægt fyrir Ísland að fá erlenda rík­is­borgra til að vinna hér á landi og borga skatta. Það heldur þjóð­inni ungri. 

Fleiri karlar en konur á Íslandi

Und­an­farin ár hafa mun fleiri karlar en konur flust til lands­ins, í árs­byrjun 2018 voru 1.030 karlar á hverjar 1.000 kon­ur. Sam­kvæmt tölum Hag­stof­unn­ar verða karlar fleiri en konur á hverju ári næstu 50 árin. Sam­kvæmt Hag­stof­unni er þróun kynja­hlut­falls hér á landi um margt athygl­is­verð, hún er sam­spil af mörgum þátt­um. Fleiri drengir en stúlkur fæð­ast á hverju ári, fjölda fæð­inga, mis­mun­andi dán­ar­tíðni kynj­anna, ólíkum lífslíkum kynj­anna og ólíkri hegðun kynj­anna hvað varðar búferla­flutn­inga. Frá lokum síð­ustu aldar hafa búferla­flutn­ingar haft mest áhrif á kynja­hlut­fall­ið. Í flestum Evr­ópu­ríkjum eru færri karlar en kon­ur. 

Mynd: Hagstofa Íslands

Sam­kvæmt Hag­stof­unni munu fleiri fæð­ast en deyja á hverju ári frá og með árinu 2061. Með­al­ævi karla og kvenna við fæð­ingu mun halda áfram að lengj­ast. Nýfæddar stúlkur árið 2018 geta vænst þess að verða 83,9 ára gamlar en nýfæddir drengir 79,8 ára. Stúlkur sem fæð­ast árið 2067 geta vænst þess að verða 88,7 ára en drengir 84,4 ára.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiInnlent