Mesta losun koltvísýrings kemur frá ferðaþjónustu

Heildarlosun koltvísýrings frá hagkerfi Íslands hefur fimmfaldast frá árinu 1995. Losun koltvísýrings er mest frá greinum ferðaþjónustunnar en þar telur flug hæst.

flugvél
Auglýsing

Losun koltví­sýr­ings frá ein­kenn­andi greinar ferða­þjón­ust­unnar á Íslandi hefur ríf­lega fimm­fald­ast frá árinu 1995 og nær þre­fald­ast frá árinu 2012. Grein­ar ­ferða­þjón­ust­unn­ar fara fram úr losun fyr­ir­tækja í fram­leiðslu málma árið árið 2016. Þetta kemur fram í nýj­ustu tölum AEA , los­un­ar­bók­haldi Hag­stofu Íslands, þar sem mælt er hver losun kol­ví­sýr­ings er frá hag­kerfi Íslands.

Mynd: Hagstofa Íslands

Mikil losun frá íslenskum flug­fé­lögum

Í ein­kenn­andi greinum ferða­þjón­ustu kemur los­un CO2 ­fyrst og fremst frá flugi en ekki er gerður grein­ar­munur á því, í mæl­ing­um A­EA, hvort að starf­semi íslensku flug­fé­lag­anna fara fram á Íslandi eða erlendis eða hvort verið sé að þjón­usta ­ferða­menn eða fólk búsetta á Íslandi.

Auglýsing

Umsvif íslenskra flug­fé­laga hafa vaxið mjög ört síð­ustu sex ár. Los­unin hefur beina fylgni við fjölgun far­þega um Kefla­vík­ur­flug­völl. Frá 2012-2013 jókst fjöldi far­þega um Kefla­vík jafnt og losun eða 14 pró­sent. Á árunum 2015-2016 fjölg­aði far­þegum um Kefla­vík­ur­flug­völl nær 35 pró­sent en losun frá­ ­grein­inn­i um 36 pró­sent. Þessi fylgni er hins vegar að hluta til til­vilj­un. Nokkur hluti far­þega um Kefla­vík­ur­flug­völl ferð­ast með erlendum flug­fé­lög­um, sem telj­ast ekki með í A­EA ­töl­un­um. Á sama tíma hafa umsvif íslenskra flug­fé­laga án við­komu í Kefla­vík auk­ist.

Heild­ar­losun íslenska hag­kerf­is­ins hefur tvö­fald­ast frá 1995

Árið 1995 var heild­ar­losun koltví­sýr­ings íslenska hag­kerf­is­ins 2.817 kílótonn en árið 2016 mælt­ist heild­ar­los­unin 5.698 kílótonn. Los­unin hefur því tvö­fald­ast. Árið 2008 náði los­unin 4.600 kílótonn­um, en lækk­að­i ­líti­lega á sama tíma og hag­kerfið dróst saman til árs­ins 2012. Losun árs­ins 2016 er sú mesta frá árinu 1995. 

Losun koltví­sýr­ings frá málm­vinnslu var fjórum sinnum meira árið 2016 en árið 1994.  Losun frá málm­vinnslu jókst ­tölu­vert árin 1998 og 2008 í sam­ræmi við fjölgun fyr­ir­tækja í grein­inn­i. Losun koltví­sýr­ings frá fyr­ir­tækjum í sjáv­ar­út­vegi og mat­væla­fram­leiðslu hefur lækkað um helm­ing frá árinu 1995. Losun í sjáv­ar­út­vegi og mat­væla­fram­leiðslu kemur fyrst og fremst vegna ol­íu­notk­un­ar hjá skip­um, en einnig er notkun olíu til suðu og bræðslu í fram­leiðslu nokk­ur. Sam­dráttur í CO2 losun frá þess­ari grein hefur verið meiri en bein fækkun skipa myndi benda til. Frá 1999 til 2016 fækk­aði skipum um 18 pró­sent á meðan losun dróst saman um 50 pró­sent.  

Losun frá heim­ilum náði hámarki árið 2007

Losun koltví­sýr­ings frá íslenskum heim­ilum árið 2016 var 30 ­pró­sent hærri en árið 1995, en hefur verið á bil­inu 540 til 600 kílótonn CO2 frá 2008. En losun frá ein­stak­lingum frá heim­ilum hefur auk­ist úr 1,63 kílótonnum á ein­stak­ling í 1,73 tonn árið 2016. Losun ein­stak­linga náði hámarki árið 2007 1,96 tonn á ein­stak­ling. 

Mynd: Hagstofa Íslands

Losun frá heim­ilum er fyrst og fremst vegna akst­urs en einnig er tekið til­lit til notk­unar eld­un­ar­gass, hit­un­ar­olíu og flug­elda. Flug, stræt­ó­ferð­ir, sorp­los­un, notkun raf­magns og jarð­varma telur ekki inn í losun heim­ila, heldur reikn­ast á við­eig­andi atvinnu­grein­ar. Losun 1,7 tonn á ein­stak­ling er sam­bæri­leg og los­unin frá með­al­stórum fjöl­skyldu­bíl sem ekið er 8000 km. 

Los­un koltví­sýr­ings ­sýnir aðeins hluta af allri los­un gróð­ur­húsa­loft­teg­unda

Vert er að nefna að í fyrr­greindum tölum er aðeins er fjallað um losun koltví­sýr­ings CO2 frá hag­kerfi Íslands en ekki ann­arra gróð­ur­húsa­loft­teg­unda þar á meðal met­an CH4, nitur oxíð NOx og brenni­steins oxíð SOx. 

Í tölum Hag­stof­unnar má til dæmis sjá að land­bún­aður á Íslandi los­aði 14.466 kílótonn af metan gasi árið 2016 en aðeins 4,6 kílótonn af koltví­sýr­ing. 

Fisk­vinnsla los­aði 12.804,5 kílótonn af Nitur oxíð árið 2016 og land­bún­aður 2456 kílótonn. Málm­iðn­að­ur­inn los­aði til að mynda 12.198,7 kílótonn af brenni­stein út í umhverfið og fisk­vinnsla 2352 tonn árið 2016.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiInnlent