Uppistöðulón eins og eyðimörk

Dýrahræ liggja milljónum saman á víðavangi. Eftir þriggja ára sögulega þurrka er alvarleg hætta á vatnsskorti víða. Ástralía logar enn.

Vatn til landbúnaðar er á sumum svæðum af skornum skammti. Hér stendur fólk á þurrum botni uppistöðulóns í Stanthorpe í Ástralíu.
Vatn til landbúnaðar er á sumum svæðum af skornum skammti. Hér stendur fólk á þurrum botni uppistöðulóns í Stanthorpe í Ástralíu.
Auglýsing

Ótt­ast er að uppi­stöðu­lón í Nýja Suð­ur­-Wa­les í Ástr­al­íu þurrk­ist upp og að bæir verði þar með án vatns. Mjög lítið vatn er nú í lón­in­u og ólík­legt er að úrkoma sem spáð er um helg­ina muni breyta ein­hverju þar um.

Burrendong-stíflan í Macqu­ari­e-ánni miðlar vatni til bæja og land­bún­að­ar­svæða í mið­hluta þessa fjöl­menn­asta fylkis Ástr­al­íu. Fyrir þrem­ur árum var vatns­bú­skap­ur­inn góð­ur, lónið yfir­fullt, en síðan hefur tekið við ­mikið þurrka­tíma­bil sem hefur haft gríð­ar­legar afleið­ingar í för með sér­; ham­fara­kennda skóg­ar­elda, svæð­is­bund­inn vatns­skort og mögu­lega skort á stærri ­svæðum ef fram heldur sem horf­ir.

Í bænum Cobar hefur fólk um hríð þurft að fara spar­lega með­ vatn, m.a. starfs­menn kola­náma sem eru margar á svæð­inu. Vatns­afls­virkj­un, sem einnig nýtti vatn uppi­stöðu­lóns­ins, hefur verið stöðvuð tíma­bund­ið.

Auglýsing

Til að bregð­ast við vand­anum er meðal ann­ars stefnt á að veita vatni úr Winda­mer­e-lón­inu, sem er í um 200 kíló­metra fjar­lægð, inn á það ­svæði þar sem vatns­skortur er mest­ur. Vatni yrði á beint í aðra á og þaðan í Bor­rendong-lón­ið.

Um helg­ina er spáð rign­ingu og munu yfir­völd taka ákvörðun í næstu viku um hvort neyð­ar­á­á­ætl­anir komi til fram­kvæmda.



Í ítar­legri frétt dag­blaðs­ins Sydney Morn­ing Her­ald er rætt við sér­fræð­inga sem telja ólík­legt að úrkoma næstu daga muni nokkru skipta ­fyrir vatns­bú­skap uppi­stöðu­lóns­ins. „Jarð­veg­ur­inn er svo þurr í augna­blik­inu að hann virkar eins og svamp­ur,“ hefur blaðið eftir Stu­art Khan, sér­fræð­ingi við Há­skól­ann í Nýja Suð­ur­-Wa­les. „Þegar þannig er komið þarf mjög mikla rign­ing­u til.“

Uppi­stöðu­lónið við Burrendong-stífl­una er eins og eyði­mörk. ­Svæðið er gjör­ó­líkt því sem áður þekkt­ist, t.d. á flóða­ár­unum 1990 og 2010, er lónið varð yfir­fullt. Allt frá árinu 2016 hefur vatns­yf­ir­borðið farið lækk­and­i ­sam­hliða for­dæma­lausum þurrk­um.

Þetta hefur þegar haft áhrif á úti­vist og ferða­mennsku á þessu svæði, segir í frétt Sydney Morn­ing Her­ald.

Vatns­veita Nýja Suð­ur­-Wa­les segir að „sögu­leg­ir“ þurrkar und­an­farin ár skýri vatns­leysið í lón­inu.

Þessir miklu þurrkar hafa haft áhrif á vatns­bú­skap á fleiri ­stöðum og ham­fara­eld­arnir sem nú hafa geisað mán­uðum saman og ekki sér fyr­ir­ end­ann á munu einnig hafa áhrif á fersk­vatn í Ástr­al­íu. Aska fellur í ár og vötn og mengar þau og endar svo í haf­inu. En önnur hætta er einnig fyrir hend­i. Þegar það mun loks rigna af ráði, sem gæti orðið tölu­verð bið á, gæt­i marg­vís­legt brak frá eld­unum skol­ast út í ár og vötn. Þetta gæti valdið meng­un en líka skemmd­um, t.d. á virkj­ana­mann­virkj­um.

Þá er ónefnd sú stað­reynd að hálfur til einn millj­arður dýra hefur farist í eld­un­um. Hræ þeirra liggja á víða­vangi og gætu mengað vatns­ból ­manna og ann­arra dýra.  

Banda­ríkja­menn höfðu lofað Áströlum aðstoð við slökkvi­starf­ið og ætl­uðu að senda fjórar stórar flug­vélar sem geta borið mikið vatn og dreift ­yfir eldana. För þeirra til Ástr­alíu hefur hins vegar seinkað vegna hvirf­il­bylja í Ala­bama þar sem vél­arnar eru og eld­fjalls sem gýs á Fil­ipps­eyjum og spill­ir flug­leið­inni. Áströlum hefur þegar borist aðstoð frá Singapúr, Papú­a Nýju-Gíneu, Fiji og Nýja-­Sjá­landi.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiErlent