„Þetta er frá­bær dagur fyrir vís­indin og mann­kyn­ið,“ er haft eftir for­stjóra lyfj­aris­ans Pfizer í frétta­til­kynn­ingu í dag, vegna nýrra tíð­inda af bólu­efni gegn COVID-19 sem fyr­ir­tækið er að þróa ásamt þýska lyfja­fyr­ir­tæk­inu BioNTech.

Bólu­efnið er sagt fram­kalla vörn gegn veirunni í yfir 90 pró­sent til­fella, hjá þeim ein­stak­lingum sem hafa tekið þátt í klínískum rann­sóknum fyr­ir­tækj­anna und­an­farna mán­uði.

Bólu­efnið er á þriðja stigi öryggis­próf­ana og hafa nið­ur­stöð­urnar úr til­raun­un­um, sem farið hafa fram í Banda­ríkj­un­um, Þýska­landi, Bras­il­íu, Argent­ínu, Suð­ur­-Afr­íku og Tyrk­landi, verið framar von­um. 

Tíð­indin hafa leitt til þess að hluta­bréfa­mark­aðir víða um heim hafa tekið nokkuð við sér í morg­un, sam­kvæmt frétt Reuters. 

Virkni umfram vænt­ingar

Sam­kvæmt því sem fram kemur fram í til­kynn­ingu fyr­ir­tækj­anna hefur bólu­efnið verið prófað á rúm­lega 43.500 manns í þessum sex löndum án þess að nokkrar alvar­legar auka­verk­anir hafi látið á sér kræla. 

Virkni þess er sögð framar vænt­ing­um, en bólu­efnið er gefið í tveimur skömmtum með þriggja vikna milli­bili og sýna nið­ur­stöð­urnar fram á að sjö dögum eftir annan bólu­efn­is­skammt­inn, 28 dögum eftir þann fyrsta, hafa meira en 90 pró­sent þátt­tak­enda sýnt fram á ónæm­is­svar gegn kór­ónu­veirunni.

Fyr­ir­tækin tvö stefna að því að sækja um leyfi til banda­rískra yfir­valda um að fá að hefja dreif­ingu bólu­efn­is­ins í þriðju viku nóv­em­ber­mán­að­ar. 

Þau búast við því að fram­leiða 50 milljón skammta af bólu­efn­inu fyrir lok þessa árs og allt að 1,3 millj­arða skammta á næsta ári, ef allt gengur eft­ir.

Býr lík­amann undir að verj­ast sýk­ingu

Alls eru ell­efu bólu­efni núna komin langt í þróun á heims­vísu, sam­kvæmt umfjöll­un New York Times um þennan áfanga. 

Bólu­efni Pfizer og BioNTech er eitt af nokkrum sem eru í þróun sem inni­halda gena­upp­lýs­ingar (mRNA) fyrir svokölluð gadda­prótein sem eru á yfir­borði kór­ónu­veirunn­ar, SAR­S-CoV-2. ­Gefa þessar nið­ur­stöður því vonir um að önnur fyr­ir­tæki sem eru að beita sömu nálgun nái líka góðum árangri með sín bólu­efni.

Í umfjöllun á vef Lyfja­stofn­unar um til­raunir Pfizer og BioNTech kemur fram hvernig slík bólu­efni verka, en þar segir að þegar bólu­efnið hafi verið gefið byrji frumur lík­am­ans að fram­leiða sín eigin gadda­prótein. Ó­næm­is­kerfið lítur á þau sem fram­andi fyr­ir­bæri og tekur til­ varna með því að fram­leiða mótefni og T-frumur gegn veirunni.

Sú vörn mun síð­ar­ koma að gagni til að verja við­kom­andi ein­stak­ling gegn sýk­ingu af völd­um S­AR­S-CoV-2 kór­óna­veirunn­ar, þar sem ónæm­is­kerfið kemur til með að þekkja veiruna og ráðast ­gegn henni.