Sautján skipstjórar og stýrimenn hjá Samherja hafa sent frá sér yfirlýsingu, þar sem þeir segja umræðu um COVID-19 smit um borð í togaranum Júlíus Geirmundssyni hafa skaðað ímynd sjómannastéttarinnar. Auk þess segja þeir „afleitt“ að þeirra eigið stéttarfélag hafi ákveðið að kæra sinn eigin félagsmann, skipstjóra togarans, til lögreglu.
„Fyrir vikið erum við skipstjórnarmenn án málsvara og stéttarfélags um þessar mundir um allt það er varðar aðbúnað og vinnulag um borð í fiskiskipum. Félagið okkar hefur dæmt sig úr leik í þeirri umræðu,“ segja skipstjórnendur Samherja og bæta við að það hljóti að vera einsdæmi að stéttarfélag fari þá leið að kæra eigin félagsmann og einungis einn eða tveir menn hjá félaginu komi að þeirri ákvörðun.
Nokkur stéttarfélög stóðu saman að lögreglukæru á hendur Hraðfrystihúsinu Gunnvör, útgerð Júlíusar Geirmundssonar, og kröfðust einnig sjóprófs í málinu. Það voru Verkalýðsfélags Vestfjarða, Sjómannafélag Íslands, Sjómannasamband Íslands, VM - félag vélstjóra og málmtæknimanna auk Félags skipstjórnarmanna.
„Öllum er ljóst að mál Júlíusar Geirmundssonar hefði alltaf farið þá leið sem það fór, þ.e. til lögreglu og svo í [s]jópróf. Stéttarfélög annarra í áhöfninni hefðu örugglega farið þá leið til að leita réttar skjólstæðinga sinna. Félag skipstjórnarmanna tók af þeim „ómakið“ af einhverjum undarlegum ástæðum,“ segir í yfirlýsingu skipstjórnarmannanna, sem birtist á vef Samherja í dag.
Í yfirlýsingunni segir að skipstjórnarmennirnir ætli ekki að leggja mat á mál skipstjóra Júlíusar Geirmundssonar, sem sé fordæmalaust á fordæmalausum tímum og þarfnist ítarlegrar skoðunar, en sé í sínum rétta farvegi.
Umfjöllun gefi ranga mynd
Skipstjórnarmennirnir vilja samt koma því á framfæri að viðtöl sem hafi birst í sjónvarpi eftir sjóprófin í málinu og umfjöllun í bæði fjölmiðlum og á samfélagsmiðlum gefi kolranga mynd af raunveruleikanum til sjós.
„Varpað hefur verið upp þeirri mynd að hreinlega sé farið illa með menn til sjós og að þeir séu réttlitlir eða réttlausir um borð. Slíkar rangfærslur er eitthvað sem við getum ekki sætt okkur við, því ekkert er fjær sanni,“ segja skipstjórnarmennirnir.
Þeir segja margt hafa breyst til sjós síðustu ár og áratugi og allt hafi það verið batnaðar og allar slíkar breytingar stuðli að því að „skila ánægðri áhöfn heilli heim til fjölskyldu og vina að lokinni veiðiferð.“
Gullin regla í hávegum höfð
„Þú færð engu áorkað á íslenskum vinnumarkaði árið 2020 með hótunum eða hervaldi, hvorki í landi né á sjó. Lögfræðingur stéttarfélaga sjómanna og þar með talið lögfræðingur Félags skipstjórnarmanna ýjaði samt að því í sjónvarpsviðtali mánudaginn 23. nóvember sl. að að sú væri raunin til sjós. Það er fjarstæða,“ segir í yfirlýsingunni.
Þar segir einnig að skipstjóri eða stýrimaður reki engan til vinnu ef viðkomandi treysti sér ekki til þess. Það sé hin gullna regla sem sé í hávegum höfð til sjós.
„Líf okkar sjómanna verður alltaf öðruvísi en þeirra sem vinna í landi. Við erum fjarri sjúkrahúsi og læknisþjónustu, slökkviliði og lögreglu. Ef eitthvað bjátar á þurfum við oft að treysta á okkur sjálfa til að leysa þau vandamál sem upp koma. Það reynum við alltaf að gera eftir bestu vitund, með öryggi áhafnar og skips að leiðarljósi. Og það gerum við með allri þeirri aðstoð sem okkur býðst. Sú aðstoð fer stöðugt vaxandi, þökk sé örum tækniframförum og markvissri uppbyggingu fjarheilbrigðisþjónustu. Okkur er mjög umhugað um heill og heilbrigði allra í áhöfninni. Áhöfnin er ein órofa liðsheild. Hótanir og hervald koma þar hvergi við sögu,“ segja skipstjórnendur hjá Samherja einnig, í yfirlýsingu sinni.
