Úttekt Sjúkratrygginga Íslands á starfsemi Heilsustofnunarinnar Náttúrulækningafélags Íslands í Hveragerði hefur litið þokast frá því í byrjun árs í fyrra, þegar ráðist var í hana. Þetta kemur fram í svari frá Maríu Heimisdóttur, forstjóra Sjúkratrygginga, við fyrirspurn Kjarnans um málið.
Þar segir enn fremur að úttektin sé „á bið og ekki hefur verið tekin afstaða til þess hvort því verður haldið áfram.“ Ástæðan séu annir, meðal annars í tengslum við COVID-19.
Sjúkratryggingar endurnýjuðu þjónustusamning sinn við Heilsustofnunina 1. apríl 2019 til þriggja ára. Hann tryggði 875,5 milljóna króna fjárveitingu til starfseminnar úr ríkissjóði á árinu 2019 og 901 milljón króna í fyrra.
Sá samningur, sem skrifað var undir eftir þriggja ára viðræður og níu framlengingar fyrri þjónustusamnings, felur í sér ákvæði um hvernig sé heimilt að ráðstafa fé sem greitt er vegna samningsins. Ríkið greiðir alls um 67 prósent að heildarrekstrarkostnaði stofnunarinnar en hitt sem upp á vantar er greitt með innheimtu sértekna, þar á meðal sala stofnunarinnar á vörum og þjónustu til annarra.
Samkvæmt rekstrarreikningi Heilsustofnunar Náttúrulækningafélags Íslands, sem er að finna í ársreikningi hennar fyrir árið 2018, jókst kostnaður við rekstur stjórnar félagasamtakanna um 43,3 prósent á því ári, fór úr 12,8 milljónum króna í 18,4 milljónir króna. Í frétt Stundarinnar frá því í júlí 2019 kom fram að Gunnlaugur K. Jónsson, stjórnarformaður Heilsustofnunarinnar, hefði fengið 1,2 milljónir króna á mánuði í greiðslur á því ári.
Vildu ekki upplýsa um greiðslur
Kjarninn sendi síðla árs 2019 fyrirspurn til Brynjars Þórssonar, framkvæmdastjóra rekstrar hjá Heilsustofnun, og spurði meðal annars um aukinn kostnað við rekstur stjórnar á árinu 2018.
Gunnlaugur tekur því sjálfur þátt í að ákveða laun sín. Auk þess er varaforseti Náttúrulækningafélagsins, Geir Jón Þórisson, fyrrverandi varaþingmaður Sjálfstæðisflokksins og fyrrverandi yfirlögregluþjónn, varamaður í stjórn Heilsustofnunar. Aðrir í stjórn eru Inga Dóra Sigfúsdóttir prófessor og Bryndís Björk Ásgeirsdóttir dósent. Þórir Haraldsson lögfræðingur sat í stjórninni árið 2018 í stað Bryndísar. Þá situr Baldvin Jónsson verkefnastjóri með Geir Jóni í varastjórn.
Erfið samskipti
Í svörum framkvæmdastjórans kom einnig fram að greiðslur fyrir stjórnarsetu í Heilsustofnun Náttúrulækningafélags Íslands á árinu 2018 hafi verið á á bilinu 17 – 170 þúsund krónur á mánuði. Í rekstrarstjórninni sitja þrír aðalmenn auk þess þess sem tveir sitja í varastjórn. Jafnvel þótt allir fimm hefðu fengið hæstu möguleg mánaðarlaun allt árið 2018 þá hefði heildarkostnaður samt sem áður ekki verið nema 10,2 milljónir króna. Þær greiðslur útskýra því ekki þann kostnaðarauka sem varð við rekstur stjórnar á árinu 2018.
Samkvæmt rekstrarreikningi Heilsustofnunar Náttúrulækningafélags Íslands, sem er að finna í ársreikningi hennar fyrir árið 2018, jókst kostnaður við rekstur stjórnar félagasamtakanna um 43,3 prósent á því ári, fór úr 12,8 milljónum króna í 18,4 milljónir króna. Í frétt Stundarinnar frá því í júlí 2019 kom fram að stjórnarformaður Heilsustofnunarinnar hefði fengið 1,2 milljónir króna á mánuði í greiðslur á því ári.
Í svörum Brynjars við fyrirspurn Kjarnans vegna þessa sagði að upp hefði komið „verkefni sem stjórn þurfti að grípa inn í, umfram það sem áður hefur verið. Þar var meðal annars um að ræða samningamál við Sjúkratryggingar Íslands og erfið samskiptavandamál innan stofnunarinnar þar sem meðal annarra aðgerða þurfti að kalla til aðstoð vinnustaðasálfræðings. Þungi þeirrar vinnu var unnin af stjórnarformanni.“ Þá sagði Brynjar að vegna mistaka hefðu 2,5 milljónir króna verið færðar á þennan lið í ársreikningi, en það hafi ekki komið í ljós fyrr en eftir gerð hans.
Trúnaður um stjórnarlaun
Kjarninn spurði stofnunina einnig hvernig greiðslur skiptust niður á einstaklinga en framkvæmdastjóri rekstrar neitaði að svara þeirri fyrirspurn og sagði greiðslur til einstaklinga trúnaðarmál.
Þegar spurningin var ítrekuð, með vísun í að starfsemi Heilsustofnunar væri að uppistöðu fjármögnuð með opinberu fé, og óskað skýringa á því hvaða hagsmunir krefðust þess að um stjórnarlaun ríkti trúnaður, þá barst ekkert svar.
Í ársreikningi Heilstofnunarinnar fyrir árið 2018 kom fram að kostnaður vegna umsjónar og reksturs fasteigna/lausafjármuna hafi aukist um 64,2 prósent á árinu 2018 , úr 119,1 milljónum króna í 195,6 milljónir króna.
Brynjar svaraði því til að á árinu 2018 hafi verið ráðist í „viðhaldsframkvæmdir sem höfðu setið á hakanum undanfarin ár, m.a. skipti á þakjárni, endurnýjun gólfefna og lagfæring á herbergjaálmum sem skýrir hækkun á liðnum milli ára.“
Ársreikningur fyrir árin 2019 og 2020 er ekki aðgengilegur á heimasíðu Heilsustofnunarinnar.
