Stefán Eiríks­son, útvarps­stjóri RÚV, hefur óskað eftir því við stjórn Félags frétta­manna og stjórn Starfs­manna­sam­taka Ríkisút­varps­ins að til­nefna full­trúa starfs­fólks í hóp sem hefur það hlut­verk að ljúka end­ur­skoðun á siða­reglum RÚV. Nauð­syn­legt sé að upp­færa regl­urn­ar. Þetta kemur fram í tölvu­pósti sem hann sendi á starfs­fólk RÚV fyrr í dag.

Tölvu­póst­ur­inn var sendur í kjöl­far þess að stjórn RÚV hafn­aði því í gær að verða við kröfum lög­manns Sam­herja um að hlut­ast til um að blaða­mað­ur­inn Helgi Selj­an, sem starfa fyrir frétta­skýr­inga­þát­inn Kveik, verði áminntur og gert að hætta að fjalla um mál­efni fyr­ir­tæk­is­ins. Sú krafa var sett fram í kjöl­far þess að fjögur ummæli sem Helgi lét falla á sam­fé­lags­miðlum voru úrskurðuð sem alvar­legt brot á siða­reglum RÚV af siða­nefnd. Sama nefnd komst að þeirri nið­ur­stöðu að tíu aðrir starfs­menn RÚV sem kærðir voru til hennar hefðu ekki brotið gegn siða­reglum eða kærum gegn þeim vísað frá. Sömu sögu er að segja varð­andi flest þeirra ummæla sem Helgi hafði látið falla á sam­fé­lags­miðlum og lög­maður Sam­herja kærði.

Stefán segir í póst­inum að nið­ur­staða stjórnar RÚV sé skýr og mik­il­væg yfir­lýs­ing. Ekk­ert hefði komið fram um það í nið­ur­stöðu nefnd­ar­innar að í ummælum Helga hefði falist brot í starfi í skiln­ingi laga og því var skýrt tekið fram í yfir­lýs­ingu Stef­áns og Heið­ars Arnar Sig­ur­finns­son­ar, vara­f­rétta­stjóra frétta­stofu RÚV sem birt var á föstu­dag, að nið­ur­staðan hefði ekki áhrif á störf hans hjá RÚV. „Í því sam­hengi er mik­il­vægt að hafa í huga að við­kom­andi starfs­maður hefur þurft að búa við for­dæma­lausar árásir á sig og sín störf af hálfu fyr­ir­tæk­is­ins, í tengslum við frétta­flutn­ing af fram­ferði þess á und­an­förnum ár­um. RÚV hefur gert sitt til þess að styðja við bakið á honum vegna þessa, eins og sjá má í fram­an­greindri yfir­lýs­ingu sem og yfir­lýs­ingu minni og frétta­stjóra frá 11. ág­úst sl. þar sem aðför fyr­ir­tæk­is­ins að hon­um, með til­hæfulausum ásök­unum og her­ferð gegn mann­orði hans og æru, var for­dæmd.“

Mik­il­vægt að upp­færa regl­urnar

Gagn­rýnt hefur verið að umræddar siða­regl­ur, sem tóku gildi 2016, séu sagðar samdar af starfs­mönnum RÚV. Full­trúi frétta­manna í starfs­hópi sem hafði það verk­efni að vinna að und­ir­bún­ingi regln­anna, Jóhann Hlíðar Harð­ar­son, sagði í umræðum á Face­book um liðna helgi að regl­urnar væru ekki verk hóps­ins. „Höf­und­anna þarf að leita ann­­ars stað­­ar.“

Stefán hafnar þess­ari skýr­ingu í tölvu­póst­inum í dag og segir vinnu­hóp starfs­fólks RÚV hafa unnið drög að regl­unum og að full­trúar allra miðla innan fyr­ir­tæk­is­ins hafi skipað þann hóp. „Í þeirri vinnu var horft til erlendra siða­reglna og leitað sér­fræði­legrar ráð­gjafar hér inn­an­lands. Drög að regl­unum voru kynnt starfs­fólki (fundur og póstur í nóvem­ber 2015) og tekið var við og unnið úr ábend­ingum og til­lögum að breyt­ingum sem bár­ust þá og í kjölfar­ið. Hóp­ur­inn skil­aði í fram­hald­inu af sér til­lögu að reglum (febrúar 2016) sem eru þær sömu og við búum við í dag, engar breyt­ingar voru gerðar á þeim texta eftir að hóp­ur­inn skil­aði þeim af sér. Regl­urnar voru settar að loknu þessu ferli á sér­stökum fundi (mars 2016) og eru settar af starfs­fólki Ríkisút­varps­ins eins og þar er skýrt tekið fram.“

­Regl­urnar hafi hins vegar verið gagn­rýndar alla tíð síðan og sér­stak­lega til­tekið ákvæði þeirra sem talið er að með of for­taks­lausum hætti leggi bann við því að starfs­fólk í fréttum og dag­skrár­gerð taki opin­ber­lega afstöðu í umræðu um pólit­ísk málefni eða umdeild þjóð­félags­mál.

Stefán segir í tölvu­póst­inum að skýrt sé í allri fram­kvæmd hjá RÚV við fréttir og dag­skrár­gerð að frétta­menn og dag­skrár­gerð­ar­fólk skuli gæta hlut­lægni og sann­girni í störfum sínum og taki ekki efn­is­lega afstöðu til mála sem þeir fjalla um. „Á því bygg­ist m.a. það traust sem til okkar mælist, og ágætt að hafa það í huga að það hefur aldrei mælst hærra heldur en í síð­ustu mæl­ingu sem fram­kvæmd var sl. haust. Á sama tíma getum við ekki haft í okkar reglum ákvæði sem veldur vand­kvæðum við túlkun og er að mati þeirra sem best til þekkja of for­taks­laust og/eða óljóst. Yfir þetta er því mik­il­vægt að fara og upp­færa regl­urn­ar, líkt og við gerðum nýverið í fram­an­greindum vinnu­reglum um fréttir og dag­skrár­efni tengt þeim.“

Frétta­stjóri segir Sam­herja hafa beitt Helga ofbeldi

Fyrr í dag sendi Rakel Þor­bergs­dótt­ir, frétta­stjóri RÚV, frá sér yfir­lýs­ingu vegna erindis Sam­herja til stjórnar RÚV. Þar sagði að afstaða stjórn­enda RÚV í mál­inu mót­ist fyrst og síð­ast af því að frétta­flutn­ingur Kveiks og frétta­stof­unnar var ekki til umfjöll­unar hjá nefnd­inni frekar en störf Helga. Sú umfjöllun standi að öllu leyti. „Hvort sem menn telja ummæli Helga Seljan á sam­fé­lags­miðlun við­eig­andi eða ekki er frá­leitt að slíta þau úr sam­hengi við þá aðför eða her­ferð sem full­trúar Sam­herja hafa skipu­lagt gegn frétta- og blaða­mönnum sem fjallað hafa um mál­efni fyr­ir­tæk­is­ins síð­ustu miss­eri. Aðför sem hefur þann eina til­gang að kæfa gagn­rýna umræðu og koma í veg fyrir að frétta­menn geti sinnt starfi sínu. Að skjóta sendi­boð­ann svo upp­lýs­ingar skili sér ekki til almenn­ings.“

Rakel segir að í per­sónu­legum árásum stór­fyr­ir­tækja gegn ein­stak­lingum felist ofbeldi sem ekki verði við unað. „Það er ógern­ingur að slíta þau ummæli Helga, sem nefndin taldi brot­leg, úr sam­hengi við þessa aðför.“