Málefni einhverfra barna í Reykjavíkurborg voru til skoðunar hjá mennta- og menningarmálaráðuneytinu í vor eftir að fréttir bárust af því að 30 einhverf börn hefðu fengið „fyrirhugaða synjun“ um pláss í sérdeild í grunnskólum borgarinnar fyrir næsta haust.
Í svari ráðuneytisins við fyrirspurn Kjarnans segir að ráðuneytið hafi fylgst með þróun umræðu sem sprottið hefur upp vegna menntaúrræða fyrir börn á einhverfurófi.
„Ráðuneytið er í góðu samtali við viðkomandi sveitarfélag, sem annast rekstur grunnskóla samkvæmt lögum. Reykjavíkurborg hefur mál nemendanna til úrlausnar og hefur þegar leyst mörg þeirra. Ráðherra lítur svo á að hér sé um mikilvægt samfélagslegt verkefni að ræða, brýnt sé að nemendum sé tryggt námsumhverfi sem hentar aðstæðum hvers og því tilliti þurfi allir að vinna saman með hagsmuni nemenda að leiðarljósi,“ segir í svari mennta- og menningarmálaráðuneytisins.
Reiði og gremja hjá foreldrum
Lilja Alfreðsdóttir mennta- og menningarmálaráðherra greindi frá því í óundirbúnum fyrirspurnatíma þann 10. maí síðastliðinn að hún hefði litið á þessi mál sérstaklega út frá eftirlitshlutverki ráðuneytisins og kannað hvernig þau gætu unnið að því frekar að stuðla að því að fleiri börn kæmust að út frá þeirri greiningu sem þau væru búin að fá.
Ólafur Ísleifsson þingmaður Miðflokksins spurði hana sérstaklega út í málefni einhverfra barna í Reykjavíkurborg í fyrirspurn sinni en hann hafði í fórum sér bréf frá borginni til foreldra einhverfs barns um „fyrirhugaða synjun“ um pláss í sérdeild grunnskóla.
Kjarninn greindi frá óánægju foreldra með plássleysi í sérdeildunum í lok apríl en mikið færri komust að en vildu. Alls bárust 38 umsóknir í slíkt úrræði, sem var metfjöldi, en einungis 8 pláss voru laus fyrir næsta skólaár. Foreldrar þrjátíu barna fengu því „fyrirhugaða synjun“ frá Reykjavíkurborg og mátti greina mikla reiði og örvæntingu hjá þeim.
Brýnt að taka á svona málum af festu
Lilja sagði í svari sínu á Alþingi að mjög mikilvægt væri að skólakerfið hér á landi væri þannig að öll börn fyndu sér stað. Það væri mjög brýnt.
„Ég vil þá vekja sérstaka athygli á nýrri menntastefnu. Menntastefnan kveður á um að við skulum leggja áherslu á snemmbæran stuðning. Þarna sjáum við að fyrir liggur greining og tillaga um að barnið eigi að vera í sérdeild en svo kemur annað svar frá sveitarfélaginu. Þetta er auðvitað eitthvað sem mennta- og menningarmálaráðuneytið vill skoða frekar, bara upp á framkvæmd hvað það varðar að öll börn eigi rétt á menntun við sitt hæfi. Þannig munum við nálgast það mál. Viðbrögðin eru því þau að ég hef svo sannarlega litið á þetta mál og mér finnst það brýnt. Aðgerðirnar eru inni í menntastefnu og frekari aðgerðir fyrirhugaðar til að uppfylla þessi lög,“ sagði hún.
Enn fremur sagði hún að mjög brýnt væri að tekið yrði á svona málum af festu. „Viðbrögð borgaryfirvalda eru til skoðunar, hvernig málið er til komið, og hver staðan er á þessum málaflokki hjá Reykjavíkurborg,“ sagði hún og bætti því við að þau í ráðuneytinu huguðu að því að fara enn frekar yfir þetta mál vegna þess að það væri brýnt. Þau vildu tryggja að í menntakerfinu gætu allir fundið sig.
Flestir hafa fengið viðunandi lausn
Sigrún Birgisdóttir, framkvæmdastjóri Einhverfusamtakanna, segir í skriflegu svari til Kjarnans að flestir hafi nú fengið viðunandi lausn. „Bætt var við plássum í sérdeildir og búið til námsver með svipuðu sniði og sérdeild í Breiðholtsskóla,“ segir hún. Þau börn sem voru í mestri þörf hafi fengið þessi pláss.
Í svari Reykjavíkurborgar við fyrirspurn Kjarnans kemur fram að 38 umsóknir hafi verið til umfjöllunar í inntökuteymi en 8 pláss hafi verið laus í haust, tvö í Hvassaleitisskóla, þrjú í Vogaskóla, eitt í Hamraskóla, eitt í yngri deild Fellaskóla og eitt í Langholtsskóla.
„Þrír nemendur voru teknir inn í Klettaskóla, tveir nemendur afþökkuðu pláss og voru einhverfudeildir stækkaðar til að koma þrem nemendum inn til viðbótar. Forgangsraðað var út frá faglegu mati á hamlandi einkennum einhverfunnar,“ segir í svarinu.
Á endanum hafi því 22 nemendum verið synjað um pláss í sérdeild. Samkvæmt borginni munu þeir nemendur „fá góða þjónustu í almennum skólum borgarinnar. Skoðað verður með foreldrum og viðkomandi hverfisskólum hvernig þörfum nemenda er mætt með sértækum hætti í almennum grunnskóla. Sérfræðingur á skóla- og frístundasviði verður í góðu sambandi við foreldra til að tryggja að nemandanum verði mætt farsællega í almennu skólastarfi. Áætlun verður mótuð með aðkomu skóla, foreldra og skólaþjónustu að farsælli skólagöngu með nauðsynlegum stuðningi.“