Vís­inda­menn hjá Alþjóða heil­brigð­is­mála­stofn­un­inni vara fólk við því að blanda saman bólu­efnum gegn COVID-19 frá mis­mun­andi fram­leið­endum og segja sér­fræð­inga í heil­brigð­is­vís­indum verða að taka allar slíkar ákvarð­an­ir.

„Þetta er nokkuð hættu­leg stefna sem hér er að eiga sér stað,“ sagði Sou­mya Swa­m­in­athan, barna­læknir og yfir­sér­fræð­ingur stofn­un­ar­innar á blaða­manna­fundi á mánu­dags­kvöld. „Það myndi skap­ast óvissu­á­stand í löndum ef borg­ar­arnir færu sjálfir að ákveða hvenær og með hvaða bólu­efni þeir fengju seinni sprautu eða þá þriðju – ef um end­ur­bólu­setn­ingu er að ræða.

Swa­m­in­athan sagði að blöndun bólu­efna væri „ekki studd gögn­um“ en ítrek­aði svo í tísti eftir fund­inn að hún hefði átt við að ein­stak­lingar ættu ekki að geta ákveðið sjálfir hvaða bólu­efni þeir fengju í ann­arri, þriðju eða jafn­vel fjórðu sprautu, ef að því kæmi. Slíkar ákvarð­anir ættu aðeins að vera á for­ræði heil­brigð­is­yf­ir­valda og ávallt byggðar á nýj­ustu vís­inda­gögn­um. „Beðið er eftir nið­ur­stöðum rann­sókna á því að blanda saman bólu­efn­um,“ skrif­aði hún. „Meta þarf bæði ónæmi og öryggi í því sam­band­i.“

Ein­hverjar þeirra rann­sókna sem þegar eru hafnar eru sagðar benda til að blöndun bólu­efna komi ekki að sök en mun lengra á eftir að ganga í þeim þar til óyggj­andi nið­ur­stöður liggja fyr­ir.

Blöndun bólu­efna frá ólíkum fram­leið­endum hefur verið fram­kvæmd í sumum lönd­um, sér­stak­lega þar sem skortur hefur orðið á ákveð­inni teg­und bólu­efnis þegar komið er að seinni skammti. Það sem sér­fræð­ingar WHO ótt­ast er að ein­hverjir kunni að fara þá leið að leyfa ein­stak­lingum að velja hvaða bólu­efni þeir fái þegar komi t.d. að end­ur­bólu­setn­ingu. Því þurfi heil­brigð­is­yf­ir­völd hvers lands að marka sér skýra stefnu þar um sem yrði síðan upp­færð eftir því sem ný gögn ber­ast.

WHO gaf út leið­bein­ingar í júní um blöndun bólu­efna og þar kom fram að ef þyrfti mætti gefa fólki sem fengið hefði fyrri sprautu af Astr­aZeneca bólu­efni Pfizer í seinni sprautu. Slíkt hefur m.a. verið gert hér á landi, í Kanada og á Spáni.

Stór klínísk rann­sókn á blöndun efna þess­ara tveggja fyr­ir­tækja er nú í gangi við Oxfor­d-há­skóla. Nýlega var bólu­efni Moderna bætt inn í rann­sókn­ina sem og bólu­efni Novo­vax Inc.