Ókei, sleppum for­mál­an­um, vöðum bara beint í þetta.

Það er tvennt í stöð­unni: Annað hvort end­ur­speglar mál­flutn­ingur Snorra Magn­ús­son­ar, for­manns Lands­sam­bands lög­reglu­manna, ágæt­lega við­horf starfs­systk­ina hans, svona almennt og yfir­leitt, eða hann er vondur tals­maður fyrir stétt­ina sem hann til­heyr­ir. Það er eig­in­lega ekk­ert þarna á milli.

Það hefur marg­sýnt sig að Íslend­ingar treysta lög­regl­unni sinni vel — betur en flestum öðrum stofn­unum sam­fé­lags­ins ef það er eitt­hvað að marka kann­an­ir. Það á eftir að koma í ljós hvort mót­mæli við lög­reglu­stöð­ina í byrjun síð­ustu viku séu til merkis um að það traust sé að dvína. Þar flugu egg, þannig að það væri í sjálfu sér athygl­is­vert ef traustsmælarnir mundu ekk­ert hreyfast.

Alla­vega. Ef það fyrr­nefnda er rétt um Snorra Magn­ús­son — að hann tali almennt og yfir­leitt fyrir munn lög­reglu­þjón­anna sem hann er í for­svari fyrir — þá verð­skuldar lög­reglan ein­fald­lega ekki allt þetta traust. Vegna þess að ef maður ætlar að treysta fólki þá er ekki óeðli­legt að gera þá kröfu til þess að það hafi sæmi­lega óbrjál­aðar skoð­an­ir.

Því hefur ekki verið að heilsa í til­felli for­manns Lands­sam­bands lög­reglu­manna.

Þessi bekkur

Við getum byrjað í júlí árið 2013, þegar Snorri tók til máls í fréttum Stöðvar 2 um hand­töku á Lauga­vegi sem varð fræg að endem­um. Þar náð­ist á mynd­band þegar lög­reglu­maður rykkti í konu sem féll harka­lega með bakið á bekkj­ar­hand­rið. Snorri varði hand­tök­una með þeim rökum að hand­töku­að­ferðin væri bæði við­ur­kennd og norsk, og þess vegna hlyti þetta allt að hafa verið gert sam­kvæmt kóngs­ins og kúnst­ar­innar regl­u­m. 

Hann bætti svo við þessum gull­mola hér og setti í leið­inni nýtt við­mið í að kenna öðrum um: „Vissu­lega er það óheppi­legt að þessi bekkur skuli vera þarna á Lauga­veg­inum og fyrir það lítur atvikið verr út en ella.“

Ekki fer sögum af því hvort þessi óheppi­lega stað­setti bekkur hafi síðan feng­ist færður eða hvort hann hafi slasað fleiri veg­far­end­ur, en hitt liggur fyrir að Hæsti­réttur var ósam­mála Snorra um ágæti þess­ara norsku fang­bragða og dæmdi lög­reglu­mann­inn á mynd­band­inu í 30 daga skil­orðs­bundið fang­elsi.

Her?

Það var svo í októ­ber í fyrra sem lög­reglan varð skyndi­lega æst í að eign­ast nýjar vél­byss­ur, af því að eins og við vitum eykst öryggi og ekki síður örygg­is­til­finn­ing almennra borg­ara í réttu hlut­falli við fjölda skot­vopna í umferð. Snorri rök­studdi að mik­il­vægt væri að betrumbæta vopna­búr íslensku lög­regl­unnar meðal ann­ars með þessum orð­um: „Við verðum líka að horfa til þess að hér er hvorki her né þjóð­varð­ar­lið sem flest önnur ríki hafa yfir að ráða.“

Um þetta er það að segja að það er hrein sturlun að líta svo á að íslenska lög­reglan sé ein­hvers konar stað­geng­ill hers. Ef við vildum hafa her á Íslandi þá mundum við koma okkur upp her og þá gæti Björn Bjarna­son dáið sátt­ur. En við viljum ekki hafa her, teljum okkur ekki þurfa her — við erum flest býsna stolt af því að vera her­laus þjóð — og af því leiðir að við þurfum ekki heldur neitt til að hlaupa í skarðið fyrir her. Og guð forði okkur frá því við að lög­reglan fari að líta svo á að það sé hennar hlut­verk.

Ha?

Spólum nú áfram til síð­asta vors, þegar Snorri Magn­ús­son lét ein­hver van­stillt­ustu og rugl­uð­ustu ummæli síð­ari ára falla í við­tali á Útvarpi Sögu (hvar ann­ars stað­ar):

„Það er aga­leysi í þjóð­fé­lag­inu, algert aga­leysi og maður sér það bara í umferð­inni í og úr vinnu á hverjum degi það er bara ein­hvern veg­inn algjört aga­leysi á fólki, skiln­ings­leysi og virð­ing­ar­leysi fyrir náung­an­um.“

Til þess að ráða í það úr hvaða jarð­vegi og hug­ar­á­standi svona skoðun sprettur þarf annað hvort ein­hvers konar yfir­skil­vit­legt inn­sæi eins og við þekkjum úr löggu­þáttum í sjón­varp­inu eða óhefð­bundnar rann­sókn­ar­að­ferðir á mörkum lag­anna, vegna þess að það blasir við öllu bæri­lega eðli­legu fólki sem býr og starfar í þessu þjóð­fé­lagi sem Snorri talar um að þetta er tómt bull. „Cr­azy talk“, eins og það heitir á ensku. Óráðs­hjal. Og ef þetta er við­horf sem við­gengst víðar innan lög­regl­unnar lög­regl­unni en innan í hausnum á for­mann­inum þá fyrst höfum við ástæðu til að fara að svitna köldu.

Upp­gjöf

Og nú síð­ast voru það hryðju­verkin í Par­ís. For­maður Lands­sam­bands lög­reglu­manna beið ekki boð­anna, einum og hálfum tíma eftir að fréttir bár­ust af ódæð­unum var hann búinn að skella skuld­inni á skort á landamæra­vörslu í Evr­ópu vegna Schen­gen-­sam­starfs­ins og umburð­ar­lyndi Evr­ópu allrar „gagn­vart inn­rás ósam­rým­an­legra sjón­ar­miða vest­rænna gilda lýð- og frjáls­ræð­is!!“

Látum vera að það er ekk­ert sem bendir til þess að Schen­gen-­sam­starfið hafi liðkað til fyrir hryðju­verka­mönn­unum í París — það er seinni hlut­inn sem er hroll­vekj­andi. Þar fetar Snorri sömu slóð og for­seti Íslands og for­sæt­is­ráð­herra (sem er efni í miklu fleiri og miklu lengri pist­la, en við byrjum smátt), að ýta undir ótta okkar við hið óþekkta, með mildi­legu tali í bland um að flestir flótta­menn og múslimar séu nú vænstu grey, til að skapa sér ásjónu yfir­veg­aða grein­and­ans. Með því upp­fylla þeir einu ósk hryðju­verka­mann­anna — ter­r­orist­anna, sem kall­ast það ein­göngu af því að meg­in­mark­mið þeirra er að skapa hræðslu, ótta — ter­ror — hjá sem flestum og sem lengst.

For­sæt­is­ráð­herra gaf því svo undir fót­inn að full­komna upp­gjöf­ina fyrir ter­r­orist­unum með því að veita lög­reglu betri „tæki og úrræði“ (les­ist: byssur og for­virkar rann­sókn­ar­heim­ild­ir) til að kljást við ógn­ina. Snorri gæti launað honum greið­ann með því að taka sæti á lista fram­sóknar í næstu kosn­ing­um, hann er víst nýbú­inn að segja sig úr Sjálf­stæð­is­flokknum. 

Ég ræð engu um það hvern lög­reglu­þjónar velja úr sínum röðum til að vera í for­svari fyrir sig og sína hags­muni — það er alfarið þeirra mál. En það hefur samt áhrif á mig, og núna er staðan sú að í annað hvert skipti sem Snorri Magn­ús­son tjáir sig þá minnkar traust mitt til lög­regl­unnar um sirka fimm pró­sentu­stig.