Nú ætla ég að segja eitt sem ég veit að við sem eitt­hvað vitum og munum erum að hugsa en þorum ekki endi­lega að segja og það er: Lífið var rugl í gamla daga og ég lofa dag­inn sem Guð á himnum fann upp snjall­sím­ann og hengdi framan á barn nútím­ans eins og medal­íu. 

Við könn­umst öll við hneyksl­un­ar­pósta á sam­fé­lags­miðlum með myndum af glat­aðri æsku okkar daga, a.k.a. nið­ur­sokknum börnum með nefið ofan í snjall­síma við hlið­ina á myndum af rjóðum barna­hópi úti að leika í „gömlu góðu dag­ana“. 

Í alvör­unni? Var allt svona full­komið í gamla daga? Voru allir svo fróðir að lesa bækur í stað þess að glápa á youtu­be? Var alltaf gott veður og allir úti allan dag­inn? Svo mikið frjáls­ræði og allt svo miklu betra þá, annað en í dag? Einmitt það. Þessa nostal­g­íu­á­róð­ur­svit­leysu verður að stöðva. Stans. Skoðum þetta aðeins. 

Hvernig væri að kíkja inn í vit­leys­is­gang­inn og mis­skiln­ing­ana sem grass­er­uðu þegar ekk­ert var alnet­ið. Ég, sem dæmi, hélt að Laug­ar­dals­höllin héti Laug­ar­dags­höllin þangað til ég var átján ára. Í þrjú ár reifst ég við vin­konur sem héldu því fram að Mich­ael Jackson væri að syngja um bað en ekki bad (þetta plötu­umslag!). Mér var sagt að ef ég velti mér niður gras­hól fengi ég garna­flækju og mundi missa alla útlimi á innan við hálf­tíma. Þessu trúði ég þangað til ég var tólf ára. Hákarlar ráð­ast frekar á örv­hentar stelpur með sítt hár. Trúði þessu þangað til ég var tíu ára. 

Við sem erum full­orðin í dag ólumst upp innan um mis­vit­laust fólk allan dag­inn, út og inn. Eina vonin fyrir mörg okkar var að hitta gáf­aða frænku eða frænda í ferm­ing­ar­veislu en síðan kannski aftur í stúd­ents­veislu. Svo fékk maður bara ein­hverjar random upp­lýs­ingar ein­hvers staðar frá á nokk­urra ára fresti. Glefsur hér og þar um hitt og þetta. Og þangað til næsti fróð­leiksmoli barst ráf­aði maður bara um í óupp­lýstri þoku af mis­skiln­ingi og fáfræði.

Og örygg­ið? Frjáls­ræðið og sak­leysið í gömlu góðu dag­ana? Skemmti­legu leik­irnir úti í götu fram á kvöld? Eigum við ekki að taka smá real talk hérna og kalla þetta það sem þetta var: „Mið­ald­ir“. Allir í bekknum mínum áttu heima­smíðuð vopn og maður minn, þau voru not­uð. Krakkar gengu um með grjót í vös­um, snjó­boltar voru bleyttir og fryst­ir, naglar negldir í spýt­ur, táragasi var sprautað inn í kennslu­stofur og bauna­byssur voru hlaðnar fyrir venju­legan handa­vinnu­tíma á mið­viku­dags­morgni. Á meðan býsnast er yfir bar­daga­tölvu­leikj­unum í dag gleym­ist að á mið­öldum tókum við þátt í einum slíkum í raun­heimum frá því við vorum fjög­urra ára og upp í fimmtán ára. Leik­svæði okkar voru steyptir húsa­grunnar og hopp ofan af annarri hæð ofan í snjó­skafla og steypu­styrkt­ar­járn. Ég lá bein­brotin í heilan dag eftir frí­mín­útur í sjö ára bekk vegna þess að ekki náð­ist í for­eld­rana. Og var látin ganga heim af spít­al­anum með volgt gifsið í rign­ingu. Og myrkri. 

Ann­að: Ef heimur fer svona mikið versn­andi hví mælist þá miklu minni drykkja og reyk­ingar hjá ung­lingum í dag? Þeir sem halda því fram að í gamla daga hafi börn bara hlaupið beint út í skóg að leika allan dag­inn eiga að come clean hérna: Það var farið út í skóg að fokk­ing reykja og drekka spíra á sunnu­dags­eft­ir­mið­degi. Búmm. 

Og hér kemur játn­ing sem verður erfið fyrir for­eldra mína að lesa en ég tek einn fyrir teymið og læt vaða því ég er hvort sem er búin að afhjúpa heimsku mína með tal­inu um hákarl­ana og Laug­ar­dags­höll­ina, sor­rí, Laug­ar­dals­höll­ina, svo hér kemur það: Eft­ir­lits­laus partý ein­hver? Í dag, þökk sé net­inu og for­eldrum á sam­fé­lags­miðl­um, geta ung­lingar varla pantað pizzu saman án þess að hald­inn sé teym­is­fundur með félags­fræð­ingi og full­trúa úr hverf­is­ráði. Ef tekin er mynd og það sést glitta í burkna þeirra Gógóar og Jóa, sem eru víst á Kanarí, er búið að ræsa út nágranna­vakt­ina, lög­regl­una og for­eldra­ráðið áður en ung­ling­arnir geta svo mikið sem kveikt á bubbles tölvu­leiknum og beðið um auka hvít­lauksol­íu. 

En í gömlu góðu dag­ana? Látum okkur sjá. Við hertókum heilu ein­býl­is­húsin yfir helgi ef ein­hver var einn heima, teppa­lögðum stofu­gólfið með pepp­eróní og hengdum kött­inn upp í næsta gervi­hnatta­disk áður en for­eldrar okkar sil­uð­ust til að hringja og athuga hvort við værum á lífi. Og já, alveg rétt, þau gátu auð­vitað ekki hringt. Því við vorum öll „á skáta­móti á Úlf­ljóts­vatn­i”. Þar var auð­vitað eng­inn sími, ekk­ert raf­magn (skáta­ferð) og engin leið að stað­festa neitt. Sjá­umst á sunnu­dag­inn kæru for­eldr­ar.  

Við lugum og lugum og lug­um. Það er í raun ekki skrýtið að margt full­orðið fólk í dag gangi um bogið og með vöðva­bólgu því við burð­umst með heilu bunk­ana af lyg­um, svikum og prettum í fartesk­inu. Líf mitt fram að tví­tugu er í raun ein stór lyga­saga. 

Þegar ég var í 8. bekk var til dæmis kveikt í Árbæj­ar­skóla á miðjum skóla­degi. Slökkvi­liðið mætti og heilum bekk var bjargað út um glugg­ann. Þrír fengu reyk­eitr­un. Og ekki svo mikið sem hálft sím­tal á nokk­urt for­eldri. Ég missti af öllu saman því ég hafði hringt mig inn veika þann dag­inn, án þess að nokkur úr fjöl­skyldu minni vissi auð­vit­að, og var heima hjá annarri „veikri“ vin­konu að horfa á víd­eó. Þegar systir mín sem var í 10. bekk sá bekk­inn minn, sót­svartan í fram­an, koma hlaup­andi út úr dönsku­tíma, sá hún mig hvergi. Hún hljóp grát­andi um reyk­fyllta gang­ana að leita að mér þangað til aldr­aður dönsku­kenn­ari dró hana út á leik­völl­inn þar sem krakk­arnir höfðu hóp­ast saman á meðan skól­inn brann. Ein­hver þar úti sagði henni að ég hefði skrópað í skól­ann þann dag­inn. Síðar um kvöldið borð­uðum við fjöl­skyldan saman kóti­lettur í raspi. Eng­inn fatt­aði neitt og við systur þögðum og sögðum for­eldrum okkar ekk­ert. Þögn í boð­in­u. 

Þegar við vorum ell­efu ára tók vin­kona mín strætó niður á Grens­ás­veg á hverjum degi eftir skóla. Þar hékk hún í sjoppu og keppti við róna í ein­hverju spili í Rauða kross kassa. Þangað til hún var fimmtán ára hélt hún að Rauði kross­inn þýddi „spila­vít­i“. Þá held ég nú að MineCraft heima í sófa fyrir framan arin­inn í faðmi fjöl­skyld­unnar hefði verið skárra en skítugt spila­tæki innan um harðsvíraða dópista niður á Grensás (Hæ Davíð minn). 

Og að lokum kæri heim­ur: Börn sem eru nið­ur­sokkin í símum eru oft að gúggla hluti. Þau eru ekki endi­lega að leggja hvort annað í ein­elti og skrifa dólg á net­ið. Við full­orðna fólkið sjáum um meiri­hlut­ann af því með virkum í athuga­semdum og þegar pistlar á borð við þennan eru diss­að­ir. Börnin okkar aftur á móti eru að lesa alls­konar fróð­leik á net­inu. Ekki að horfa á katta­mynd­bönd eins og við vegna þess að heilar okkar eru skemmdir eftir of mikla landa­drykkju, límsniff og vos­búð í æsku. 

Hér kemur pæl­ing: Treystum því að börnin okkar séu mörgum sinnum klár­ari en við vorum nokkurn tím­ann. Ég get til dæmis ekki kveikt á sjón­varp­inu án þess að bæði börnin mín (4 og 15 ára) séu heima til að hjálpa mér. Og á meðan ég veit hvar þau eru á öllum stundum alltaf þá verður þetta í lagi. Og nei, ég kveikti ekki í skól­an­um. En ég veit hver gerði það. Og ég mun aldrei segja frá því.