Stórlygaherferð valdaelítunnar eftir Hrun: I - Þjóðin sem þráði lygina

Þorvaldur Logason skrifar um hrunið, lygar og valdaöflin.

Auglýsing

Í alheimskreppu kap­ít­al­ism­ans vorum við þjóð sem sár­lega þráði sann­leik­ann um orsakir þess hroða­lega efna­hags­lega og póli­tíska Hruns sem rústaði Íslandi haustið 2008. En þegar sann­leik­ur­inn opin­ber­að­ist gerð­ust þau undur að við þráðum fyr­ir­hruns-lyg­ina  sam­stundis aft­ur.

Slíks var von. Af því að ein­stak­ling­ur­inn í nútíma kap­ít­al­ísku sam­fé­lagi hefur djúp­stæða þörf fyrir áróður og lygi (Ellul). Fyrir Hrun vildum við trúa lygi góð­ær­is­ins, stór­brotnum kap­ít­al­ískum sýnd­ar­veru­leika, að því að fjár­munir og lán streymdu í kass­ann. Eftir Hrun þráðum við að trúa lyg­inni vegna þess að hún og aðeins hún bjó yfir þeim töfra­mætti að losa okkur á leift­ur­hraða út úr þeim ógn­væn­legu aðstæðum sem við vorum í. Aðeins lyg­in, aldrei sann­leik­ur­inn, gat látið skugga­lega skulda­byrði ein­stak­linga og þjóð­ar­innar hverfa eins og dögg fyrir sólu. Aðeins lygin gat hvít­þvegið ráða­menn og skellt skuld­inni á 30-40 banka­menn, útlend­inga og fólk sem hafði engin völd fyrir Hrun.

Þjóðin þráði þá lygi sem sló á ótt­ann, los­aði hana við ábyrgð og sekt­ar­kennd, gaf sjálfselsk­unni yfir­bragð rétt­lætis og veitti henni draum­kennda von.

Auglýsing

Sú þjóð sem þráir lygi, fær sína lygi. Við fengum ekki neina venju­lega lygi, heldur heila her­ferð af stór­lyg­um, ger­eyð­andi felli­byl af þvætt­ingi, bulli og ofstæki sem skall á sam­fé­lag­inu árum saman þangað til ótt­inn, ábyrgð­ar­til­finn­ingin og sektin var horfin með öllu.

Öllu held­ur, þangað til valda­öflin sem bjuggu til sýnd­ar­veru­leik­ann fyrir Hrun og stýrðu þjóð­inni inn í Hrunið höfðu náð völdum aft­ur, vefj­andi þjóð­ina inn í sápu­kúlu nýs sýnd­ar­veru­leika.

Og á sama tíma og þetta gerð­ist á Íslandi skutu sam­bæri­legir atburðir Banda­ríkja­mönnum skelk í bringu og þjóðum út um allan heim. Af því að áróður er ekk­ert annað en síam­st­ví­buri fram­leiðslu­tækn­innar í þeim ósjálf­bæra heim­skap­ít­al­isma þar sem sjálfs­blekk­ingin er móðir hag­kerf­is­ins – og blekk­ing­ar­línan sem heim­ur­inn tekur í nefið er sýrð í Was­hington.

Enn og aft­ur, 2009, vorum við þjóðin sem þráði lyg­ina og hún var auð­fengin í alheims-­stjórn­kerfi sem hefur sér­hæft sig í fram­leiðslu blekk­inga.

Nú er búið að festa lygi valda­el­ít­unnar í sessi og gera að hinni opin­beru sögu­skýr­ingu á atburð­unum fyrir og þó sér­stak­lega eftir Hrun, með aðstoð félaga­sam­taka og nýrra póli­tískra afla. Við því þarf að bregð­ast og hefði þurft að bregð­ast af krafti fyrir lif­andis löngu, því það er engin þekkt leið til að bregð­ast við víð­tækt skipu­lögðum (of­stæk­is) áróðri önnur en að svara með víð­tækt skipu­lögðum áróðri. Aldrei er þó of seint að leið­rétta grófar póli­tískar lygar jafn­vel þó hand­hafar lyg­innar hafi lengi haft yfir­burða­völd í fjöl­miðlum lands­ins. 

Þess vegna er von á nokkrum greinum í Kjarn­an­um, eftir und­ir­rit­að­an, um stór­lyga­her­ferð valda­el­ít­unnar eftir Hrun.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiAðsendar greinar