Verkalýðsbaráttan gekk í endurnýjun lífdaga á árinu. Drifkrafturinn í því var að þrátt fyrir allt velmegunartal, lífstílsþætti, konsept búðir og hagvöxt er stór hluti samfélagsins sem nýtur ekki kjarabóta og hefur í raun tekið á sig kjaraskerðingu vegna hækkandi húsnæðiskostnaðar síðust ár. Þessi hópur hefur ekki verið frekur til fjörsins en nú er þess krafist að vinnandi fólk fái notið góðærisins líka en fái ekki alltaf bara skellinn þegar harðnar í ári.
Mörg stéttarfélög hafa lyft grettistaki með því að segja sögur fólks sem vinnur láglaunastörf og nefni ég þar sérstaklega átakið „Fólkið í Eflingu“. Það getur enginn haldið því fram núna að það sé einungis skólafólk á framfæri foreldra sem vinnur þau störf sem eru svo mikilvæg í okkar samfélagi en eru svo illa metin í launaumslaginu. Við viljum oft halda því fram að ekki sé stéttskipting hér á landi en hún er svo sannarlega til staðar þó margir geti siglt í gegnum lífið án þess að verða hennar vart.
Það varð ýmislegt til þess að hella olíu á eld og vekja sterkar kröfur um samfélagsbreytingar. Áður hef ég nefnt húsnæðismálin en því til viðbótar skal haldið til haga stórkostlegum skattatilfærslum síðustu áratuga til hagsbóta fyrir hina ríku á kostnað láglaunafólks. Hækkanir kjararáðs hafa svo komið þar til viðbótar. Að auki má nefna hóp sem hefur risið upp á árinu, en það er fólk af erlendum uppruna sem kemur hingað til lands í leit að betri lífsgæðum eða bara ævintýrum. Fólk sem leggur hönd á plóg í okkar samfélagi en fær oft og tíðum að launum lítilsvirðingu í kjörum og aðbúnaði. Þessi hópur hefur látið vel í sér heyra í fjölmiðlum og á skrifstofum stéttarfélaganna og nú erum við svo heppin í verkalýðshreyfingunni að sífellt fleira fólk af erlendum uppruna tekur þátt í félagsstarfinu. Þetta var áberandi á þingi ASÍ en þar var ungt fólk einnig tilbúið til verka.
Með tilkomu nýrra hópa í baráttunni auk nýrra leiðtoga er sannanlega hægt að segja að verkalýðshreyfingin hafi gengið í endurnýjun lífdaga á árinu. Kröfurnar eru róttækari og röddin sterkari. Því miður virðist sem stjórnvöld og atvinnurekendur hafi ekki numið tíðni þessara radda og það verður þrautin þyngri að láta þær heyrast þannig að ekki verði aftur snúið.
En við erum ekki ein í heiminum og á þingi ITUC (International Trade Union Confederation) voru sömu áhyggjur viðraðar og sömu kröfur uppi. Það er að myndast sífellt meiri þrýstingur á að vinda ofanaf nýfrjálshyggjunni, breyta skattkerfum þannig að þau þjóni því hlutverki að jafna kjörin, stytta vinnuvikuna, hætta einkavæðingu og byggja raunveruleg velferðarkerfi og tryggja réttindi þeirra sem ferðast á milli landa til að vinna, hvort sem það eru innflytjendur, hælisleitendur eða flóttafólk.
Verkefnin eru risavaxin en leiðin til aukinnar hagsældar og aukins jöfnuðar er í gegnum sterka verkalýðshreyfingu, hvort sem við erum stödd á Íslandi eða á Indlandi.
Höfundur er forseti ASÍ.
