Undanfarin tvö ár eða svo hafa umfjallanir um byltingu í fjármálageiranum verið fyrirferðamiklar. Þær hafa oft snúist um bálkakeðjur (Blockchain) og rafmyntir (cryptocurrency), og hvernig ný tækni er að opna leiðir til að stunda viðskipti með öðrum hætti en áður hefur þekkst.
Fréttir af íslenska sprotafyrirtækinu Monerium, sem hefur nú fengið leyfi frá FME til að gefa út rafeyri í íslenskum krónum fyrir bálkakeðjur, vekja mann til umhugsunar um að breyttir tímar séu í vændum.
Á næstu mánuðum hyggst Monerium sækja um skráningu víðar í Evrópu og „bálkakeðjuvæða“ gjaldmiðla fleiri þjóða, eins og það var nefnt í umfjöllun Morgunblaðsins.
Þetta er spennandi og vonandi mun þessum íslenska sprota takast að ná góðum árangri, og hjálpa til við að leysa vandamál sem leysa þarf.
Í dag staðfesti síðan Facebook orðróm undanfarinna mánaða, um að félagið sem tengir saman rúmlega tvo milljarða manna með samfélagsneti sínu, ætli sér að setja eigin rafmynt, Libra, í loftið á næsta ári.
Í mínum huga er eitt alveg öruggt, á þessum tímapunkti: Enginn veit með vissu hvernig málin munu þróast og þrátt fyrir að margir átti sig vel á tækninni og virkni hennar, þá er erfitt að segja til um hvað er framundan.
Nokkur atriði og örsögur hafa þó vakið mig - leikmann sem hefur algjöra yfirborðsþekkingu á þessum málum, þrátt fyrir tilraunir til að ná betri þekkingu á málunum (ég hef ekki gefist upp) - til umhugsunar um að eitthvað mikið sé í vændum, þegar kemur að innreið tæknirisanna á fjármálamarkað.
1. Ég fékk bekkjarbróður minn og æskuvin í heimsókn á vormánuðum í fyrra, en hann hefur lengi starfað við hjálparstörf og flóttamannahjálp. Hann var staddur hér í Seattle til að sækja ráðstefnu um hvernig bálkakeðjur geta umbylt hjálparstarfi og stuðlað að meiri skilvirkni þegar kemur að fjármagnsflutningum og rekjanleika. Ráðstefnan var haldin á vegum Bill and Melinda Gates Foundation, sem er stærsti einkafjárfestir í hjálpar- og þróunarstarfi í heiminum.
Þetta vakti mig til umhugsunar um að bálkakeðjutæknin væri þá kannski hið besta mál, ef hún getur leitt til meiri áreiðanleika, fækkað milliliðum - eitthvað sem skiptir miklu máli í hjálparstarfi - og stuðlað að meiri hagkvæmni, t.d. í hjálpar- og þróunarstarfi.
2. Á dögunum ræddi ég bálkakeðju tæknina við mann sem er einn æðstu stjórnenda Salesforce hér á Seattle svæðinu, eiginlega samfellt í eina kvöldstund. Hann hafði mikla trú á þessari tækni, en sagði að hann hugsaði yfirleitt bara í 3 og 12 mánaða tímarömmum og alveg í takt við uppfærslur á þeim hluta hugbúnaðarins sem hann væri að starfa við. En núna er þetta farið að koma inn á umræðuskjölin fyrir uppfærslurnar; bálkakeðjur og rafmyntir, og hvernig tæknin mun geta nýst notendum sem best. Það er því greinilega eitthvað að gerast, sagði hann.
Mér fannst þetta upplýsandi nálgun. Hversu hröð verður þróunin? Það er ekki gott að segja, en neytendur og notendur munu alveg stýra þróuninni (og stjórnmálamenn, þeir stýra lögum og reglum).
3. Í fyrra fékk ég mér Amazon greiðslukort og get ég nú verslað allt á Amazon með föstum 5 prósent afslætti og fengið 1 prósent afslátt á allri annarri neyslu, í gegnum kortið hjá Amazon. Það sem mér fannst merkilegast við þessa innreið Amazon á greiðslukortamarkað - sem hófst formlega í fyrra, um það bil ári á undan Apple - er að fyrirtækið er með þessu búið að koma sér vel fyrir í hinu flókna greiðslumatskerfi í Bandaríkjunum (Credit Score), og byrjað að lána til að fólks og greina möguleikana.
Mér fannst þetta merkilegt og ég fékk þá tilfinningu þegar ég fékk kortið í hendurnar, að eitthvað mikið væri framundan í fjártækni, sem erfitt væri að átta sig á hvert muni leiða.
Það er sama tilfinning og ég fæ, þegar ég hugsa til þess að Facebook sé að fara setja rafmynt í loftið, sem stofnandinn og forstjórinn, Mark Zuckerberg, vonast til að muni veita Bandaríkjadalnum, langstærstu forðamynt heims, samkeppni.
Áhyggjuraddirnar eru miklar, eins og lesa má um í umfjöllun Bloomberg í dag, þar sem eftirlitsstofnanir munu væntanlega fylgjast vel með fjármálastöðugleikaáhrifum.
En hvernig munu áhrifin verða á Íslandi?
Enginn hefur svörin við því, en það er ekki hægt annað en að hugsa til þess, að mögulega verði það okkur hindrun til framtíðar, að vera með íslensku krónuna og það fyrirkomulag sem í gildi er á Íslandi í peningakerfinu.
Hún verður eflaust til þess að hægja á innkomu alþjóðlegrar fjármálaþjónustu og fjártækni frá alþjóðlegum tæknirisum, sem munu búa yfir mun áreiðanlegri greiðslumatsupplýsingum um alla lántakendur, þvert á landamæri, og geta boðið betri kjör en hefðbundnir bankar.
En vandi er um slíkt að spá, og kannski best að fullyrða sem minnst um þessa merkilegu tíma sem eflaust eru framundan á fjármálamörkuðum.
