Vonandi verður bið á því að við þurfum að upplifa annað eins ár og 2020. Hver átti von á að við gengum í gegnum þær aðstæður sem nú ríkja þar sem skæð veira skekur heiminn allan? Ástandið kallar á æðruleysi og samstöðu. Í æðruleysi felst m.a. að sætta sig við það sem ekki fæst breytt. Enginn er beinlínis sökudólgur og enginn er óhultur. Veiran er sameiginlegur óvinur og allir, án tillits til samskipta eða sambanda, vináttu eða ágreinings, þurfa að berjast gegn vánni.
Við höfum öll verið sammála um að ætla ekki að leyfa þessum skæða sjúkdómi að höggva skörð í samfélagið okkar með tilheyrandi sársauka og hörmungum. Öll höfum við einnig verið sammála um að standa vörð um viðkvæma hópa, þá sem hafa verið og eru veikir. Margir hafa misst lífsviðurværi sitt sem getur tekið toll af heilsu fólks. Þeir sem hafa alið önn fyrir sér og sínum eru skyndilega komnir á atvinnuleysisbætur. Hugur okkar í Flokki fólksins er hjá þessu fólki og fjölskyldum þeirra.
Þakkir til starfsmanna borgarinnar
Það er mat fulltrúa Flokks fólksins að ásamt því að sinna vel fólkinu, ekki eingöngu á erfiðleikatímum heldur alltaf, ber okkur sem stjórnvald á neyðartímum að stappa í það stálinu, blása í það von og trú. Við sem kjörnir fulltrúar eigum að haga okkur eins og skipstjórar, fara síðust frá borði, ef nota má þá samlíkingu.
Ég er stoltur fulltrúi Flokks fólksins í borgarstjórn. Flokkurinn er vakinn og sofinn yfir þörfum fólks og að það fái þörfum sínum mætt eins og lög gera ráð fyrir. Kjörorð okkar er „Fólkið fyrst.“ Flokkur fólksins berst gegn fátækt og misrétti og við berjumst fyrir bættum kjörum og aðstæðum þeirra verst settu. Mörgum eldri borgurum og öryrkjum líður illa í ríku samfélagi okkar. Engin ætti að þurfa að hafa áhyggjur af grunnþörfum. Hópur hinna lakast settu er oft falinn og um hann ríkir jafnvel þöggun.
Starfsfólk Reykjavíkurborgar hefur staðið sig vel við þessar aðstæður. Flokkur fólksins kann þeim öllum bestu þakkir fyrir.
Fátækt er staðreynd
Fátækt meðal barna á Íslandi er staðreynd og á sér margar birtingarmyndir. Enda þótt við sjáum ekki fólk liggjandi á götunni eða grátandi börn að betla, eru allt of margir á vergangi með börnin sín. Börn einstæðra foreldra búa oft við sárafátækt. Foreldrar á lægstu launum eru líklegust til að vera hluti af þessum hópi.
Foreldrar sem eru aðþrengdir fjárhagslega þurfa að forgangsraða ef endar ná ekki saman og þá koma grunnþarfir fyrst. Börn fátækra foreldra sitja ekki við sama borð og börn efnameiri foreldra. Í mörgum tilfellum fer stærsti hluti launa láglaunafólks í húsaleigu, allt að 80%. Það er ómögulegt að ná endum saman þegar 20% launa þurfa að duga fyrir öllu öðru. Þessi staða hefur ríkt í Reykjavík í meira en áratug.
Til að tryggja að ekkert fátækt barn sé svangt í skólanum lögðum við til á árinu að öll börn í leik- og grunnskólum borgarinnar fái fríar skólamáltíðir. Sú tillaga var felld. Við höfum líka lagt til að fresta gjaldskrárhækkunum um eitt ár í ljósi ástandsins í þjóðfélaginu eða afnema hagræðingarkröfu á skóla- og frístundasviði og velferðarsviði árið 2021. Til viðbótar höfum við lagt til hækkun á úthlutun fjárhæðar fyrir íslenskukennslu barna af erlendum uppruna sem eru verst sett í íslensku, afnám tekjutengingar húsnæðisstuðnings, fjölgun stöðugilda sálfræðinga í skólum og að vannýttar fjárhæðir Frístundakortsins vegna COVID færist yfir á næsta ár, 2021. Allt eru þetta tillögur sem miða að því að létta íbúum borgarinnar róðurinn í kreppuástandi. Þetta eru eingöngu nokkur dæmi um tillögur okkar og allar hafa þær verið felldar af meirihlutanum.
Langir biðlistar rótgróið mein í Reykjavík
Hinn langi biðlisti barna til fagaðila skólaþjónustu er ólíðandi. Samkvæmt nýjum vef sem sýna lykiltölur eru um 800 börn á bið eftir fagfólki skólaþjónustu, um helmingur eftir fyrstu þjónustu. Langflest börn bíða eftir að komast til sálfræðings. Til að komast til talmeinafræðinga bíða yfir 200 börn. Mikill munur er á biðlistum eftir hverfum. Það kæmi ekki á óvart að foreldrar leiti sér að húsnæði þar sem staðan er góð í skóla hverfisins hvað varðar aðgengi að skólasálfræðingi og öðru fagfólki.
Velferðaryfirvöld segja að málum sé forgangsraðað eftir alvarleika. Það er ekki óeðlilegt en hafa verður í huga að mál getur orðið að bráðamáli í einni svipan sérstaklega ef barn hefur beðið lengi eftir aðstoð. Það sárvantar fleiri fagaðila til starfa til að sinna því dýrmætasta sem við eigum, börnunum. Tillaga Flokks fólksins í borgarstjórn um fjölgun stöðugilda fagaðila hefur ítrekað verið felld. Bíða á eftir frumvarpi félagsmálaráðherra sem á að samþætta þjónustuna. Kosningar eru á næsta ári og því fátt fast í hendi þegar kemur að metnaðarfullu frumvarpi ráðherra. Eiga börnin bara að bíða þangað til?
Sykurhúðaður sýndarveruleiki
Á árinu 2020 hefur fulltrúi Flokks fólksins lagt fram vel yfir 100 mál í borgarstjórn. Þetta eru á bilinu 60-70 tillögur og 50-60 fyrirspurnir. Eingöngu þrjár tillögur voru samþykktar sem allar sneru að viðspyrnu aðgerðum vegna faraldursins. Um 25 tillögum var vísað frá eða felldar en önnur mál sitja einhvers staðar föst í kerfinu, vísað til fagráða eða stjórna. Meirihlutinn hefur hins vegar tekið til sín nokkrar tillögur og gert að sínum í skjóli þess að breyta þurfi kannski einni setningu, eða með þeim rökum að það átti hvort eð er að gera þetta.
Í þessu kristallast sú staðreynd að síðustu meirihlutar í borginni og sá sem nú er, forgangsraða þjónustu við fólkið ekki ofarlega. Frekar hefur verið lögð áhersla á skreytingar eða verkefni sem vel mega bíða betri tíma. Smáar sem stórar framkvæmdir og alls kyns sérstök verkefni: viti, mathöll, torg, braggi, þrengingar gatna, stíga, flest sem kemur ekki beint lífsviðurværi fólks við.
Ennþá er t.d. bragginn óuppgerður, ekki aðeins í orðsins fyllstu merkingu, heldur sem fjármálaklúður. Minnisvarði um hvernig kaupin gengu á eyrinni: skortur á eftirliti, vanáætlanir, verk gerð án útboðs, án samninga, jafnvel án heimildar. Viðreisn, VG og Píratar hafa staðið vörð um þetta verklag og varið það. Öll bera þau ábyrgðina.
Þykjustusamráð við borgarana
Fá hugtök hafa sennilega verið orðuð eins oft á þessu kjörtímabili og hugtakið samráð. Hugtakið samráð hefur komið upp í málum eins og Laugavegslokunum, um Skerjafjörð, skólamál í norðanverðum Grafarvogi, svokallaðan Sjómannareit, aðgengismál fatlaðra og margt fleira. Meirihlutinn í borgarstjórn hefur sínar eigin skilgreiningar á hvað samráð er og ekkert í þeirri skilgreiningu segir til um hvort bjóða eigi borgarbúum að ákvörðunarborðinu.
Þegar kallað er eftir samráði milli meirihluta og minnihluta eru algeng viðbrögð meirihlutans að segja: „Þetta stendur í meirihlutasáttmálanum, þetta er okkar stefna og allir vissu hver hún var þegar við vorum kosin.“ Við svona aðstæður skapar meirihlutinn sýndarlýðræði. Þau þykjast hlusta á alla borgarbúa en gera það ekki. Ef samráð á að vera í alvöru þurfa fulltrúar notenda að vera í öllum samráðshópum, á öllum STIGUM, líka á byrjunarstigi velferðarsviðsins sem og annarra sviða og aðkoma þeirra að vera virk á öllum stigum frá byrjun til enda. Ég vil minna hér á kjörorð fatlaðra í þessu sambandi: „Ekkert um okkur án okkar!“ Þessi hópur veit hvað hann er að tala um í þessum efnum.
Farleiðir og umhverfismál
Almenningssamgöngur hafa heldur ekki staðið fötluðu fólki til boða. Loksins á nú að bjóða út fyrsta áfanga framkvæmda við endurbætur á umhverfi strætisvagnabiðstöðva. Staðan er slæm á meira en 500 stöðum, bæði aðgengi og yfirborð. Samkvæmt kynningu sem flutt var í skipulags- og samgönguráði, er aðgengi eiginlega hvergi gott og yfirborð aðeins gott á 11 stöðum af 556 stöðum.
Aðgengi að strætisvagnabiðstöðvum hefur auðvitað komið verst niður á fötluðu fólki. Strætó, sem almenningssamgöngur, hefur ekki verið raunhæfur kostur fyrir fatlað fólk og þess vegna eru almenningssamgöngur lítið notaðar af hreyfihömluðu, sjónskertu og blindu fólki. Ástandið er það slæmt að reikna má með löngum tíma að gera ástandið viðunandi, hvað þá fullnægjandi.
Meirihlutanum verður tíðrætt um „græna planið“ svokallaða sem á að sýna hvað þau eru umhverfisvæn. Hvað með lagningu Arnarnesvegar? Hversu græn getur sú framkvæmd verið? Hraðbraut ofan í Vetrargarð. Hraðbraut sem klýfur Vatnsendahvarf að endilöngu mun draga úr framtíðarmöguleikum Vetrargarðsins og svæðisins í heild. Náttúrulegar fjörur eru að verða fágætar í Reykjavík. Landfylling í tengslum við uppbyggingu íbúðahverfis t.d. í Skerjafirði munu skerða náttúrulegar fjörur í Reykjavík, Náttúrufræðistofnun hefur mælst til að fjörulífi verði ekki raskað. Forsendur fyrir þéttingu byggðar, og þeirri hagkvæmni sem því getur fylgt, eiga ekki að byggjast á því að raska lífríkustu svæðum Reykjavíkur. Sumar fjörur einkennast af leirum, aðrar af þaragróðri. Þetta eru mikilvæg svæði fyrir smádýr og fugla.
Lífið í minnihlutanum
Hvernig er svo að vera í minnihluta? Sem kjörinn fulltrúi í minnihluta hefur maður ekki mikil áhrif. Að leggja fram bókun er eiginlega eini farvegurinn til að opinbera skoðun á máli eða afgreiðslu mála og með bókun er hægt að koma upplýsingum til fólksins. Við getum lagt fram fyrirspurnir og við fáum svör. Bókanir Flokks fólksins skipta hundruðum og má sjá þær allar á heimasíðunni www.kolbrunbaldurs.is
Tillaga frá minnihluta hefur aldrei (kannski einu sinni) verið samþykkt á sjálfum fundum borgarstjórnar. Margoft hefur aðeins munað einu atkvæði sem þessi tæpi meirihluti hefur umfram minnihlutann. Allmörg tilvik eru þar sem meirihlutanum líkar tillaga minnihlutans og gerir hana þá að sinni, stundum samstundis eða síðar. En þá er þess vel gætt að aftengja hana uppruna sínum.
Lokaorð
Flokkur fólksins vill að öllu fólki, líði vel í borginni. Við höfum efni á því. Fólk þarf að finna til öryggis, að stjórnvöld láti það sig varða og að það þurfi ekki að kvíða morgundeginum. Að það hafi fæði, klæði og húsnæði, og komist milli staða án vandræða til að sinna störfum sínum og öðrum skyldum. Ef þessir þættir eru ekki í lagi skiptir litlu máli hvernig umhverfið er, hvort þú hafir bragga, pálma eða Laugaveginn í breyttri göngugötumynd. Kjörorð okkar í Flokki fólksins er Fólkið fyrst!
Ég óska borgarbúum og landsmönnum öllum friðar yfir hátíðarnar og gleðilegs árs.
Höfundur er oddviti Flokks fólksins í borgarstjórn Reykjavíkur
