Per­sónu­vernd hefur kom­ist að þeirri nið­ur­stöðu að Sig­ríður Björk Guð­jóns­dótt­ir, lög­reglu­stjóri höf­uð­borg­ar­svæð­is­ins, hafi brotið lög með miðlun upp­lýs­inga um hæl­is­leit­and­ann Tony Omos og fleiri til Gísla Freys Val­dórs­son­ar, fyrrum aðstoð­ar­manns Hönnu Birna Krist­jáns­dótt­ur, þá inn­an­rík­is­ráð­herra. Nið­ur­staðan er alveg skýr. Sam­kvæmt henni hafi það  „farið í bága við“ við tvær máls­greinar tveggja greina um per­sónu­vernd og með­ferð per­sónu­upp­lýs­inga að miðla gögn­unum með þessum hætti. (1. og 2. mgr. 11. og 12. gr. laga nr. 77/2000)

Það er eng­inn vafi á því að þetta er nið­ur­stað­an. Það má vel vera að þarna sé verið að fjalla um form frekar en efni, en Sig­ríður Björk braut lög að mati Per­sónu­vernd­ar.

Ekki lög­brot ef þú veist ekki að um lög­brot sé að ræða?

Sig­ríður Björk mætti í við­tal við RÚV á föstu­dag, eftir að Kjarn­inn hafði birt úrskurð Per­sónu­verndar fyrstur fjöl­miðla. Þar sagð­ist hún ekki telja að hún hefði brotið lög. Í yfir­lýs­ingu sem hún sendi seg­ist hún, sem send­andi upp­lýs­ing­anna, ein­fald­lega hvorki getað „vitað né tryggt“ að miðlun skýrslu­draga um hæl­is­leit­end­urna hafi verið óheim­il.

Þetta er maka­laus mál­flutn­ing­ur. Getur íbúi í rétt­ar­ríki raun­veru­lega borið fyrir sig að hann hafi ekki brotið lög, þegar eft­ir­lits­að­ili hefur kom­ist að þeirri nið­ur­stöðu að hann hafi sann­ar­lega gert það, ein­fald­lega vegna þess að hann hafi ekki vitað að hann hafi verið að brjóta lög? Á lög­brotið þá ekki að hafa neinar afleið­ing­ar? Geta helstu kúnnar þess emb­ættis sem Sig­ríður Björk stýr­ir, lög­regl­unnar á höf­uð­borg­ar­svæð­inu, borið fyrir sig sömu rök? Að síbrot þeirra séu í raun ekki lög­brot vegna þess að þeir vissu ekki að þeir væru að brjóta lög? Eða gilda aðrar reglur og önnur lög um þá en lög­reglu­stjór­ann?

Geta helstu kúnnar þess emb­ættis sem Sig­ríður Björk stýr­ir, lög­regl­unnar á höf­uð­borg­ar­svæð­inu, borið fyrir sig sömu rök? Að síbrot þeirra séu í raun ekki lög­brot vegna þess að þeir vissu ekki að þeir væru að brjóta lög? Eða gilda aðrar reglur og önnur lög um þá en lögreglustjórann?

Og hvaða skila­boð sendir það út í sam­fé­lagið ef lög­reglu­stjóri langstærsta umdæmis lands­ins má brjóta lög án afleið­inga? Er hún hafin yfir lög? Þarf lög­reglu­stjóri ekki að mæta afleið­ingum gjörða sinna þegar hann brýtur sam­fé­lags­sátt­mál­ann en ætlar samt áfram að útdeila rétt­læti gagn­vart öðrum sem gera það? Það er ekki sér­lega trú­verð­ugt.

Það vantar botn í málið

Það er margt í úrskurði Per­sónu­verndar sem er afar áhuga­vert. Í minn­is­blað­inu fræga, sem Gísli Freyr hefur verið dæmdur fyrir að leka í fjöl­miðla, var búið að bæta við upp­lýs­ingum um að Omos væri við­rið­inn mansals­mál sem voru ekki í upp­runa­lega minn­is­blað­inu. Gísli Freyr hefur við­ur­kennt að hafa bætt þeim upp­lýs­ingum við minn­is­blað­ið. Hann hefur hins vegar neitað því stað­fast­lega að Sig­ríður Björk hafi sent honum þær upp­lýs­ing­ar. Þeirra skeyta­send­ingar hafi átt sér stað 20. nóv­em­ber 2013, sama dag og fjöl­miðl­arnir birtu fréttir byggðar á minn­is­blað­inu. Sig­ríður Björk hefur haldið hinu sama fram. Greint hefur verið frá því í fjöl­miðlum að Gísli Freyr og Sig­ríður Björk hafi talað saman í síma þennan sama morg­un.

Við rann­sókn sína kall­aði Per­sónu­vernd eftir tölvu­póst­sam­skiptum Gísla Freys og Sig­ríðar Bjark­ar, sem áttu að hafa átt sér stað 20. nóv­em­ber 2013 en eru ekki skráð í mála­skrá­ar­kerfi lög­regl­unn­ar. Gísli Freyr sagð­ist ekki hafa tölvu­póst­sam­skiptin undir höndum og Sig­ríður Björk sendi Per­sónu­vernd útprentun af tölvu­bréfi síns til Gísla Freys, auð­kenndu sem „Trún­að­ar­mál“ í efn­is­línu en með svohljóð­andi texta í meg­in­máli: „Sent skv. umtali. Hefur ekki verið sýnt öðrum í þessu formi.“

Sama dag og þessi gögn bár­ust sendi Sig­ríður Björk Per­sónu­vernd tölvu­bréf sem hafði að geyma skjá­mynd af tengiliða­upp­lýs­ingum fyrir Gísla Frey, þar á meðal net­fang, en af skjá­mynd­inni má sjá að þessar tengiliða­upp­lýs­ingar birt­ast í sam­hengi við fyrr­greint tölvu­bréf til Gísla Freys. Í nið­ur­stöð­unni segir hins veg­ar: „Í tölvu­bréf­inu sjálfu birt­ist ekki sjálft net­fangið heldur aðeins nafn hans, en í tengiliða­upp­lýs­ing­unum kemur fram að tölvu­bréfið hafi verið sent á vinnu­net­fang hans hjá inn­an­rík­is­ráðu­neyt­in­u.“

­Sam­kvæmt þess­ari lýs­ingu er alls ekki hafið yfir allan vafa hvenær Sig­ríður Björk sendi upp­lýs­ing­arnar á Gísla Freyr og þar af leið­andi ekki skýrt hvort að þær upp­lýs­ingar hafi myndað and­lag þess sem hann bætti við lekna minn­is­blað­ið.

Sam­kvæmt þess­ari lýs­ingu er alls ekki hafið yfir allan vafa hvenær Sig­ríður Björk sendi upp­lýs­ing­arnar á Gísla Freyr og þar af leið­andi ekki skýrt hvort að þær upp­lýs­ingar hafi myndað and­lag þess sem hann bætti við lekna minn­is­blað­ið. Per­sónu­vernd fær ein­fald­lega afrit af tölvu­pósti sem Sig­ríður Björk segir að hafi verið sendur 20. nóv­em­ber 2013 til Gísla Freys. Það er kannski ekki Per­sónu­verndar að kanna sann­leiks­gildi þessa bet­ur, en það ætti ein­hver að þurfa að gera það. Botn er ekki kom­inn í það hvort Sig­ríður Björk hafi veitt Gísla Frey umræddar upp­lýs­ing­ar.

Af hverju sagði hún ekki neitt?

Og það er ekki sér­lega mikil ástæða til að treysta því að Sig­ríður Björk hafi mik­inn vilja til að upp­lýsa um alla fleti þessa máls. Það er væg­ast sagt, umhugs­un­ar­efni af hverju hún til­kynnti aldrei þeim sem rann­sök­uðu leka­málið um sam­skipti sín við Gísla Frey þessa daga í nóv­em­ber 2013. Mán­uðum saman var verið að rann­saka hver hafði lekið minn­is­blað­inu og Gísli Freyr var sá sem lá helst undir grun. Aug­ljóst var að upp­lýs­ingar um þessi sam­skipti hefðu skipt gríð­ar­lega miklu máli fyrir rann­sókn­ina.

Varla getur leka­málið hafa farið fram­hjá Sig­ríði Björk? Fréttir sem hafa verið sagðar af því hlaupa á hund­ruðum hið minnsta. Um stærsta frétta­mál síð­asta árs er að ræða.

Varla getur leka­málið hafa farið fram­hjá Sig­ríði Björk? Fréttir sem hafa verið sagðar af því hlaupa á hund­ruðum hið minnsta. Um stærsta frétta­mál síð­asta árs er að ræða. Það er því algjör­lega óskilj­an­legt að Sig­ríður Björk, fyrst sem lög­reglu­stjór­inn á Suð­ur­nesjum og síðar sem lög­reglu­stjóri höf­uð­borg­ar­svæð­is­ins (Hanna Birna skip­aði hana í það starf sum­arið 2014 eftir að Stefán Eiríks­son hafði hætt), hafi aldrei dottið í hug að pikka í kollega sína, og síðar und­ir­menn sína, og láta þá vita af því að Gísli Freyr hefði beðið hana um upp­lýs­ingar um Tony Omos í nóv­em­ber 2013.

Þegar dylgjum og spuna er ýtt til hliðar

Það má vel vera að við ákveðum að taka enn einn þvældan snún­ing á þessu máli í umræð­unni. Það var reynt að gera Gísla Frey að fórn­ar­lambi í leka­mál­inu, þangað til að hann ját­aði og hlaut dóm. Það var reynt að gera Hönnu Birnu að fórn­ar­lambi, þar til að hún sagði af sér og umboðs­maður Alþingis tók hana póli­tískt af lífi með nið­ur­stöðu sinni um vald­níðslu­til­burði gagn­vart Stef­áni Eiríks­syni. Og nú er verið að reyna að gera Sig­ríði Björk að fórn­ar­lambi. Að það séu ein­hverjir af ann­ar­legum hvötum að draga hana nið­ur. Að sam­særi sé í gangi. Að það sé engin ástæða fyrir hana að segja af sér vegna hegð­unar í starfi sem eft­ir­lits­stofnun segir að brjóti í bága við lög.

En þegar dylgj­unum og spunanum er ýtt til hliðar stendur eftir nakin nið­ur­staða: Lög­reglu­stjóri braut lög. Getur hann setið áfram sem slíkur og beitt refs­ingum gagn­vart öðrum borg­urum þegar hann telur sig sjálfan ekki þurfa að búa við sama veru­leika? Auð­vitað ekki. Almenn­ingur þarf að treysta lög­reglu­stjóra.

Það traust er ekki lengur fyrir hendi.