Síð­asta heila ár þessa kjör­tíma­bils er eft­ir­minni­legt. Borg­ar­stjórn­ar­fundir geta verið 12 tíma lang­ir. Borg­ar­full­trúar eru 23 og flokk­arnir 8. Við Sjálf­stæð­is­menn lögðum fram fjöl­margar til­lögur sem flestar voru felld­ar, en ein­staka til­lögur fengu þó braut­ar­gengi. Stundum sjá menn ljós­ið.

Á árinu voru teknar í notkun fyrstu „snjöllu gang­braut­irn­ar“, en þær lýsa upp þá sem ganga yfir þá líkt og á sviði. Ljósin kvikna þegar gengið er yfir. Þessi tækni eykur öryggi þeirra sem ganga yfir á ein­faldan hátt. Við lögðum þetta til vorið 2019 og það var sam­þykkt sam­hljóða í borg­ar­stjórn. Nú eru fyrstu ljósin komin upp og sjá má dæmi um það á nýrri gang­braut milli Mela­skóla og Haga­skóla. Annað lítið dæmi um hug­mynd sem ekki var slegin af borð­inu er til­laga um bætt aðgengi að strönd­inni vest­ast í vest­ur­bæn­um. Strand­lengjan við Ána­naust og Eiðs­granda er meira en kíló­meter að lengd. Hún er með miklum sjó­varn­ar­garði, en aðgengi fólks að sjónum og fal­legu útsýn­inu er lítið og erfitt yfir­ferð­ar. Við erum borgin við sund­in, en þessi strönd hefur verið óað­gengi­leg fólki um nokkurn tíma. Ég lagði til í skipu­lags­ráði að þetta yrði bætt og sam­þykkt var að vinna að því. Þegar komið er niður fyrir varn­ar­garð­inn blasir við fal­leg sjáv­ar­sýn og kyrrð. Sól­ar­lagið er fal­legt á sum­ar­kvöldum á þessum stað. Í Lissa­bon er aðgengi að sjónum víða stallað í bergi sem flæðir að við sjáv­ar­flóð út á fjöru. Það færi vel að hafa slíkan stað við Ána­naust. Þó átök séu lík­leg­ust til að rata í fjöl­miðla eru mér ekki síður eft­ir­minni­leg þau mál sem ná að miða okkur áfram í átt að betri borg.

Breyt­ingar í borg­inni

Í síð­ustu kosn­ingum náðum við því mark­miði að Sjálf­stæð­is­flokk­ur­inn yrði stærsti flokk­ur­inn í borg­inni á ný, en hann hafði ekki verið það frá því 2006. Hitt mark­miðið sem var að fella meiri­hlut­ann tók­st, en mörgum að óvörum tók Við­reisn saman við Sam­fylk­ing­una um sam­starf. Við höfum leitt stjórn­ar­and­stöð­una með mál­efna­legri gagn­rýni en líka með upp­byggi­legum til­lög­um. Á síð­asta fundi borg­ar­stjórnar lögðum við til form­legan sam­ráðs­vett­vang borg­ar­innar við aðila vinnu­mark­að­ar­ins um hús­næð­is- og sam­göngu­mál. Ljóst er að næstu kjara­samn­ingar munu snú­ast um kaup­mátt og verð­bólgu. Hús­næði er þar mjög stórt atriði, enda hefur hús­næð­is­verð verið drif­kraftur verð­bólg­unnar á kjör­tíma­bil­inu. Leiðin út úr höfr­unga­hlaup­inu er fólgin í því að tryggja nægt fram­boð af bygg­ing­ar­lóð­um. Það er sú leið sem við höfum bent á. Sam­tök iðn­að­ar­ins og verka­lýðs­hreyf­ingin hafa tekið undir okkar sjónarmið. Seðla­bank­inn hefur jafn­framt bent á að brjóta þurfi nýtt land undir bygg­ingar og við­skipta­bank­arnir sáu sig knúna til að leið­rétta borg­ar­stjóra um lána­mál. Við vildum leiða þessi mál í form­legan far­veg í stað þess að borgin sé að munn­höggvast við aðila á mark­aði. Því miður var mál­inu vísað frá.

Á árinu var farið að huga að næsta kjör­tíma­bili og kosn­ing­unum og þegar þetta er skrifað hefur borg­ar­stjóri ekki ákveðið hvort hann ætli að halda áfram. Umræða um mögu­legt próf­kjör fór snemma af stað hjá okkur Sjálf­stæð­is­mönnum og voru ýmsar útfærslur rædd­ar. Ég var eini fram­bjóð­and­inn fyrir síð­ustu kosn­ingar sem fór í gegnum próf­kjör. Öðrum var stillt upp á lista af kjör­nefnd. Ég var spurður um hvort ég ætl­aði áfram og svar­aði því til að ég gerði það að óbreyttu. Nú hef ég hins vegar kom­ist að þeirri nið­ur­stöðu að það sé best að láta þetta kjör­tíma­bil duga og kveð núna sáttur eftir eft­ir­minni­legan og við­burða­ríkan tíma. Framundan eru kosn­ingar þar sem kosið verður um breyt­ing­ar. Ég er viss um að borg­ar­búar vilji opna Reykja­vík og breyta um kúrs.

Reykja­vík 2050

Í lok árs­ins er við hæfi að horfa fram á við. Flest bendir til þess að Ísland verði áfram eft­ir­sóttur staður til að búa á og til að ferð­ast til. Ný mann­fjölda­spá Hag­stof­unnar var birt núna í des­em­ber og nær hún til 2070. Sam­kvæmt mið­spánni verða Íslend­ingar 453 þús­und árið 2050. Það er fjölgun upp á 85 þús­und manns á 28 árum. Ef háspáin ræt­ist verða Íslend­ingar 538 þúsúnd árið 2050 og hefur þeim þá fjölgað um 170 þús­und. Rétt er að rifja upp að heild­ar­fjöldi á Íslandi var um 170 þús­und árið 1960.

Reykja­vík­ur­borg hefur gert ráð fyrir hóf­legri vexti en raunin hefur ver­ið. Van­metið þörf­ina fyrir hús­næði og sam­göngu­bæt­ur. Fyrstu vís­bend­ingar um þetta koma fram þegar fjölgun á höf­uð­borg­ar­svæð­inu er borin saman við fjölgun á lands­byggð­inni, en frá árinu 2019 hefur fimm ára með­al­tal verið hærra á lands­byggð­inni en á höf­uð­borg­ar­svæð­inu. Hærra hús­næð­is­verð er önnur vís­bend­ing, en skýrasta dæmið er þó minna fram­boð af hús­næði, en það hefur dreg­ist saman um 70% á síð­ustu tveimur árum. Ísland er bara eyja í land­fræði­legum skiln­ingi. Við erum hluti af EES-­svæð­inu, en þar búa 453 millj­ónir íbúa. Við erum með öðrum orðum innan við 0,1% af EES svæð­inu hvað mann­fjölda varð­ar. Á Íslandi eru laun með hæsta móti, kaup­máttur mik­ill og þjón­ustu góð. Sam­kvæmt lög­málum osmósunnar leitar vatnið þangað sem styrkur efna­blöndu er meiri. Það er með öðrum orðum lík­legt að fólk muni áfram leita hingað í leit að vinnu og fram­tíð. Síðan bæt­ist það við að fæð­ing­ar­tíðni á Íslandi er ein sú hæsta í Evr­ópu.

Nýsam­þykkt aðal­skipu­lag gildir til 2040. Þar er gert ráð fyrir frekar hóf­legum vexti og er gert ráð fyrir að byggðar verði 1 þús­und íbúðir á ári. Á árinu sem er að líða eru aðeins 450 lóðir afhent­ar. Það er langt undir við­miði borg­ar­innar sjálfr­ar. Þetta er meðal ann­ars vegna þess að ekki er byggt á nýju landi, en ein­göngu byggt á þétt­ing­ar­reitum sem taka langan tíma í þró­un. Borgin þarf að horfa lengra fram í tím­ann og skipu­leggja nýtt land til að vera sá val­kostur sem henni ber að vera. Ef við trúum því að það sé gott og öruggt að búa á Íslandi munum við sjá kröft­ugan vöxt. Þegar hús­næð­is­á­ætlun borg­ar­innar er skoðuð er ljóst að borgin er engan veg­inn til­búin að bregð­ast við slíkum vexti. Hér er því verk að vinna. Það sem þarf að gera er að skipu­leggja Keld­ur, Úlf­arsár­dal, BSÍ-reit­inn og Laug­ar­nestang­ann. Auk þess verða Ártúns­höfði og Skeifan mik­il­vægir þétt­ing­ar­reit­ir, en nýju svæðin sem við höfum lagt til að verði byggð eru lyk­il­at­riði til að ná jafn­vægi á mark­aði. Sama er að segja um sam­göng­urn­ar. Það er furðu­leg stað­reynd að Sunda­braut sé ekki inn á aðal­skipu­lag­inu eins og það er núna. Nýsam­þykkt.

Sunda­braut er arð­bær fram­kvæmd og jafn­framt talin fjár­hags­lega sjálf­bær. Þegar borin er saman bæt­ing umferðar í Ártúns­brekku vegna Sunda­brautar ann­ars vegar og borg­ar­línu hins vegar kemur í ljós að Sunda­braut bætir umferð í Ártúns­brekku 20X meira. Hún er því for­gangs­verk­efni sem þarf að koma á kortið og í gagn­ið. Reykja­vík er borgin við sund­in. Sunda­braut tengir tanga og nes og er hluti af hring­teng­ingu með Sæbraut. Í dag erum við með enga slíka teng­ingu. Madríd, London og París eru land­luktar borgir sem hafa hring­vegi í kringum sig svo fólk þurfi ekki að alltaf að aka í gegnum borg­irn­ar. Sunda­braut virkar eins og hring­teng­ing og léttir á álag­inu.

Sumir segja að það sé langt í að sjálf­keyr­andi bílar verði að veru­leika. Tíu ár segja sum­ir. En tíu ár er mjög stuttur tími í borg­ar­þró­un. Nú er einmitt rétti tím­inn til að und­ir­búa borg­ina undir fram­tíð­ina. Á sama hátt og við vorum fljót að til­einka okkur nýja fjar­skipta­tækni eigum við að til­einka okkur nýja sam­göngu­tækni. Orku­skipti eru að verða að veru­leika í bílum og síðan flug­vélum og bát­um. Þessi þróun verður hrað­ari á Íslandi en í flestum öðrum lönd­um. Á sama tíma er sjálf­virkni­væð­ing sem mun lækka kostnað í sam­göng­um, en jafn­framt létta á umferð og bæta öryggi. Þetta er ekk­ert minna en bylt­ing. Almenn­ings­sam­göngur fram­tíð­ar­innar verða fjöl­breyttar og snjall­ar. Þær verða sjálf­virkar og aðeins og hluta til línu­leg­ar.

Gleði­legt nýtt ár.

Höf­undur er odd­viti Sjálf­stæð­is­flokks­ins í Reykja­vík