Tíu staðreyndir um sölu á hlut Landsbankans í Borgun

VISA Borgun
Auglýsing

1 – Borgun er greiðslu­miðl­un­ar­fyr­ir­tæki ­sem býður við­skipta­vinum sínum færslu­hirð­ingu vegna t.d. Visa- og MasterCar­d-korta. Lands­bank­inn seld­i 31,2 pró­sent hlut sinn í Borgun til félags í eigu stjórn­enda fyr­ir­tæk­is­ins og ­með­fjár­festa þeirra þann 25. nóv­em­ber 2014 fyrir 2,2 millj­arða króna. Fjár­festa­hóp­ur­inn ­gerði fyrst til­boð í hlut­inn í mars 2014. Hlutur Lands­bank­ans, sem er að mest­u í rík­i­s­eigu, var ekki seldur í opnu sölu­ferli. Öðrum mögu­lega áhuga­söm­um ­kaup­endum bauðst því ekki að bjóða í hlut­inn. Kjarn­inn upp­lýsti um það þann 27. nóv­em­ber 2014 hverjir hefðu verið í fjár­festa­hópnum og hvernig salan hefð­i ­gengið fyrir sig. Á meðal þeirra var Einar Sveins­son, föð­ur­bróðir Bjarna Bene­dikts­son­ar, fjár­mála- og efna­hags­ráð­herra.

Miðað við hefð­bundna mæli­kvarða sem fjár­festar styðj­ast við í fjár­fest­ingum þótti verð­ið lágt, hvort sem miðað er við fyr­ir­tæki erlendis eða skráð fyr­ir­tæki á Íslandi.

2 – Í við­ræðum um kaup á hlut Lands­bank­ans í Borgun var stuðst við árs­reikn­ing Borg­unar fyrir árið 2013. Þann 23. júlí 2014 er und­ir­rituð vilja­yf­ir­lýs­ing milli Lands­bank­ans og fjár­festa­hóps­ins um samn­ings­við­ræð­ur. Sam­hliða óskaði Lands­bank­inn eftir frekari að­gangi að upp­lýs­ingum um Borgun og kynn­ingu á fjár­hags­stöðu þess og fram­tíð­ar­á­formum í því skyni að fá nið­ur­stöðu í til­boðs­verð­ið. Þar var Lands­bank­anum gerð grein fyrir því að Borgun ætl­aði sér að auka veru­lega ­færslu­hirð­ingu fyrir selj­endur í erlendum net­við­skipt­um, sem á end­anum tryggð­i ­Borgun stærri hlut­deild í sölu­and­virði Visa Europe. Í gögnum sem Lands­bank­inn sendi Alþingi í gær sagði að bank­inn hafi metið sem svo að „þeirri starf­semi [fylgdi] veru­leg áhætta og líkur vor­u taldar á að hún gæti leitt til tjóns hjá félag­inu og skaðað orð­spor Lands­bank­ans.“

Auglýsing

3 – Fjár­mála­eft­ir­litið sendi erindi til Lands­bank­ans vegna sölu á 31,2 pró­sent hlut í Borgun þann 3. des­em­ber 2014. Í erind­inu var óskað eft­ir öllum upp­lýs­ing­um  í tengslum við söl­una. Lands­bank­inn svar­aði erind­inu 9. des­em­ber og engar frek­ari athuga­semdir eða við­brögð komu frá Fjár­mála­eft­ir­lit­inu vegna máls­ins. 

4 – Full­trúar Lands­bank­ans fóru á fund efna­hags- og við­skipta­nefndar 8. des­em­ber 2014 til að svara fyrir söl­una á Borg­un. Á að­al­fundi Lands­bank­ans 2015 sagði Tryggvi Páls­son, for­maður banka­ráðs Lands­bank­ans, að betra hefði verið að aug­lýsa hlut­inn til sölu, og selja hann þannig í opnu og gagn­sæju ferli.

5 – Kjarn­inn greinir frá því þann 29. apríl 2015 að ákveðið hefð­i verið á aðal­fundi Borg­unar í febr­úar sama ár að greiða hlut­höfum félags­ins 800 millj­ónir króna í arð vegna frammi­stöðu fyr­ir­tæk­is­ins á árinu 2014, þeg­ar Lands­bank­inn var enn eig­andi að tæp­lega þriðj­ungs­hlut. Þetta var í fyrsta sinn ­sem arður var greiddur út úr félag­inu frá árinu 2007. Tæp­lega 250 millj­ón­ir króna féllu í hlut nýrra hlut­hafa, sem hefðu runnið til Lands­bank­ans ef hann hefði ekki selt hlut­inn.

6 – Þann 29. mars 2015 tók Fjár­mála­eft­ir­litið ákvörðun um sam­runa Lands­bank­ans og Spari­sjóðs Vest­manna­eyja. Lands­bank­inn eign­að­ist við það 0,41 ­pró­sent hlut í Borg­un. Sá hlutur var aug­lýstur til sölu 17. apríl 2015 og þeg­ar til­boðs­frestur rann út 3. maí höfðu þrjú til­boð borist. Hlut­ur­inn var á end­an­um ­seldur til Fast­eigna­fé­lags­ins Auð­brekku 17 ehf. fyrir 30 millj­ónir króna. Verðið var aðeins hærra á hlut en þegar 31,2 pró­sent hlut­ur­inn var seld­ur. Í fyrri við­skipt­unum var miðað við að heild­ar­virði Borg­unar væri sjö millj­arð­ar­ króna en í þeim seinni að það væri 7,3 millj­arðar króna. Auk þess verður að taka tillit til að eig­endur Borg­unar voru búnir að greiða sér út 800 millj­ónir króna í arð áður en salan átti sér stað.

7 – Samið var um val­rétt um kaup Visa Inc. á Visa Europe árið 2007. Val­rétt­ur­inn var ótíma­bund­inn. Nokkrum sinnum frá þeim tíma hafa farið af ­stað við­ræður um að Visa Inc. nýti kaup­rétt­inn. Þegar að Lands­bank­inn seld­i hlut sinn í borgun var í gildi vilja­yf­ir­lýs­ing um að ganga frá kaup­un­um. Fjórum ­dögum áður en Lands­bank­inn til­kynnti um söl­una á hlut sínum í Borgun birtist frétt á  heima­síðu Bloomberg-frétta­veit­unar, sem er ein stærsta við­skipta­f­rétta­veita í heimi, um að Visa Inc. gerði sér grein fyr­ir­ því að fyr­ir­tækið þyrfti að greiða meira en 1.300 millj­arða króna ef það ætl­að­i að nýta sér val­rétt sinn á kaupum á Visa Europe. Lands­bank­inn hef­ur ­borið fyrir sig að Valitor hafi gefið út Visa-kort fyrir bank­ann og því hafi hann ekki talið sig eiga jafn mikla hags­muni að gæta vegna val­rétt­ar­ins hjá ­Borg­un. Í nóv­em­ber 2015 lá fyrir að Visa Europe yrði selt og á hvaða verði.

8 – 20. jan­úar 2016 birti Morg­un­blaðið for­síðu­frétt um að kaup Visa Inc. á Visa Europe gætu skilað Borgun og öðru íslensku greiðslu­korta­fyr­ir­tæki, Valitor, á annan tug millj­arða króna. Visa Inc. mun lík­ast til greiða um þrjú þús­und millj­arða króna fyrir Visa Europe og það fé mun skipt­ast á milli þeirra útgef­enda Visa-korta í Evr­ópu sem eiga rétt á hlut­deild í Visa Europe. Lands­bank­inn átti hlut í bæði Borgun og Valitor. Þeg­ar ­bank­inn seldi hlut sinn í Borgun gerði hann ekki sam­komu­lag um hlut­deild í sölu­and­virði Visa Europe. Þegar hann seldi hlut sinn í Valitor í apríl 2015 ­gerði hann sam­komu­lag um við­bót­ar­greiðslu vegna þeirrar hlut­deildar Valitor í sölu­and­virði Visa Europe. Stjórn­endur Borg­unar hafa sagt að þeir hafi fyrst ­fengið upp­lýs­ingar um hugs­an­legan ávinn­ing fyr­ir­tæk­is­ins vegna söl­unar á Þor­láks­messu 2015.

Kjarn­inn greind­i frá því 25. jan­úar að Lands­bank­inn hefði átt rétt á sex til átta pró­sent af hlut­deild Borg­unar í sölu­and­virði Visa Europe ef fyr­ir­vari hefði verið sett­ur um greiðslur vegna söl­unnar áður en bank­inn seldi hlut sinn í Borg­un. Það hlut­fall miðar við erlend umsvif Borg­unar í lok árs 2013. Í lok árs 2014 höfð­u þau umsvif auk­ist umtals­vert þótt að mestur vöxtur hafi verið í þeim á árin­u 2015. 

9 – Eftir að frétt Morg­un­blaðs­ins birt­ist vís­aði Stein­þór Páls­son, ­for­stjóri Lands­bank­ans, meðal ann­ars til þess í við­tölum við fjöl­miðla að ­Sam­keppn­is­eft­ir­litið hefði sett þrýst­ing og lagt kröfur á bank­ann um að selja ­Borg­un. Sam­keppn­is­eft­ir­litið sendi frá sér frétta­til­kynn­ingu 21. jan­úar þar sem það seg­ist aldrei hafa sett Lands­bank­anum tíma­mörk eða önnur bind­andi skil­yrð­i varð­andi fyr­ir­komu­lag á sölu eign­ar­hluta bank­ans í Borg­un. Sala Lands­bank­ans á hlut­u­m sínum í Borgun og Valitor og til­högun hennar var því alfarið á for­ræði og á á­byrgð Lands­bank­ans,“ segir í til­kynn­ing­unni.  

10 – Rekstur Borg­unar hefur gengið afar vel und­an­farin ár. Borg­un hagn­að­ist um 1,3 millj­arða króna á árinu 2014. Sá hagn­aður bæt­ist við 993 milljón króna hagnað Borg­unar á árinu 2013. Sam­tals hagn­að­ist Borgun því um 2,3 millj­arða króna á tveimur árum, sem er aðeins meira en Eign­ar­halds­fé­lag­ið ­Borgun greiddi fyrir 31,2 pró­senta hlut Lands­bank­ans í Borg­un. Miðað við ­yf­ir­lýs­ingar stjórn­enda Borg­unar þá má ætla að mik­ill vöxtur fyr­ir­tæk­is­ins er­lendis í fyrra hafi skilað mjög góðri afkomu á árinu 2015. 

Tólf stjórn­end­ur ­Borg­unar sem tóku þátt í kaup­unum á hlut Lands­bank­ans eiga hlut sinn í gegn­um ­fé­lag sem heitir BPS ehf. Félagið á nú fimm pró­sent hlut í Borgun en ­Eign­ar­halds­fé­lagið Borg­un, sem sam­anstendur af með­fjár­festum þeirra sem keypt­u hlut Lands­bank­ans, á 29,38 pró­sent hlut. Eign­ar­halds­fé­lagið Borgun keypti 38 ­pró­sent af eign BPS í ágúst síð­ast­liðnum án þess að gerður hafi verið fyr­ir­vari um hlut­deild í mögu­legum hagn­aði vegna sölu á Visa Europe. Kaup­verðið var ­trún­að­ar­mál en sam­kvæmt heim­ildum Kjarn­ans var greitt mun hærra verð á hlut en þegar keypt var af Lands­bank­an­um  níu ­mán­uðum áður.



Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira eftir höfundinnÞórður Snær Júlíusson
Meira úr sama flokkiFréttaskýringar
None