Apple hefur um langt skeið verið eitt allra verð­mætasta ­fyr­ir­tæki heims­ins. Um tíma var virði þess nálægt 700 millj­örð­u­m ­Banda­ríkja­dala, snemma árs 2014. Gríð­ar­legur vöxtur hefur ein­kennt starf­sem­i ­fyr­ir­tæk­is­ins í meira en ára­tug. Raunar má rekja upp­hafið af ótrú­legri vel­gengni fyr­ir­tæk­is­ins í seinni tíð aftur til árs­ins 2001, þegar Steve Jobs heit­inn birtist nokkuð óvænt með nýja vöru, sem hann hafði mikla trú á. „Má ég kynna iPod,“ ­sagði hann, eftir að hafa rakið vanda­málin sem Apple vildi leysa á tón­list­ar­mark­aði. „Eng­inn mark­aðs­leið­andi, tæknin er til stað­ar­, not­enda­við­mótið ein­falt,“ sagði Jobs, með sínum sann­fær­andi en ofurein­falda hætti. Svo rakti hann með áhrifa­ríkum hætti, hvernig Apple sæi þessa stöð­u. 



Sumir segja þetta áhrifa­mestu tæknikynn­ingu sög­unn­ar, en eflaust má deila um það enda­laust.

Leið­andi fyr­ir­tæki

Frá þess­ari kynn­ingu hefur Apple verið leið­andi fyr­ir­tæki í heim­in­um, þeg­ar kemur að fjar­skipt­um, hug­bún­aði, hönn­un, mynda­véla­tækni og útgáfu­starf­semi. Þeg­ar iPod-inn kom á markað þá leyst­ust kraftar úr læð­ingi innan Apple sem erfitt að var að sjá fyrir hvernig myndu leiða til breyt­inga. Snjall­síma­væð­ing­in, sem sam­fé­lags­miðlar hafa ýtt undir með gjör­breyttu sam­skipta­mynstri fólks, hefur leitt til gríð­ar­legs fjár­streymis til Apple. 

Raunar eru fá for­dæmi í sög­unni fyrir við­lík­a fjár­hags­legri stöðu hjá fyr­ir­tæki eins og Apple hefur sýnt á und­an­förnum árum. Í lok árs 2014 átti fyr­ir­tækið um 200 millj­arða Banda­ríkja­dala í lausu fé. Þegar það gaf út skulda­bréf í fyrra, þá fékk fyr­ir­tækið nei­kvæða vext­i. Eft­ir­spurnin var slík, að það gat sótt sér ókeypis pen­inga þegar það þurfti að ­taka lán, keypt eigin bréf og end­ur­skipu­lagt fjár­hags­stöðu sína með hag­stæð­asta mögu­lega hætti.

Frá því Steve Jobs, stofn­andi og for­stjóri App­le, lést úr krabba­meini, 5. októ­ber 2011, þá hefur rekst­ur­inn verið í föstum skorðum og vöxt­ur­inn haldið áfram. Tim Cooke hefur stýrt þess­ari tækni­skútu í gegn­um ­mik­inn tekju­vöxt. En und­ir­liggj­andi hafa samt verið áhyggjur af því hvað mynd­i ­taka við, þegar vaxt­ar­kúrfan hægir á sér eða stöðvast.

Millj­arð­ar­mær­ingur spyr spurn­inga og selur

Maður er nefndur Carl Icahn. Hann er millj­arð­ar­mær­ingur og ­þykir með virt­ustu fjár­festum heims­ins þegar kemur að alþjóð­legri tækni. Hann fjár­festir í hluta­bréfum fyr­ir­tækja, sem eru að veðja á vöxt utan heima­svæð­is og þá einkum í Asíu. Icahn hefur á þessu ári verið að selja bréf sín í App­le, fyrir meira en fjóra millj­arða Banda­ríkja­dala.



Í síð­ustu viku dró til tíð­inda, þegar hann tjáði sig við fjöl­miðla og sagð­i á­hyggj­urnar einkum vera af Kína.„Ég hef áhyggjur af Kína og hvernig Apple mun reiða af þar,“ sagði Icahn í við­tali við Bloomberg.  Mark­aðsvirði Apple hefur lækkað jafnt og þétt að und­an­förnu, en segja má að það hafi hrunið niður á und­an­förnum dög­um. Á innan við einum degi lækkað það um sjö pró­sent, síð­ast­lið­inn mið­viku­dag, og er ­mark­aðsvirði þess nú um 520 millj­arða Banda­ríkja­dala. Lækk­unin á mark­aðsvirð­i frá það fór hæst árið 2014, nemur um 180 millj­örðum Banda­ríkja­dala, sem er ­upp­hæð sem er marg­falt hærri en virði Tesla, Amazon, Face­book, Twitter og Space X, sam­an­lag­t. 

Sett í íslenskan veru­leika þá nemur verð­falls­upp­hæðin 22 þús­und millj­örð­u­m króna, sem er á við tífalda árlega lands­fram­leiðslu Íslands. 



Stærð­irnar þegar Apple er ann­ars vegar eru því miklar, svo ekki sé fastar að orði kveð­ið.

Hvað ger­ist næst?

Stór spurn­ingin sem fjár­festar horfa til hér í Banda­ríkj­un­um, er hvað muni ger­ast næst. Eins og mál standa nú, þá er ekki talið lík­legt að App­le ­geti myndað mik­inn vöxt á næstu miss­er­um. Á fyrstu þremur mán­uðum árs­ins féll ­sala saman um þrettán pró­sent, miðað við sama árs­fjórð­ung fyrir ári. Þar með­ lauk ótrú­legu skeiði, sem taldi 51 árs­fjórð­ung, þar sem fyr­ir­tækið sýndi vöxt miðað við sama tímbil ári fyrr.

Eng­inn ætti þó að afskrifa App­le, þrátt fyrir að fyr­ir­tækið standi um margt á tíma­mótum þessi miss­er­in. Vörur fyr­ir­tæk­is­ins er ennþá gríð­ar­lega eft­ir­sótt­ar, þrátt fyrir allt. Tekj­urnar námu 50,6 millj­örðum Banda­ríkja­dala á fyrsta árs­fjórð­ungi, en flestar spár höfðu gert ráð fyrir að minnsta kosti 52 millj­örð­u­m ­Banda­ríkja­dala. Einkum er það fall á sölu á iPhone símum sem er að valda því, að tekjur vaxa ekki milli ára, og því eru miklar vonir bundnar við að App­le komi fram með eitt­hvað óvænt og not­enda­vænt – eins og Steve Jobs var fræg­ur ­fyrir – á næstu miss­er­um. Margir hafa horft til inn­reiðar á bíla­markað og einnig á orku­mark­að, með umhverf­is­vænum tækni­lausn­um. 

Allt mun þetta skýrast, þegar fram­tíðin ber að dyr­um. Þannig var það oft hjá Jobs.