Í dag skrifuðu fulltrúar allra aðildarríkja Atlantshafsbandalagsins (NATO) undir aðildarsamning Svartfjallalands að bandalaginu. Skrifað var undir aðildarsamninginn í höfuðstöðvum NATO í Brussel, þar sem fundur utanríkisráðherra NATO-aðildarríkja stendur yfir. Búist er við því að það taki allt að 18 mánuði fyrir aðildarríkin að staðfesta aðild Svartfjallalands en að því loknu verður landið 29. aðildarríki NATO.
Jens Stoltenberg, framkvæmdastjóri NATO, sagði á blaðamannafundi sem haldin var fyrr í dag vegna undirskriftarinnar, að Svartfjallaland fái strax sæti við borðið sem áheyrnarfulltrúi innan bandalagsins og geti tekið þátt í að móta stefnu NATO. Hann sagði einnig að aðild Svartfjallalands, sem NATO bauð í desember síðastliðnum, sýni að bandalagið standi nýjum aðildarríkjum opið þótt ferlið sé vissulega flókið.
Rússar hefur gagnrýnt aðild Svartfjallalands harkalega og yfirvöld í Moskvu hafa sagt að þetta sé enn eitt dæmið um að NATO sé að beita sér gegn strategískum hagsmunum Rússlands. Fjöldi ríkja í Austur-Evrópu hefur gengið í NATO á undanförnum áratugum eftir að Kalda stríðinu lauk. Svartfjallaland verður þriðja ríkið frá gömlu Júgóslavíu til að ganga í bandalagið, en Slóvenía og Króatía eru þegar með aðild.
Undirbúningur fyrir leiðtogafundinn í Varsjá
Undirskrift aðildar Svartfjallalands er nokkurs konar hápunktur fundar utanríkisráðherra aðildarríkja NATO sem nú stendur yfir í Brussel. Lilja Alfreðsdóttir utanríkisráðherra situr fundinn sem nú stendur yfir fyrir hönd Íslands. Þetta er í fyrsta sinn sem hún situr utanríkisráðherrafund NATO-ríkjanna en hún tók við embætti í apríl.
Fundurinn er næst síðasti ráðherrafundurinn sem haldinn verður áður en að næsti leiðtogafundur bandalagsins fer fram eftir 50 daga, en hann mun fara fram í Varsjá, höfuðborg Póllands. Áður en kemur að að leiðtogafundinum munu varnarmálaráðherrar NATO-ríkjanna hittast í næsta mánuði og reka smiðshöggið á undirbúning leiðtogafundarins.
Þunginn á samskiptum við Rússa
Það er þó fleira á dagskrá fundarins en aðild Svartfjallalands. Ráðherrarnir munu einnig ræða hvernig NATO geti unnið að því að koma á stöðugleika utan landamæra bandalagsins, um samskipti þess við Rússa, hvernig eigi að haga áframhaldandi veru NATO í Afganistan fram yfir árið 2016 og hvernig bandalagið geti aukið samvinnu sína við Evrópusambandið (ESB).
Það fer þó ekki framhjá neinum sem staddur er í höfuðstöðvum NATO að meginþunginn í starfsemi bandalagsins í dag snýr að samskiptum við Rússa. Þau hafa verið fyrirferðamikil á dagskrá þess allt frá því að Rússland réðst inn í Úkraínu og innlimaði Krímskagann vorið 2014.
Þau samskipti hafa ekki verið stirðari frá því að Kalda stríðinu lauk og NATO hefur verið með stóraukinn viðbúnað á Austur-landamærum sínum í á annað ár vegna tilburða Rússa í Úkraínu og víðar á áhrifasvæðum ríkisins.
Eftir fund með varnarmálaráðherrum NATO-ríkjanna í desember 2014, þar sem aðgerðir Rússa voru fordæmdar harkalega og NATO-ríkin ákváðu hvernig bregðast ætti við þeim, sagði Stoltenberg að bandalagið vildi alls ekki nýtt kalt stríð. Það gæti hins vegar ekki horft aðgerðarlaust á þegar friði í Evrópu væri ógnað með aðgerðum Rússa.
Þótt yfirlýsingar bæði Stoltenberg og þeirra ráðherra sem sitja fundinn í Brussel nú séu ekki jafn afdráttarlausar og harðar og þær voru fyrir einu og hálfu ári síðan þá er ljóst áhyggjurnar vegna athafna Rússa hafa síst minnkað.
