Spenna í loftinu - Tíu atriði úr ótrúlegri kosningabaráttu

Kjördagur er runninn upp í Bandaríkjunum, og mun liggja fyrir í kvöld eða nótt, hver verður næsti forseti Bandaríkjanna.

Hillary Clinton
Auglýsing

Kosn­inga­bar­átta Hill­ary Clint­on, fram­bjóð­anda Demókrata, og Don­ald Trump, fram­bjóð­anda Repúblikana, hefur verið for­dæma­laus af mörg­um á­stæð­um. Nú á kjör­degi er staðan veru­lega spenn­andi, sé mið tekið af könn­un­um.

Vef­ur­inn FiveT­hir­tyEight telur að Hill­ary Clinton hafi náð ­byr í seglin á síð­ustu dög­um, eftir að banda­ríska alrík­is­lög­reglan FBI sendi frá­ ­sér til­kynn­ingu um að ekki væri til­efni til sak­sóknar gegn Hill­ary vegna ­tölvu­pósta henn­ar, þar sem ekk­ert fynd­ist sem benti til þess að hún hefð­i brotið lög, eins og Don­ald Trump hefur marg­ít­rek­að.

Auglýsing

1.       FiveT­hir­tyEight metur nú um 70 pró­sent líkur á sigri Hill­ary, en 30 pró­sent á að Trump sigri. Staðan er þó tví­sýn og ljóst ­þyk­ir, að kosn­inga­þátt­taka mun ráða miklu um það hvernig fer að lok­um. Sér­stak­lega er staðan spenn­andi í ríkjum eins og Nevada, Ohio, Norð­ur­-Kar­ólínu og Flór­ída. Þar sýna kann­anir hnífjafna stöðu, en lík­urnar hafa þó verið með Trump þar und­an­farna daga. Ljóst er að loka­sprett­ur­inn mun ráða miklu um hvernig fer í kosn­ing­unum í dag.

2.       Kosn­inga­bar­áttan – yfir langt tíma­bil – ein­kennd­ist af miklum átök­um. Fyrst innan raða Demókrata og Repúblikana, og ­síðan und­an­farna sex mán­uði á milli fram­boða Hill­ary og Trumps. Bernie Sand­er­s háði mik­inn slag við Hill­ary en tap­aði að lok­um. Mikil heift var í bar­átt­unn­i, og tal­aði Sand­ers fyrir því að Hill­ary væri „hluti af elít­unni“ og „kerf­in­u“ ­sem þyrfti að breyta. Á fundi Demókrata, þar sem Hill­ary var útnefndur full­trú­i ­flokks­ins, voru aðdá­endur Sand­ers áber­andi og gagn­rýndu bak­land Hill­ar­y harð­lega fyrir að svífasta einskis til að koma höggi á Sand­ers. Þrátt fyr­ir­ allt, hvatti Sand­ers sitt fólk til að styðja Hill­ary og koma í veg fyrir að Trump næði kjöri.



3.       Hjá Repúblikönum var slag­ur­inn bæði harður og ó­væg­inn. Trump not­aði stór orð um and­stæð­inga sína, einkum og sér í lagi Ted Cruz, sem hann sagði lygara og ves­al­ing. Trump gekk síðan lengra og sagði fað­ir Cruz hafa verið við­ráð­inn morðið á John F. Kenn­edy árið 1963. Cruz sagði Trump þá hafa gengið of langt, en slag­ur­inn hélt þó áfram alveg þar til í lok­in, en Trump sigr­aði for­kosn­ing­arnar með nokkrum yfir­burðum þegar upp var stað­ið, ­þrátt fyrir að margir valda­miklir Repúblikanar hafi gagn­rýnt hann harð­lega fyr­ir­ að sið­lausan mál­flutn­ing og óvand­aða orð­ræðu.



4.       Eitt af áhrifa­mestu atvikum kosn­inga­bar­átt­unn­ar var þegar Was­hington Post birti á vef sín­um, hljóð- og mynd­bands­upp­töku af Don­ald Trump vera að tala illa um kon­ur, frá árinu 2005. Í mynd­band­inu heyr­is­t hann monta sig af því að hann geti, í skjóli frægðar sinn­ar, gripið um kyn­færi kvenna. Þá lýsir hann því einnig þegar hann reyndi að kom­ast í bólið með giftri ­konu, en gekk lít­ið. Fréttir af þessu fóru eins og eldur í sinu um inter­net­ið. Trump baðst afsök­unar á orðum sín­um, en svar­aði strax í sömu mynt og benti á Bill Clint­on, eig­in­mann Hill­ary, og sagði hann hafa gert miklu verri hlut­i heldur en hann sjálf­ur. Hann rök­studdi þó mál sit ekk­ert. Hill­ary gagn­rýnd­i Trump harð­lega, en leyfði honum þá að „þjást“ póli­tískt, án þess að velta sér upp­ úr atvik­inu. Skoð­ana­kann­anir sýndi að stuðn­ing­ur­inn við Trump minnk­aði snar­lega við birt­ingu upp­tök­unn­ar, og byr komst í seg fram­boðs Hill­ary.



5.       Við minn­ing­ar­at­höfn í New York 11. sept­em­ber, þar sem fórn­ar­lamba árás­ar­innar á tví­bura­t­urn­anna í New York var minnst, kom­st Hill­ary í frétt­irn­ar. Hún þurfti að yfir­gefa athöfn­ina, og sást styðj­ast við að­stoð­ar­fólk sitt þegar hún fór inn í bíl og var keyrð í burtu. Trump greip þetta á lofti, og sagði aug­ljóst að hún væri „veik­burða“ og gæti ekki ver­ið ­for­seti. Hún hefði ekki úthaldið sem þyrfti. Eftir tvo daga sendi Hill­ary frá­ ­sér lækn­is­skýrslu þar sem læknir hennar sagði að hún væri með lungna­bólgu og ­þyrfti að hvíl­ast í að minnsta kosti viku. Hún gerði það, og kom tví­efld til­ baka. Þrátt fyrir að atvikið hafi stolið fyr­ir­sögnum í nokkra daga, þá skipt­i það litlu sem engu máli fyrir kosn­inga­bar­átt­una sem slíka.



6.       Sjón­varp­s­kapp­ræð­urnar þrjár voru sögu­leg­ar, og ­mörk­uðu djúp spor í kosn­inga­bar­átt­una. Hill­ary var sig­ur­veg­ari í öll­u­m ­kapp­ræð­un­um, sam­kvæmt mati flestra álits­gjafa, og kann­anir sýndu að hún kom mun betur út. Ótrú­leg ummæli Don­alds Trump, flest alveg órök­studd, stálu sen­unn­i. Hann full­yrti til að mynda að Hill­ary væri spillt, og hann myndi beita sér­ ­fyrir því að skipa sak­sókn­ara sem myndi ákæra hana, ef hann yrði for­set­i. Hill­ary var mun rólegri í kapp­ræð­un­um, og ein­beitti sér meira af því að halda ­sig mál­efnin sem voru til umfjöll­un­ar.



7.       Kyn­þátta­hatur hefur verið einkar sýni­legt í Banda­ríkj­unum í allri kosn­inga­bar­átt­unni, og hefur verið áber­andi hjá ­stuðn­ings­mönnum Don­alds Trump, og raunar honum sjálfum einnig. Mörg­um ­for­ystu­mönnum Repúblik­ana ofbauð það, þegar Trump neit­aði að gagn­rýna Ku Klux Klan, eftir að hat­urs­sam­tökin lýstu yfir stuðn­ingi við Trump. Einn þeirra var Paul Ryan, leið­togi Repúblik­ana í þing­inu og fyrrum vara­for­seta­efni flokks­ins, en hann sagði mál­flutn­ing Trumps óboð­legan og ganga gegn áherslum Repúblik­ana um frelsi ein­stak­lings­ins til að blómstra á eigin for­send­um. Þrátt fyrir allt, þá lýsti Ryan að lokum yfir stuðn­ingi við Trump. Það sama gerði Ted Cruz þrátt ­fyrir ótrú­legar og rætnar árásir Trumps á hann og föður hans, á fyrri stig­um ­kosn­inga­bar­átt­unn­ar.



8.       Eitt af kosn­inga­lof­orðum Trumps er að reist­ur verði veggur á landa­mærum Banda­ríkj­anna og Mexíkó, og að vegg­ur­inn verð­i reistur á kostnað Mexík­óa. Þrátt fyrir að stjórn­völd í Mexíkó seg­ist ekki ætl­a að verða við þessu, þá hefur Trump full­yrt þetta ítrek­að, og full­yrt enn frem­ur að Mexík­óar séu „nauð­gar­ar“ og „fíkni­efna­smygl­ar­ar“. Þessum full­yrð­ingum hef­ur verið harð­lega mót­mælt, og hefur Hill­ary sagt að í þessu felist kyn­þátta­for­dóm­ar.



9.       ­Tölvu­pósta­mál Hill­ary Clinton hefur valdið henn­i ­miklum vand­ræð­um, og hefur hún opin­ber­lega beðist afsök­unar á að hafa ver­ið kæru­laus varð­andi með­ferð upp­lýs­inga þegar hún var starf­andi utan­rík­is­ráð­herra. Hún var meðal ann­ars að höndla með trún­að­ar­upp­lýs­ing­ar, sem ekki var í sam­ræmi við regl­ur, en eftir ítar­lega rann­sókn FBI á póst­unum hend­ar, sem skipt­u tug­þús­und­um, var hún ekki ákærð og þótti ekki til­efni til frek­ari rann­sókna. Í sið­ustu viku tók málið svo aðra stefnu þegar tölvu­póstar henn­ar, og að­stoð­ar­konu henn­ar, komust í hámæli eftir að FBI sendi þing­inu bréf og sagð­i að tölvu­póstar Hill­ary væru nú aftur komnir til rann­sókn­ar. Í lok dags á föstu­dinn síð­astlinn kom síðan önnur yfir­lýs­ing frá FBI þar sem tekið var fram, að ekki væri til­efni til ákæru eða frek­ari rann­sókn­ar. Hill­ary var því slopp­in, en á aðeins fjórum dögum sýndu kann­anir að þetta mál var að skaða fram­boð Hill­ary veru­lega.



10.   Don­ald Trump hefur gert það að einu stærsta ­kosn­inga­máli sínu að alþjóð­legir við­skipta­samn­ingar Banda­ríkj­anna séu skað­leg­ir land­inu, og séu að flytja störf frá því til Kína og Asíu, ekki síst. Þessi orð­ræða hefur náð vel til fólks víða, ekki síst í mið­ríkj­un­um, en á sama tíma hafa margir þeir sem aðhyll­ast frjáls við­skipti spurt sig að því, hvað Trump sé í reynd að boða. Hill­ary hefur lagt meiri áherslu að efna­hagur Banda­ríkj­anna haldi sveigj­an­leika sín­um, og verði áfram helst upp­spretta nýsköp­unar og ­rann­sókna. Ekki sé hægt að berj­ast gegn alþjóða­væð­ing­unni með annarri hendi, en ­boða hana með hinni. Trump segir að kosn­ing­arnar snú­ist meðal ann­ars um það, hvort fólk vilji fá „reynslu­mik­inn“ mann úr heimi við­skipt­anna til að semja um við­skipti lands­ins, eða Hill­ary Clint­on. „Valið er ein­falt“ sagði hann á útifundi í Nevada á dög­un­um.



Hvernig sem fer í kosn­ing­un­um, verður spenn­andi að sjá hvernig heim­ur­inn bregst við úrslit­un­um. Ljóst er að Hill­ary getur skráð sig á spjöld sög­unn­ar, ræki­lega, með sigri þar sem hún verður fyrsta konan til að verða for­seti Banda­ríkj­anna nái hún mark­miði sínu. Don­ald Trump hefur með­ ­for­dæma­lausri hegðun sinni tek­ist að halda kast­ljós­inu á sér svo til alla ­kosn­inga­bar­átt­una, og vafa­lítið mun það fylgja honum áfram verði hann for­seti.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira eftir höfundinnMagnús Halldórsson
Meira úr sama flokkiFréttaskýringar
None