Tíu staðreyndir um Íslendinga

Íslendingum fjölgar ört, þeir lifa lengur en frjósemi hefur samt sem áður dregist mikið saman. Flest börn fæðast í kreppum en útlendingum fjölgar langmest í góðæri. Hér er rýnt í hagtölur Hagstofu Íslands og dregnar út staðreyndir um þá sem búa á Íslandi.

Ísland
Auglýsing

1. Okk­ur ­fjölgar hratt

Á Íslandi bjuggu 348.580 manns í lok árs 2017. Þeim hefur fjölgað um 26.690 á fimm árum. Þeir sem koma til Íslands á vegum starfs­manna­l­eigna, og dvelja hér tíma­bundið við störf, eru ekki með­taldir í þessum töl­um. Talið er að um fimm þús­und manns hafi komið hingað til lands í fyrra á vegum starfs­manna­l­eigna eða sem útsendir starfs­menn.

2. Íslands­met sett í fyrra

Íbúum lands­ins hefur raunar aldrei fjölgað jafn mikið og á síð­asta ári, þegar íbúum lands­ins fjölg­aði um 10.130. Áður hafði mesta fjölg­unin verið á árunum 2006 (7.781) og 2007 (7.787) á hátindi fyr­ir­hruns góð­ær­is­ins. Til að setja fjölg­un­ina í sam­hengi þá fjölg­aði lands­mönnum sam­tals um 10.648 á árunum 2011-2014, eða fjórum árum.

3. Karlar eru fleiri en konur

Alls búa 177.680 karlar á Íslandi en 170.910 kon­ur. Körlunum fjölgar mun hraðar en kon­un­um. Í fyrra fjölg­aði körlum á Íslandi til að mynda um 6.570 en kon­unum um 3.580. Frá byrjun árs 2010 hefur körlum sem búa hér­lendis fjölgað um 17.810 en konum um 13.250.

Auglýsing

4. Spreng­ing í fjölda útlend­inga

Aðal­á­stæða þess að lands­mönnum fjölg­aði jafn mikið og raun ber vitni í fyrra er sú að hingað til lands fluttu 7.910 fleiri útlend­ingar en frá því. Þeim fjölg­aði sam­tals um 25 pró­sent á einu ári og erlendir rík­is­borg­arar sem búa á Íslandi voru orðnir 37.950 um síð­ustu ára­mót. 78 pró­sent af þeirri fjölgun sem varð á Íslandi á árinu 2017 er vegna erlendra rík­is­borg­ara sem fluttu til lands­ins. Erlendum rík­is­borg­urum hér­lendis hefur fjölgað um 81 pró­sent frá byrjun árs 2011.

5. Útlend­ingar gætu orðið um 70 þús­und eftir örfá ár

Í mann­­­fjölda­­­spá Hag­­­stofu Íslands, sem birt var síðla árs 2017,  er því spáð, sam­­­kvæmt mið­­­spá, að alls muni aðfluttum íbúum á Íslandi umfram brott­­­flutta fjölga um 23.385 frá byrjun árs 2017 og til loka árs 2021. Sam­­­kvæmt háspá yrði sá fjöldi 33.734.  Þeir eru nær ein­vörð­ungu erlendir rík­­­is­­­borg­­­ar­­­ar. Erlendum rík­­­is­­­borg­­­urum sem hér búa ætti því að fjölga um 77-111 pró­­­sent á fimm ára tíma­bili.

6. Margir í Reykja­nes­bæ, fáir í Garðabæ

Flestir útlend­ing­anna setj­ast að í Reykja­vík­. Þeir eru nú 12,4 pró­sent íbúa höf­uð­borg­ar­innar á meðan að útlend­ingar eru til að mynda fjögur pró­sent íbúa í Garða­bæ. Erlendum rík­is­borg­urum fjölgar þó hlut­falls­lega mest í Reykja­nes­bæ. Þar fjölg­aði þeim um 41 pró­sent í fyrra og slíkir eru nú 22,3 pró­sent íbúa sveit­ar­fé­lags­ins. Spár gera ráð fyrir því að erlendir rík­is­borg­arar verði yfir 30 pró­sent íbúa á svæð­inu á allra næstu árum.

Alls búa 220.590 manns á höf­uð­borg­ar­svæð­inu, þ.e. í Reykja­vík og nágranna­sveit­ar­fé­lög­unum sem liggja upp að höf­uð­borg­inni. Það eru um 64 pró­sent íbúa lands­ins sem þýðir að næstum tveir af hverjum þremur lands­mönnum býr í þeim þétt­býl­iskjarna. Spár gera ráð fyrir að íbúum svæð­is­ins muni fjölga um 70 þús­und fram til árs­ins 2040.

7. Eign­umst miklu færri börn...að með­al­tali

Þrátt fyrir að íbúum lands­ins fjölgi hraðar en oft­ast áður í Íslands­sög­unni þá hefur frjó­semi íbú­anna dreg­ist nokkuð sam­an. Árið 1960, þegar hún náði hámarki, eign­að­ist hver kona að með­al­tali 4,3 börn. Und­an­farin ár hefur frjó­semi hins vegar mælst rétt undir 2,0 á hverja konu. Minni frjó­semi er bein­tengd hækk­andi með­al­aldri kvenna. Á sjö­unda og átt­unda ára­tug síð­ustu aldar  var með­al­aldur mæðra sem eign­uð­ust sitt fyrsta barn um 22 ár. Um miðjan níunda ára­tug­inn var hann kom­inn upp í 23,3 ár og 2016 í heild 27,7 ár.

8. Flest börn fædd­ust á kreppu­ári

Síð­ast­liðin þrjú ár hafa fæðst rétt rúm­lega fjögur þús­und börn á ári hverju á Íslandi. Flestir Íslend­ingar eru fæddir árið 2009, á hápunkti efna­hag­skreppu. Það ár fædd­ust 5.026 börn og er það í eina skiptið í Íslands­sög­unni sem að yfir fimm þús­und Íslend­ingar hafa fæðst á einu ári. Næst­flest börn fædd­ust árið 1960, þegar 4.916 slík komu í heim­inn á Íslandi.

9. Eldra fólki fjölgar hratt

Þeim sem eru eldri en 67 ára hefur líka fjölgað mikið á skömmum tíma, enda Íslend­ingar sífellt að lifa leng­ur. Í lok síð­asta árs voru þeir sem höfðu náð hefð­bundnum eft­ir­launa­aldri 40.832. Mið­spá mann­fjölda­spár Hag­stofu Íslands gerir ráð fyrir að þessi hópur telji 77.123 árið 2040 og 114.308 árið 2066. Til að setja þetta í annað sam­hengi þá voru 39 Íslend­ingar 100 ára eða eldri í lok árs 2017. Spáin gerir ráð fyrir því að 405 manns verði að minnsta kosti 100 ára árið 2066.

10. Milli 100 til 200 þús­und bæt­ast við á hálfri öld

Sam­kvæmt mið­spá mann­fjölda­spár Hag­stofu Íslands munu Íslend­ingar verða 421.477 árið 2040 og 451.543 árið 2066. Það munu því rúm­lega eitt hund­rað þús­und manns bæt­ast við hið minnsta á næstu tæpu 50 árum. Sam­kvæmt háspá verða Íslend­ingar þegar orðir 458.381 árið 2040 og heil 531.461 árið 2066.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira eftir höfundinnÞórður Snær Júlíusson
Meira úr sama flokkiFréttaskýringar