Mik­ils titr­ings gætir í bak­landi verka­lýðs­hreyf­ing­ar­innar þessi miss­er­in, og koma þar til nokkur atriði, svo til sam­tím­is.

Í fyrsta lagi er það staða mála á vinnu­mark­aði og horfur varð­andi kjara­samn­inga. Að mati mið­stjórnar ASÍ eru for­sendur kjara­samn­inga brostn­ar.

Í yfir­­lýs­ingu frá mið­­stjórn­­inni segir að það sé mat ASÍ að óbreyttu „að for­­sendur um að launa­­stefna kjara­­samn­ing­anna hafi verið stefn­u­­mark­andi hafi ekki gengið eft­­ir. Því er heim­ild til upp­­­sagnar þeirra fyrir lok febr­­úar enn í gild­i.“

Vegna þess­­arar stöðu hefur mið­­stjórn ASÍ ákveðið að boða til for­­manna­fundar aðild­­ar­­fé­laga sam­­bands­ins mið­viku­dag­inn 28. febr­­úar þar sem farið verður yfir málið og ákvörðun tekin um við­brögð verka­lýðs­hreyf­­ing­­ar­inn­­ar.

Valda­bar­átta

Innan ASÍ hefur verið ein­hugur um það, að til þess að skapa sátt á vinnu­mark­aði, þá þurfi að koma til „leið­rétt­ing­ar“ á launum æðstu ráða­manna rík­is­ins sem falla undir ákvörð­un­ar­svið kjara­ráðs. Að mati ASÍ hafa úrskurðir kjara­ráðs hleypt illu blóði í kjara­við­ræð­ur, og grafið undir for­sendum kjara­sam­an­inga.

Um þetta er ein­hugur innan stjórnar ASÍ, og má segja öll verka­lýðs­hreyf­ingin sé sam­einuð um þessa kröfu, að „el­ít­an“ hjá rík­inu leiði ekki launa­hækk­anir á mark­aðn­um.

Á sama tíma er barist um valda­þræð­ina í verka­lýðs­hreyf­ing­unni á ýmsum víg­stöð­um, en fram­boð Sól­veigar Önnu Jóns­dótt­ur, starfs­manns á leik­skól­anum Nóa­borg, til for­manns stjórnar Efl­ing­ar, hefur valdið miklum titr­ingi í bak­landi verka­lýðs­hryef­ing­ar, sam­kvæmt við­mæl­endum Kjarn­ans. 

Sól­veig Anna nýtur stuðn­ings Ragn­ars Þórs Ing­ólfs­son­ar, for­manns VR, og má segja að það sé að mynd­ast breið­fylk­ing í gras­rót verka­lýðs­hreyf­ing­ar­innar um víð­tækar kerf­is­breyt­ingar á stefnu­skránn­i. 

Allt frá stefnu­málum í kjara­við­ræðum - þar sem horft yrði meira til „fólks­ins á gólf­in­u“, eins og einn við­mæl­enda komst að orði - til fjár­fest­inga­stefnu líf­eyr­is­sjóða. Verka­lýðs­hreyf­ingin og atvinnu­rek­end­ur, í gegnum stétt­ar­fé­lög og Sam­tök atvinnu­lífs­ins og Sam­tök iðn­að­ar­ins, eru með full­trúa í stjórnum líf­eyr­is­sjóða, en að mati þeirrar breið­fylk­ingar sem stendur að baki fram­boði Sól­veigar Önnu - og má segja að sé í bak­landi Ragn­ars Þórs - þá er þörf á því að skipta út fólki í stjórnum líf­eyr­is­sjóða til breyt­ingar náist fram.

Hvaða breyt­ingar eru þetta nákvæm­lega?

Ekki eru allir sáttir við þessar vær­ing­ar, og mátti heyra það á við­mæl­endum Kjarn­ans.

Gylfi Arn­björns­son, for­seti ASÍ, er sá maður sem Ragnar Þór hefur gagn­rýnt einna harð­ast opin­ber­lega. Ýmsir stuðn­ings­menn hann innan verka­lýðs­hreyf­ing­ar­innar telja Ragnar Þór vera að spila „hættu­legan leik“ með því að lýsa yfir stuðn­ingi við Sól­veigu Önnu og þannig blanda sér í valda­bar­áttu í öðru félagi, Efl­ingu, sem er með meira en 27 þús­und félags­menn. Ekki sé víst að þetta kunni góðri lukku að stýra, þar sem mik­il­vægt sé að sam­staða mynd­ist innan verka­lýðs­hreyf­ing­ar­inn­ar.

Auk þess er kallað eftir því að það sé útskýrt nán­ar, hvernig eigi „ná­kvæm­lega“ að breyta kerf­inu í grund­vall­ar­at­rið­um, þar sem ASÍ hafi í gegnum tíð­ina lagt áherslu á að vernda hags­muni launa­fólks með áherslu á að bæta kjör þeirra sem lægstu launin hafa.

Spenn­andi stjórn­ar­kjör

Hjá VR er í upp­sigl­ingu spenn­andi stjórn­ar­kjör þar sem 27 ein­stak­lings­fram­boð hafa komið fram, en kosið verður um sjö sæti og fjögur sæti í vara­stjórn. Í stjórn VR eru fjórtán stjórn­ar­menn í dag.

Félags­menn í VR eru 34 þús­und tals­ins, en stjórn­ar­kjörið gæti haft mikið um það að segja hvernig áherslur VR muni þró­ast á næstu miss­er­um. Ef það fer svo að Ragnar Þór og hans fólk styrkir stöðu sína, þá er lík­legt að grund­vall­ar­breyt­ing verði á verka­lýðs­hreyf­ing­unni.

Erfitt er að segja til um hvernig landið ligg­ur, fyrir kom­andi átök. Ragnar Þór sigr­aði for­manns­kosn­ingu í VR í fyrr með yfir­burð­u­m. Kosn­­inga­þátt­­taka var þá aðeins 17,09%, sem þýðir að ríf­­lega 5.700 af þeim tæp­­lega 34 þús­und sem höfðu kosn­­inga­rétt greiddu atkvæð­i. 

Ragnar Þór hlaut 62,98 pró­­sent atkvæða, eða 3.480 atkvæði alls. Ólafía B. Rafns­dótt­ir, sitj­andi for­­maður VR á þeim tíma, hlaut 37% atkvæði, eða 2.046 atkvæði. 3,15% skil­uðu auð­u. 

Ragnar Þór var kjör­inn til tveggja ára, og því mun ekki fara fram önnur for­manns­kosn­ing fyrr en 2019, en það mun skipta miklu máli fyrir valda­jafn­vægið í stjórn­inni, hvernig kosn­ingin í stjórn­ina í mars mun fara.