„Þetta er rosa­lega krefj­andi nám. Mér fannst fyrsta árið erf­iðast, því þá er maður að finna út til hvers er ætl­ast af manni,“ segir Emil­ía Björg Sig­urð­ar­dótt­ir, útskrift­ar­nemi í vöru­hönnun frá Lista­há­skóla Íslands. Hún getur ekki sagt annað en að hún hafi verið mjög ánægð í nám­inu. Hún seg­ist hafa farið í námið vegna þess að hún hafi alltaf verið að hugsa um hvernig hægt væri að blanda saman sköp­un­ar­gáfu og spurn­ingum sem herja á hana um til­vist hluta.

Að ganga inn á sýn­ingu vöru­hönn­un­ar­nema í bóka­safni Lista­safns Reykja­víkur er eins og að ganga inn á rann­sókn­ar­stofu en alls útskrif­ast sjö nem­endur með B.A.-­próf í fag­inu frá Lhí í vor. Nem­endur höfðu fullt frelsi til að velja efni eða þema útskrift­ar­verka sinna. Emilía segir að verkin hjá þeim hafi þró­ast í svip­aða átt, það er að vekja upp spurn­ingar meðal fólks í sam­fé­lag­inu um end­ur­vinnslu efna. 

Emilía segir að útskrift­ar­hóp­ur­inn hafi verið mjög sam­rýndur í gegnum árin. Þau unnu sem hópur að verk­efn­inu Willow Project, sem fór einnig í bóka­út­gáfu fyrir stuttu, og hún segir að það hafi gengið mjög vel. „Okkur hlýtur að líka vel við hvort ann­að, ann­ars værum við ekki vinir nún­a,“ segir hún og hlær. „Þetta er eins og systk­ina­hóp­ur. Við erum alltaf upp í skóla sam­an, borðum saman og við deilum öllu sem við eig­um.“ Hún segir að það verði jafn­vel erfitt að útskrif­ast og kveðja hóp­inn. 

Hvað er vöru­hönn­un?

Emilía segir að mörg svör séu í raun­inni við þeirri spurn­ingu og þau byggi á því hver sé spurð­ur. „Vöru­hönnun hefur þró­ast hratt síð­ustu ár og þurft í raun að end­ur­skil­greina sig í takt við tím­ann. Í nám­inu erum við búin að vera að rýna í ferla sem eru nú þegar til stað­ar. Læra af þeim og jafn­vel koma með til­lögur að end­ur­hönn­un, nýta afgangs­efni og pæla í hvernig hlutir eru gerð­ir. Við skoðum efni og hugs­um: af hverju þetta efni og hvaðan kom það? Og við veltum stöðugt fyrir okkur í hvaða sam­hengi sé verið að hanna.

Þannig að við erum alltaf að hugsa um hvernig ferlið byrjar og hvernig það end­ar. Hvaða efni þú not­ar, hvaðan það kemur og hvernig það muni enda? Þetta er alltaf að fara að vera ein­hvers konar hringrás,“ segir hún. Emilía bætir við að kenn­ar­arnir leyfi þeim að draga sínar eigin álykt­anir af þeim upp­lýs­ingum sem þau fái og vinna úr þeim á eigin for­send­um. 

Flestir nem­endur að vinna með end­ur­vinnslu á efnum

Útskrift­ar­nem­end­urnir í vöru­hönnun eru flestir að vinna með end­ur­vinnslu en Emilía segir að það hafi ein­fald­lega legið í loft­inu. Þau spyrja spurn­inga eins og: Af hverju erum við með þessa þrá­hyggju að hafa allt hvítt? Af hverju reynum við ekki að setja mat­ar­af­ganga í hringrás til að skila nær­ingu til jarð­ar­inn­ar? Af hverju verður þetta ekki hluti af okkar hringrás? Með því á hún við að fólk ætti að skila því sem það tekur frá jörð­inni, því þá sé það ekki að eyði­leggja hana og pumpa hana fulla af eit­ur­efn­um. 

Emilía segir að þemað á sýn­ing­unni hafi ver­ið wunderkamm­er. „Það eru sýn­ing­ar­kassar sem not­aðir eru til að miðla þekk­ingu og eru í raun upp­spretta safna. Þetta þema hjálp­aði okkur að skapa nánd með sýn­ing­ar­gestum og miðla upp­lýs­ingum til þeirra á von­andi per­sónu­legan hátt. Við erum í bóka­safns­rým­inu og vildum því sýna hvað bækur eru stór hluti af rann­sókn­ar­ferli okk­ar. Við förum til­baka og finnum gamla þekk­ing­ar­hætti sem sam­fé­lagið hefur jafn­vel gleymt og blöndum því saman við það sem við finnum og lærum í nútíma­sam­fé­lag­i,“ bætir hún við. 

Hringrás efna­skipta

Í lýs­ingu á útskrift­ar­verk­efni Emilíu kemur fram að sam­band manns­ins við svörð jarð­ar­innar sé ósjálf­bært sam­band. Moldin sé lít­ils metin í nútíma­sam­fé­lagi þótt hún sé und­ir­staða lífs­ins. Með því að skapa hringrás efna­skipta sem fram­leiðir vökva með moltu­gerð úr úrgangi mat­ar­iðn­aðar getum við skilað nær­ing­ar­efnum til mold­ar­inn­ar. 

„Nafnið Elixir var upp­haf­lega notað um goð­sagna­kenndan vökva sem veitti eilíft líf og gat breytt efnum í gull. Með því að nefna úrgangs­vökvann þessu nafni er verið að skír­skota til þessa: að skapa verð­mæti úr úrgangi og benda á hversu ein­falt er að skila nær­ingu til jarð­ar­innar og um leið að draga úr notkun á ólíf­rænum áburði eða skor­dýra­eitri sem rýrir mold­ina. Með þess­ari hringrás er moldin metin að verð­leikum sín­um.“

Mik­ill áhugi fyrir útskrift­ar­sýn­ingum

Sýn­ing­unni í Hafn­ar­hús­inu hefur verið mjög vel tek­ið, að mati Emilíu enda margir nem­endur að kynna sín verk. Á opnun sýn­ing­ar­innar komu í kringum 2.500 manns en 80 nem­endur sýndu verk sín þar. Hún telur að fólk hafi áhuga á að sjá sýn­ingar af þessu tagi en hún hefur staðið yfir í tvær vik­ur. Síð­asti dagur sýn­ing­ar­innar í Hafn­ar­hús­inu er sunnu­dag­ur­inn 8. maí en sjá má lista yfir útskrift­ar­verk á heima­síðu Lhí. 

Ilmur Dögg Gísla­dótt­ir, kynn­ing­ar- og verk­efna­stjóri Lista­há­skóla Íslands, segir að fjöldi útskrift­ar­verka og sýn­inga hafi staðið yfir í apríl og maí. Og þrátt fyrir að sýn­ing­unni í Hafn­ar­hús­inu sé að ljúka núna þá séu margir við­burðir í viku hverri. Nem­enda­hóp­ur­inn hafi verið mjög fjöl­breyttur og sam­an­stæði af lista­mönnum úr öllum geirum lista­heims­ins. 

Einnig voru sýn­ingar í Gerð­ar­safni í Kópa­vogi en þar komu nem­endur hvaðanæva úr heim­in­um. Sýn­ingin hefur verið fram­lengd vegna góðrar við­töku eins og kemur fram á heima­síðu Gerð­ar­safns.